Dnia 23 września 2008 roku Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu - Robert Talaga po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 23 września 2008 roku wniosku J. H. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego w sprawie ze skargi J. H. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. w przedmiocie zaopiniowania projektu podziału nieruchomości postanawia odmówić przyznania prawa pomocy /-/ R. Talaga
W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu w wysokości 100,00 zł J. H. zwrócił się z wnioskiem o zwolnienie od wpisu sądowego, a następnie przesłał wypełniony na urzędowym formularzu wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego.
We wniosku J H. wskazał, że prowadzi gospodarstwo domowe z córką i synem oraz konkubiną. Skarżący zaznaczył, że posiada ½ prawa własności domu o powierzchni 120 m² oraz działkę o powierzchni 1250 m². Nie posiada natomiast żadnych oszczędności, papierów wartościowych, ani przedmiotów o wartości przekraczającej 3000,00 euro. Skarżący zaznaczył, że utrzymuje się z wynagrodzenia za pracę na ¼ etatu i uzyskuje z tego tytułu 350 zł brutto, a jego konkurentka jest bezrobotna.
W uzasadnieniu złożonego wniosku J. H. wyjaśnił, że sytuacja finansowa w chwili obecnej nie pozwala mu na wynajęcie radcy prawnego, a pomoc prawna jest w jego przypadku istotna i konieczna dla skutecznej ochrony jego interesów.
W celu wyjaśnienia rzeczywistej sytuacji skarżącego został on wezwany do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy pod rygorem jego rozpoznania na podstawie dotychczas złożonych informacji, poprzez udokumentowanie wszystkich źródeł i wysokości przychodów, z których utrzymują się wszyscy członkowie wspólnego gospodarstwa domowego, udokumentowanie miesięcznych wydatków związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego za ostatnie 6 miesięcy, złożenie oświadczenia o posiadanych przez wnioskodawcę rachunkach bankowych, kontach i lokatach oraz przedłożenie wyciągów z tych rachunków za ostatnie 6 miesięcy, złożenie oświadczenia o posiadanych przez wnioskodawcę rachunkach kredytowych i przedłożenie zestawień operacji finansowych z nimi związanych, a także operacji związanych z posiadanymi kartami kredytowymi, złożenie oświadczenia o posiadanych pojazdach samochodowych podlegających obowiązkowi rejestracji (z wyszczególnieniem marki, roku produkcji i pojemności silnika) oraz przedłożenie kopii rocznego zeznania podatkowego PIT wnioskodawcy za 2007 rok.
Zgodnie z art. 245 §1 i §2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Zgodnie z art. 246 §1 pkt 1) cytowanej ustawy przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Celem instytucji prawa pomocy jest zapewnienie dostępu do sądu osobom, którym uniemożliwia to brak środków finansowych. Oznacza to, że prawo pomocy stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które ze względu na trudną sytuację nie są w stanie bez dodatkowego wsparcia poprowadzić swoich spraw przed sądem.
Konstrukcja prawna cytowanych przepisów wskazuje, że przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym uzależnione jest od wykazania przez wnioskodawcę, że jego sytuacja materialna uniemożliwia mu poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania. Ciężar procesowy wykazania braku możliwości poniesienia kosztów postępowania spoczywa zatem za każdym razem na wnioskodawcy.