Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Grzegorz Karcz po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Z. B. o ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi Z. B. w przedmiocie wymierzenia grzywny Okręgowej Radzie Adwokackiej postanawia: zmienić punkt drugi postanowienia Referendarza Sądowego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 19 stycznia 2009 r. sygn. akt. III SA/Kr 1189/05 w ten sposób, że ustanowić dla skarżącego radcę prawnego, którego wyznaczy Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych.
Postanowieniem z dnia 19 stycznia 2009 r. zwolniono skarżącego z wpisu od skargi kasacyjnej i zgodnie z żądaniem wniosku (vide: k. 214) ustanowiono dlań adwokata (vide: k. 231 i n.), którego Okręgowa Rada Adwokacka wyznaczyła w osobie mecenas M. Ż. (vide: zarządzenie Dziekana ORA z dnia 3 marca 2009r.)
Pismem złożonym w dniu 24 marca 2009 r., Dziekan ORA zawiadomił Wojewódzki Sąd Administracyjny, że ponieważ Okręgowa Rada Adwokacka jest stroną postępowania zachodzi problem ze znalezieniem dla skarżącego pełnomocnika pośród adwokatów wpisanych na prowadzoną przezeń listę z uwagi na "konflikt interesów". Wskazując na powyższe "wniósł o zmianę postanowienia i wyznaczenie dla skarżącego pełnomocnika z urzędu pośród radców prawnych Okręgowej Izby Radców Prawnych".
Z uwagi na sygnalizowane perturbacje zarządzeniem z dnia 27 kwietnia 2009 r. zwrócono się do skarżącego o rozważenie i ewentualne zgłoszenie zmiany postanowienia z dnia 19 stycznia 2009 r. poprzez wyrażenie żądania ustanowienia na jego rzecz radcy prawnego.
Odpowiadając na to wezwanie, skarżący - w piśmie, które do tutejszego sądu wpłynęło 21 maja 2009 r. (pieczęć prezentaty) - wniósł o ustanowienie na jego rzecz radcy prawnego.
Mając na uwadze powyższe zaważyć należało, co następuje:
Zacząć wypada od tego, że wybór rodzaju pełnomocnika, o ustanowienie którego strona się ubiega jest dla sądu wiążący (por. postan. NSA z 28 lutego 2006 r. I OZ 248/06). Żaden przepis nie uprawnia bowiem sądu (a także referendarza) rozpoznającego wniosek o przyznanie prawa pomocy do samodzielnej zmiany wniosku w tym zakresie. Skoro zaś skarżący wnosił był swego czasu o ustanowienie adwokata, to referendarz rozpoznając pozytywnie ten wniosek miał obowiązek ustanowić pełnomocnika wybranego przez stronę.
Z kolei zwrócenia uwagi wymaga, że prawomocne postanowienie referendarskie ma moc wiążącą jak orzeczenie sądu. Wiąże nie tylko strony lecz również sąd i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby (art. 170 ppsa).
Okoliczność, że obecnie - z uwagi na sygnalizowane przez Dziekana ORA komplikacje - skarżący domaga się ustanowienia na swoją rzecz radcy prawnego pozwala jednak spojrzeć na tę kwestię przez pryzmat przesłanek warunkujących zmianę postanowienia. Przepis art. 165 ppsa otwiera bowiem możliwość dokonania zmiany prawomocnego postanowienia w razie "zmiany okoliczności sprawy" zaszłej po uprawomocnieniu się takiego postanowienia.
Wskazując na powyższe zwrócenia uwagi wymaga, że pod pojęciem użytego w art. 165 ppsa wyrażenia "okoliczności sprawy" należy rozumieć wszelkie zmiany występujące zarówno w okolicznościach faktycznych sprawy, jak i obowiązującym prawie, które uzasadniają zmianę dotychczasowego rozstrzygnięcia (tak. J.P. Tarno "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz" Wyd. 2 Lexis Nexis Warszawa 2006 s. 352). Można zaś zaryzykować twierdzenie, że opisane perturbacje organu samorządu zawodowego z wyznaczeniem pełnomocnika z urzędu pośród adwokatów znajdujących się na prowadzonej przezeń liście z uwagi na podnoszony "konflikt interesów" skutkujące faktycznym uniemożliwieniem stronie złożenia skargi kasacyjnej, wpisują się w taką charakterystykę i to niezależnie od samej oceny czy oraz na ile ów "konflikt interesów" jest dla adwokata problemem rzeczywistym a na ile pozornym (wziąwszy pod uwagę zakres jego niezależności przy wykonywaniu zawodu przydany ustawą Prawo o adwokaturze oraz wewnętrzne unormowania samorządowe np. Zbiór Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu). Ocena taka z uwagi na wyrażone przez skarżącego życzenie zmiany postanowienia z dnia 19 stycznia 2009 r. poprzez ustanowienie na jego rzecz radcy prawnego (nikt bowiem inny jak tylko beneficjent prawa pomocy posiada wyłączną kompetencję do określania czy chce korzystać z pomocy adwokata czy też radcy prawnego - przyp. RWSA) wykracza obecnie poza rzeczową potrzebę czynienia szerszych rozważań.
W konsekwencji orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 165 w związku z art. 258 §1 i §2 pkt. 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).