Pozostawienie sprawy bez rozpoznania nie następuje w formie decyzji administracyjnej, co ma ten skutek, że skarga na tę czynność organu administracyjnego nie jest dopuszczalna /art. 196 par. 1 i 3 Kpa/.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 1992 r. na rozprawie sprawy ze skargi Ludwika W. na postanowienie Izby Skarbowej w Ł. z dnia 31 marca 1992 r. Nr II-1/82-11/92 w przedmiocie pozostawienia bez rozpatrzenia wniosku o zwolnienie z obowiązku prowadzenia księgi podatkowej - postanowił odrzucić skargę.
Postanowieniem z dnia 23 grudnia 1991 r. Urząd Skarbowy w Z. pozostawił bez rozpatrzenia wniosek Ludwika W. o zwolnienie od obowiązku prowadzenia księgi podatkowej przychodu i rozchodu. Wniosek taki, zgodnie z par. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 1990 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów /Dz.U. nr 88 poz. 516/, powinien być złożony w terminie do dnia 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy, którego dotyczy, podczas gdy podatnik wniosek złożył w Urzędzie Skarbowym dnia 12 grudnia 1991 r.
Jako podstawę prawną postanowienia wskazano art. 123 Kpa.
W zażaleniu na to postanowienie, nazwanym odwołaniem, Ludwik W. wskazał przyczyny, dla których określony w cyt. rozporządzeniu termin nie został przez niego dotrzymany, wnosząc jednocześnie o przywrócenie tego terminu i uwzględnienie wniosku. Izba Skarbowa w Ł., postanowieniem z dnia 31 marca 1992 r. utrzymała w mocy zaskarżone postanowienie. Organ odwoławczy wyjaśnił, że prośbę o przywrócenie terminu do złożenia przedmiotowego wniosku, stosownie do art. 58 par. 2 Kpa, należało zgłosić w terminie 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu.
Wniosek o zwolnienie od obowiązku prowadzenia księgi nie zawierał prośby o przywrócenie terminu do jego złożenia, a gdyby nawet zawierał, to prośba - jako spóźniona - nie mogłaby być uwzględniona.
W skardze na to postanowienie Ludwik W. podniósł, że organy podatkowe "w sposób lekceważący i naganny" podeszły do jego uzasadnionych wniosków. Wniosek o przywrócenie terminu został złożony prawidłowo, z uwzględnieniem przeszkód obiektywnych. Nadto skarżący podniósł, że postanowienie zostało podpisane "tylko przez naczelnika", co "kwalifikuje pismo do odrzucenia"/?/. Nie pouczono skarżącego o przysługujących mu środkach odwoławczych, co m.in. powoduje, że postanowienie "jest nieważne z mocy prawa". W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia. Izba Skarbowa wniosła o odrzucenie skargi, jako niedopuszczalnej, oraz o zasądzenie kosztów postępowania sądowego. Organ odwoławczy wyjaśnił również, że Naczelnik Wydziału jest upoważniony do podpisywania - w imieniu Dyrektora - decyzji w sprawach objętych zakresem czynności kierowanego przez niego wydziału. Informacja o przysługujących środkach prawnych była zbędna, skoro na postanowienie Izby Skarbowej nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 64 par. 2 Kpa - jeżeli podanie nie czyni zadość wymaganiom ustalonym w przepisach prawa, pozostawia się je bez rozpoznania. Takim wymaganiem dla wniosku o zwolnienie z obowiązku prowadzenia księgi podatkowej było zachowanie terminu, o którym mowa w par. 4 cyt. rozporządzenia Ministra Finansów. Złożenie wniosku Urzędowi Skarbowemu po upływie terminu, bez jednoczesnego złożenia prośby o przywrócenie tego terminu, powodowało, że sprawa nie nadawała się do merytorycznego rozpatrzenia, czemu organ I instancji prawidłowo - co do zasady - dał wyraz w postanowieniu z dnia 23 grudnia 1991 r. Wątpliwości może budzić jedynie forma tego rozstrzygnięcia. Czynność procesowa polegająca na pozostawieniu podania bez rozpoznania nie ma określonej formy procesowej /por. B. Adamiak i J. Borkowski: Polskie postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, PWN, Warszawa 1992, str. 109/.