Rozpoznając skargę na bezczynność organu administracji państwowej /art. 216 Kpa/, sąd orzeka z uwzględnieniem stanu faktycznego i prawnego sprawy, ustalonego w dniu wydania orzeczenia.
Naczelny Sąd Administracyjny umorzył na podstawie art. 355 par. 1 Kpc w związku z art. 211 Kpa postępowanie w sprawie ze skargi Janusza Ch. na niewydanie decyzji Naczelnika Miasta P.L. w przedmiocie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego.
W toku rozprawy Janusz Ch. sprecyzował swoje żądanie zawarte w pierwszej skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 kwietnia 1984 r. Chodziło mianowicie o zobowiązanie organów administracji do wydania decyzji zezwalającej mu na użytkowanie budynku gospodarczego, wybudowanego na podstawie pozwolenia na budowę z dnia 8 października 1982 r. W okresie między datą złożenia skargi /19 kwietnia 1984 r./ a datą jej rozpoznania przez Sąd /23 września 1986 r./ stan faktyczny sprawy uległ zasadniczym zmianom, ponieważ decyzją z dnia 3 lipca 1985 nr UAN/A 8383-IV-Ni/10/85 Naczelny Architekt Warszawy stwierdził nieważność pozwolenia na budowę spornego budynku i postanowieniem z dnia 14 sierpnia 1985 r. zawiesił postępowanie administracyjne w sprawie wydania pozwolenia na użytkowanie tego budynku ze względu na toczące się postępowanie przed sądem cywilnym w sprawie o własność i posiadanie działki, na której budynek został wzniesiony. W toku rozprawy przed sądem administracyjnym skarżący potwierdził ten stan faktyczny sprawy i oświadczył, że toczy się również postępowanie sądowe o jego eksmisję z działki przy ul. J. nr 13 w P.L. Na pytanie sądu oświadczył, że w obecnym stanie faktycznym sprawy uważa skargę za nieaktualną.
W związku z tym oświadczeniem sąd uznał, że nie zachodzą przeszkody do wycofania skargi w rozumieniu art. 203 par. 4 Kpc. W przeciwieństwie bowiem do trybu rozpoznania skarg na decyzje administracyjne, podczas którego sąd ocenia stan faktyczny sprawy w dniu wydania decyzji ostatecznej w świetle stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania, a zatem nie może oceniać legalności zaskarżonej decyzji ostatecznej według stanu faktycznego i prawnego występującego w dniu orzekania przez sąd, o tyle przy rozpoznawaniu skarg na bezczynność organów administracji /art. 216 Kpa/ sąd ma obowiązek uwzględnić stan faktyczny i prawny sprawy, stwierdzony w dniu wydawania orzeczenia.
Ta istotna różnica w trybie rozpoznawania obu rodzajów skarg wynika z faktu, że sąd administracyjny nie orzeka o istocie sprawy, lecz o zgodności zaskarżonej decyzji z prawem. Legalność decyzji oceniać można tylko na podstawie tych danych, które przy należytej staranności mogły być znane organom administracji w dniu wydawania decyzji ostatecznej oraz na podstawie prawa, które w dniu wydawania tej decyzji regulowało dany stosunek materialnoprawny. Gdyby sąd administracyjny uwzględnił zmiany stanu faktycznego i prawnego powstałe po wydaniu decyzji ostatecznej, nie sprawowałby kontroli legalności decyzji, lecz orzekał o istocie sprawy. Odmiennie natomiast należy rozpoznawać skargi na bezczynność organów /art. 216 Kpa/, ponieważ kryterium ocennym ich zasadności musi być ustalenie, czy nakazanie organowi administracji wydania decyzji będzie dopuszczalne, uzasadnione i celowe w świetle ewentualnych zmian stanu faktycznego i prawnego, powstałych po dniu wszczęcia postępowania administracyjnego w rozumieniu art. 61 par. 3 lub 4 Kpa. Przy wydawaniu decyzji bowiem zobowiązany organ będzie miał obowiązek uwzględnić stan faktyczny i prawny ustalony w dniu rozstrzygnięcia sprawy.
Z tego powodu sąd administracyjny musi oceniać zasadność skargi na bezczynność organów przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego ustalonego w dniu wydawania orzeczenia. Uwzględniając ten pogląd, sąd uznał, że przy stwierdzonym stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy cofnięcie skargi było dopuszczalne i skuteczne, w związku z czym na zasadzie art. 355 par. 1 Kpc w związku z art. 211 Kpa umorzył postępowanie sądowe.