Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA - Tadeusz Kuczyński po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2012 r. na posiedzeniu niejawnym w sprawie ze skargi S. T. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...], nr [...] w przedmiocie odmowy zameldowania na pobyt stały postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata.
Postanowieniem z dnia 22 grudnia 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu odmówił skarżącemu S. T. przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym częściowe zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie jego skargi na decyzję Wojewody [...] z dnia [...], nr [...] w przedmiocie odmowy zameldowania na pobyt stały.
Wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2012 r. Sąd skargę oddalił.
Postanowieniem referendarza sądowego z dnia 31 maja 2012 r. odmówiono skarżącemu przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu.
W uzasadnieniu wskazano, że brak jest na obecnym etapie postępowania podstaw do przyznania skarżącemu prawa pomocy.
W sprzeciwie od tego postanowienia skarżący wniósł o ponowne rozpatrzenie sprawy i przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, względnie podanie adresów kancelarii prawnych, gdzie skargi do NSA sporządza się bezpłatnie lub za niską opłatą. Podniósł, że kancelarie prawne za sporządzenie skarg kasacyjnych pobierają opłaty w kwocie 700-900 zł i skarżący nie jest w stanie takiej kwoty uiścić.
Do sprzeciwu dołączył formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy, z którego wynika, że jego dochód miesięczny wynosi 3000 zł brutto (2281 zł netto), pomniejszony o 600 zł na rzecz egzekucji komorniczej. Ponadto skarżący ponosi miesięczne wydatki związane z najmem lokalu, opłaty za gaz, energię, TV w kwocie 550 zł, wydatki na opiekę lekarską - 150 zł, opłaty za telefon komórkowy - 100 zł.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:
Przepis art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), dalej: p.p.s.a., stanowi, że w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, zarządzenie lub postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega ponownie rozpoznaniu przez Sąd.
Stosownie do art. 199 p.p.s.a. strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Do tych przepisów szczególnych należy zaliczyć przepisy określające przesłanki warunkujące przyznanie prawa pomocy na wniosek strony.
Zgodnie z art. 245 § 1 p.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 p.p.s.a.). Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym następuje, wówczas gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a.).
Oznacza to, że instytucja zwolnienia z kosztów sądowych może być stosowana jedynie do osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. Podkreślić bowiem należy, iż udzielenie stronie prawa pomocy jest formą dofinansowania z budżetu Państwa. Zatem powinno mieć ono miejsce tylko w przypadkach, kiedy zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe (por. postanowienie NSA z dnia 22 grudnia 2009 r. sygn. akt I OZ 1146/09 publ. w Centralnej Bazie Orzecznictwa Sadów Administracyjnych). Tym bardziej, że koszty sądowe stanowią rodzaj danin publicznych, a zwolnienie z ich uiszczenia jest odstępstwem od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia wynikającego z art. 84 ustawy zasadniczej. Dlatego też tego rodzaju ulgi mogą być stosowane wyłącznie w sytuacjach szczególnych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucania ciężaru dotyczącego danej osoby na współobywateli.