Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: starszy referendarz sądowy Damian Mataczyński po rozpoznaniu w dniu 20 października 2015r. na posiedzeniu niejawnym sprawy prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata z wniosku P.S. w sprawie ze skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] lipca 2015r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zadłużenia z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego postanawia 1. odmówić prawa pomocy w zakresie wniosku o ustanowienie adwokata, 2. umorzyć postępowanie w zakresie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych.
P.S. wniósł skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] lipca 2015r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zadłużenia z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Skarżący złożył również wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata, z którego wynika, że prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, jego jedyny majątek stanowi działka nr [...] o pow. [...] ha wraz z budynkiem gospodarczym a źródłem jego utrzymania jest działalność gospodarcza przynosząca roczny dochód wynoszący [...] zł. W załączeniu wnioskodawca przedłożył kopię pierwszej strony zeznania PIT 36 za 2014r. wraz z dowodem nadania, rozlicznie wpłat dokonanych na rzecz skarżącego i jego żony w latach 2007-2010 za zakup działki. W odpowiedzi na wezwanie Sądu skarżący przesłał fakturę za prąd, telefon, wodę, wyrok Sądu z dnia 11 lutego 2015r. o zapłatę kwoty [...] zł. na rzecz [...] S.A. Skarżący wyjaśnił również, iż nie posiada żadnych pojazdów mechanicznych oraz lokat, kart kredowych i kont bankowych. Wnioskodawca oświadczył również, iż posiada zaległości w opłatach za telefon, wodę, prąd w wysokości odpowiadającej ostatnim fakturom. Skarżący poinformował również, iż zajmuje się sprzedażą karmy dla zwierząt, jednak nie posiada żądnych rozliczeń do celów podatkowych. Powyższe skarżący uzasadnił rocznym okresem rozliczeniowym w PIT. Skarżący wskazał również na okoliczność podziału majątku z B.S. na podstawie postanowienia orzeczenia Sądu Rejonowego P. - G. i J. w P. IX Wydział Cywilny z dnia [...] kwietnia 2015r. sygn. akt [...].
Zacząć należy od tego, że zgodnie z art. 239 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.- dalej P.p.s.a.), obowiązek uiszczenia kosztów sądowych nie ciąży na stronie skarżącej działanie, bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach m.in. z zakresu pomocy i opieki społecznej. W postępowaniu sądowoadministracyjnym przedmiot skargi opatrzono symbolem "6329" opisywanym przez załącznik nr 1 do zarządzenia Prezesa NSA z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie ustalenia zasad biurowości w sądach administracyjnych jako sprawa z zakresu pomocy społecznej. W konsekwencji oznacza to, że skarżący korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych tj. zwolnienia z obowiązku wnoszenia zarówno opłat sądowych jak i ponoszenia wydatków. Wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych uznać za bezprzedmiotowy, co oznacza, iż wydanie orzeczenia w tym zakresie jest zbędne. Oznacza to, iż zasadnym jest umorzenie postępowania w zakresie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych. Na podstawie art. 249 a P.p.s.a. orzeczono więc jak pkt 2 sentencji postanowienia.
Bezprzedmiotowość wniosku o zwolnienie od kosztów pozostaje bez wpływu na drugie z żądań skarżącego a mianowicie ustanowienia adwokata. Zgodnie bowiem z aktualnymi poglądami doktryny sąd nie jest związany żądaniem strony zawartym we wniosku o przyznanie pomocy byleby tylko nie wyszedł ponad żądanie strony (por. komentarz J.P Tarno do art. 246 w : Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2004). Logiczną konsekwencją przedstawionego stanu rzecz jest więc, że w sytuacji gdy strona domaga się przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, sąd może przyznać jej to prawo w zakresie częściowym obejmującym tylko ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika (art. 245 §3 in fine P.p.s.a.). Oczywiście pod warunkiem, uprzedniego złożenia oświadczenia, którym strona wykaże, że nie jest wstanie ponieść opłat za jego czynności w postępowaniu przed sądami administracyjnymi bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 §1 pkt. 2 P.p.s.a.).