Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Tomasz Świetlikowski po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w sprawie ze skargi "A’ sp. z o.o. w W. na decyzję Dyrektora Izby Celnej we W. - obecnie: Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we W. z dnia [...] stycznia 2017 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej w związku z eksploatacją automatu do gier poza kasynem gry sprzeciwu od postanowienia referendarza sądowego z dnia 30 marca 2017 r., sygn. akt III SA/Wr 146/17 o odmowie przyznania stronie skarżącej prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych postanawia: utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie referendarza sądowego z dnia 30 marca 2017 r.
Skarżąc opisaną w osnowie postanowienia decyzję, spółka wniosła o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. Uzasadniała, że prowadzone wobec niej postępowania egzekucyjne doprowadziły do zajęcia praktycznie całego jej majątku. W oświadczeniu o majątku i dochodach wskazała, że jej kapitał własny wynosi [...] zł, wartość środków trwałych [...] zł, natomiast strata za ostatni rok obrotowy (według bilansu) wyniosła [...] zł. Stan rachunku bankowego spółki to (-)[...] zł.
Z przesłanych dokumentów wynika, że - w latach 2014 i 2015 - spółka poniosła stratę w kwocie - odpowiednio - [...] zł i [...] zł (przy przychodach w kwocie - odpowiednio - [...] zł i [...] zł), zaś - w okresie od stycznia do lipca 2016 r. - osiągnęła dochód w wysokości [...] zł (przy przychodzie w kwocie [...] zł). W dniu 31 grudnia 2015 r. w kasie spółki znajdowała się kwota [...] zł (31 grudnia 2014 r. [...] zł).
Postanowieniem z 30 marca 2017 r., referendarz sądowy odmówił przyznania spółce prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.
W sprzeciwie, spółka zarzuciła błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 246 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2012 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm. - dalej: p.p.s.a.) przez przyjęcie, że jej stan finansowy nie uzasadnia przyznania prawa pomocy w żądanym zakresie. Wniosła o ponowne rozpoznanie sprawy i przyznanie wnioskowanego prawa pomocy (także zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania sądowego). Dowodziła, że nieprawidłowe jest przyjęcie, że chwilowa poprawa sytuacji finansowej - w okresie od stycznia do lipca 2016 r. - może być podstawą do stwierdzenia, że jej sytuacja jest stabilna. Powołała przykładowe kary pieniężne nałożone na nią w podobnych sprawach. Wyraziła wątpliwość odnośnie bazowania przy wydaniu postanowienia na przychodzie z 2016 r. oraz "instrumentach podatkowych", w sytuacji, kiedy Sąd nie miał możliwości skontrolowania, czy instrumenty te zostały przez spółkę zastosowane.
Wojewódzki Sąd Administracyjnym zważył, co następuje:
Stosownie do art. 260 § 1 p.p.s.a., rozpoznając sprzeciw od postanowienia referendarza sądowego o odmowie przyznania prawa pomocy, sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone postanowienie referendarza sądowego zmienia albo utrzymuje w mocy.
W sprawie, spółka wniosła o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym przez całkowite zwolnienie od kosztów sądowych. Zgodnie z art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a., osobie prawnej a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym, gdy wykaże ona, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Żądanie zwolnienia od opłat sądowych w całości jest żądaniem przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym (art. 245
§ 3 p.p.s.a.).
W opinii Sądu, referendarz sądowy dokonał prawidłowej oceny przedstawionej przez skarżącą spółkę sytuacji majątkowej i finansowej, przyjmując w konsekwencji, iż nie było podstaw do uznania, że zostały spełnione przesłanki z art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a., uprawniające do przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym. Podkreślić należy, że - w myśl art. 199 p.p.s.a. - strony ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Dotyczący stron obowiązek ponoszenia kosztów postępowania, związanych z ich swoim udziałem w sprawie, dotyczy również podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Osoba prawna powinna partycypować w kosztach postępowania, jeżeli posiada jakiekolwiek środki majątkowe, czy dochody (postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego /dalej: NSA/ z 19 listopada 2004 r., FZ 463/04; postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego /dalej: WSA/ w Gliwicach z 14 lipca 2008 r., I SA/GI 219/08). Według poglądów orzecznictwa sądów administracyjnych, przyznanie stronie prawa pomocy winno mieć miejsce tylko w sytuacjach, w których zdobycie środków na sfinansowanie postępowania sądowoadministracyjnego jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe (postanowienie NSA z 6 października 2004 r., GZ 61/04). Taka sytuacja nie ma miejsca w niniejszej sprawie.