Starszy referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Jolanta Skowronek po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2016 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi G. N. i K. N. na postanowienie Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji w kwestii wniosków G. N. i K. N. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych postanawia: 1) zwolnić G. N. od kosztów sądowych; 2) zwolnić K. N. od kosztów sądowych.
Wnioskami z dnia [...] r. skarżący domagali się zwolnienia z kosztów sądowych. W ich uzasadnieniu podali, że są małżeństwem i prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Poza domem o pow. 99 m2 oraz gospodarstwem rolnym o pow. 4,32 ha, z którego 0,89 ha zostało zniszczone przez firmę wydobywczą, innych składników majątku nie posiadają. Ich miesięczne dochody z tytułu pobieranych świadczeń emerytalno-rentowych wynoszą łącznie 1.578,54 zł netto. Natomiast ponoszone wydatki obejmują opłaty za wodę (45,76 zł), śmieci (22,50 zł), telefon i TV (55,84 zł), opał (50,00 zł), utrzymanie domu (100,00 zł), wyżywienie (550,00 zł), ubezpieczenie budynku (360,00 zł - rocznie), podatek od nieruchomości, rolny i leśny (221,00 zł - rocznie). Dodatkowo wskazali, że z uwagi na wiek i stan zdrowia na leczenie wydatkują 145,00 zł. Powyższe dane potwierdzili nadesłanymi przy piśmie z dnia [...] r. dokumentami źródłowymi.
Mając na uwadze wszystkie podniesione wyżej okoliczności zważono, co następuje.
Stosownie do treści art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. - dalej w skrócie "p.p.s.a.") przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym między innymi zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków (vide: art. 245 § 3 cyt. ustawy), następuje gdy ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Ponieważ przez uszczerbek, o którym mowa wyżej, należy rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej strony skarżącej w taki sposób, że nie może ona zapewnić sobie minimum warunków socjalnych. Prawo pomocy jako instytucja o charakterze wyjątkowym może być stosowane jedynie w wypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, gdy wnioskodawca nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania. Tylko bowiem w takim przypadku istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby na pozostałych współobywateli. Z ich bowiem środków pochodzą dochody budżetu państwa, z których pokrywa się koszty postępowania sądowego w razie zwolnienia strony skarżącej z obowiązku ich ponoszenia (vide: postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 stycznia 2005 r. sygn. akt FZ 478/04, Lex nr 393645).
Odnosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, że okoliczności sprawy uzasadniają uwzględnienie zgłoszonego żądania. Wprawdzie skarżący są właścicielami gospodarstwa rolnego o pow. 4.1900 ha, które rocznie przynosić może dodatkowe dochody rzędu 4.945,59 zł (vide: zaświadczenie urzędu gminy z dnia [...] r.), niemniej jednak ich miesięczne dochody z tytułu pobieranych świadczeń emerytalno-rentowych wynoszą 1.455,70 zł i 122,84 zł i rzeczywiście wystarczają jedynie na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych (vide: dokumenty źródłowe nadesłane przy piśmie z dnia [...] r.). Nie można zatem wymagać aby kosztem koniecznego utrzymania wygospodarowali odpowiednie środki na potrzeby niniejszego postępowania lub poczynili na te cele jakiekolwiek oszczędności, skoro stan zdrowia i wiek ogranicza ich możliwości zarobkowe.
Dlatego też, działając na podstawie art. 258 § 2 pkt 7, art. 245 § 3 w zw. z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowiono orzec jak w sentencji.