Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu Michał Kazek po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Wydziale III wniosku strony skarżącej o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. na decyzję Zarządu Województwa Dolnośląskiego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie określenia kwoty środków przypadających do zwrotu postanawia odmówić przyznania prawa pomocy.
W rozpatrywanej sprawie skarżąca spółka z ograniczoną odpowiedzialnością A. z siedzibą w B. złożyła wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych wskazując, że od trzech lat boryka się problemami finansowymi i prowadzone są wobec niej czynności komorników sądowych dotyczące zobowiązań w kwocie około 1.200.000 zł.
Z oświadczenia o majątku i dochodach wynika, że kapitał zakładowy spółki wynosi 1.200.000 zł, spółka nie dysponuje żadnymi środkami trwałymi, natomiast w latach 2014 i 2015 poniosła stratę w kwocie odpowiednio 6.091.326,10 i 51.737,59 zł.
Z dokumentów przesłanych do akt sprawy wynika, ponad fakty podane we wniosku, że w roku 2014 spółka uzyskała dochód w kwocie 482.770,73 zł (przy przychodach w kwocie 751.977,89 zł), w roku 2015 poniosła stratę w kwocie 43.284,95 zł (przy przychodzie w kwocie 43.284,95 zł). Na dzień 31 sierpnia 2016 r. aktywa trwałe skarżącej spółki miały wartość 4.401.136,50 zł (w porównaniu z 4.502.879,21 zł z dnia 31 grudnia 2015 r.), jej inwestycje krótkotrwałe - 298.445,27 zł, natomiast środki pieniężne w kasie i na rachunkach - 28.445,27 zł. Spółka nie prowadzi aktualnie działalności gospodarczej.
Postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu utrzymał w mocy postanowienie referendarza sądowego w tym Sądzie z dnia 13 czerwca 2016 r. odmawiające przyznania skarżącej spółce prawa pomocy.
W sprawie zważono co następuje.
Stosownie do brzmienia art. 245 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity w Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.), prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 2), natomiast prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 3). W przypadku osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym - gdy osoba ta wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania (art. 246 § pkt 2) ustawy procesowej).
Wyżej powołane unormowania winny być odczytywane w kontekście treści art.199 ustawy procesowej, zgodnie z którym strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Należy zatem przyjąć, iż zwolnienie od kosztów sądowych stanowi wyjątek od reguły wyko-nania tego obowiązku, który sprzyja rozwadze w wyborze sądowej drogi dochodzenia swoich praw. W konsekwencji przepisy Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, określające przesłanki przyznania prawa pomocy nie mogą być interpretowane według reguł wykładni rozszerzającej, a zwolnienie strony z ponoszenia kosztów postępowania sądowego winno nastąpić w sytuacjach wyjątkowych.