Referendarz sądowy Lucyna Kaligowska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku H.M. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od opłaty kancelaryjnej za odpis wyroku z uzasadnieniem w sprawach ze skarg na decyzje Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej z dnia [...] sierpnia 2009 r. Nr [...], [...], [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji wydanych w przedmiocie podatku akcyzowego postanawia przyznać Skarżącemu prawo pomocy w zakresie zwolnienia od opłaty kancelaryjnej za odpis wyroku z uzasadnieniem doręczony na skutek wniosku o jego sporządzenie
1. W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia opłaty kancelaryjnej w kwocie 100 zł Skarżący H. M. zwrócił się o zwolnienie z obowiązku jej zapłaty. Powołał się na fakt wcześniejszego zwolnienia od wpisu od skargi. Zaznaczył że jego sytuacja majątkowa nie uległa poprawie. Przeciwnie wydano w stosunku do niego kolejny nakaz zapłaty. Skarżący wyjaśnił że nie posiada stałego źródła dochodu. Nie ma prawa do zasiłku. Wszystkie należące do niego nieruchomości i ruchomości zostały zajęte, a następnie większość z nich została zlicytowana. Zajętym majątkiem Skarżący nie może rozporządzać. Skarżący zamieszkuje grzecznościowo u znajomej. Z uwagi na schorzenia pozostaje pod opieką lekarzy. Skarżący przedłożył dokumentację potwierdzającą fakt toczących się wobec niego postępowań egzekucyjnych, a nadto dokumentację medyczną.
Uwzględniając powyższe zważono, co następuje:
2. Celem instytucji "prawa pomocy" jest zapewnienie realizacji prawa do sądu stronie, która ze względu na dochody, stan majątkowy i rodzinny nie może ponieść kosztów związanych ze swym udziałem w sprawie.
3. Stosownie do art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), dalej powoływanej jako "p.p.s.a.", prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie częściowym (tak w niniejszej sprawie) obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 p.p.s.a.).
W myśl art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
4. Skarżący wniósł o zwolnienie od opłaty kancelaryjnej za odpis orzeczenia z uzasadnieniem w kwocie 100 zł.
5. Jakkolwiek Skarżący nie wykonał wezwania referendarza sądowego z 12 marca 2010 r., to jednak z faktu tego nie wyciągnięto negatywnych konsekwencji. Uznano mianowicie, że skoro przy wykazanej sytuacji materialnej, Skarżącego zwolniono od wpisu sądowego od skargi, czym umożliwiono merytoryczne rozpoznanie jego sprawy, to konsekwencją tego jest umożliwienie Skarżącemu zapoznania się z pisemnymi motywami rozstrzygnięcia, bez konieczności uiszczania dodatkowych opłat, a tym samym narażania go na negatywne konsekwencje w postaci ściągnięcia nieuiszczonej opłaty kancelaryjnej w trybie egzekucyjnym.
Referendarz sądowy miał też na względzie to, że uzasadnianie orzeczeń sądowych jest decydującym komponentem prawa do rzetelnego sądu jako konstytucyjnie chronionego prawa jednostki. Jak bowiem podkreślił Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu z 11 kwietnia 2005 r. (SK 48/04) uzasadnianie orzeczeń pełni różne funkcje: sprzyjania samokontroli organu orzekającego, wyjaśniająco-interpretacyjną (w tym dokumentacyjną i ułatwiającą realizację orzeczenia), kontrolną zewnętrzną, umożliwiającą akceptację orzeczenia w skali indywidualnej i jego legitymizację społeczną (funkcja wychowawcza, głos w dyskursie społecznym).
W tej sytuacji przyznanie Skarżącemu prawa pomocy w zakresie zwolnienia od opłaty kancelaryjnej za odpis wyroku z uzasadnieniem jest zasadne.
Podejmując to rozstrzygnięcie referendarz sądowy miał na uwadze to, że Skarżący nie pracuje, nie posiada stałego dochodu, nie ma prawa do zasiłku. Skarżący nie utrzymuje kontaktów z rodziną i mieszka "grzecznościowo" u znajomej. Wobec Skarżącego są prowadzone liczne postępowania komornicze, a ich przedmiotem są należące do niego prawa i nieruchomości. Na Skarżącym ciążą zobowiązania w wysokości ok. 17.626.131 zł.
W tym stanie rzeczy na podstawie art. 243 § 1 p.p.s.a., art. 245 p.p.s.a., art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. oraz art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a., postanowiono jak w sentencji.