Miasto na prawach powiatu, którego prezydent wydał w pierwszej instancji decyzję administracyjną, działając jako starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, ma prawo skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, której jest właścicielem.
Zarząd miasta jest organem uprawnionym do wniesienia tej skargi, natomiast prezydent miasta może reprezentować gminę na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez zarząd.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 listopada 2001 r. sprawy ze skargi Zarządu Miasta P. na decyzję Wojewody W. z dnia 9 lutego 2001 r. (...) w przedmiocie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego (...) od postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Poznaniu z dnia 20 marca 2001 r. (...) - uchylił zaskarżone postanowienie.
Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 20 marca 2001 r. (...) odrzucił skargę Zarządu Miasta P. na decyzję Wojewody W. z dnia 9 lutego 2001 r. (...) w przedmiocie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego ustawa z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ konstruuje legitymację do złożenia skargi i precyzuje tę materię w art. 32. Krąg podmiotów uprawnionych do wniesienia skargi został w przepisach sprowadzony do: skarżącego czyli podmiotu, który ma w tym interes prawny, prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich oraz organizacji społecznej. Natomiast niespornym jest, że do podmiotów uprawnionych do wniesienia skargi do NSA nie należy organ administracji, któremu w tej samej sprawie na którymkolwiek jej etapie przysługuje kompetencja do jej decyzyjnego rozstrzygnięcia. Tym samym organowi pierwszej instancji nie przysługuje skarga na decyzję organu drugiej instancji, który działając jako organ odwoławczy uchylił sprawę do ponownego rozpoznania. Z tych względów na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy o NSA - zdaniem Sądu - należało odrzucić skargę Zarządu Miasta P.
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego w rewizji nadzwyczajnej od powyższego postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Poznaniu zarzucił:
I. rażące naruszenie prawa przez obrazę:
1/ art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz 28 Kpa w związku z brakiem ustalenia, że w sprawie o zwrot wywłaszczonej nieruchomości, stanowiącej obecnie własność określonej gminy, ta gmina, działająca poprzez swój zarząd, ma status strony, a w szczególności jest legitymowana do wniesienia skargi do NSA od niekorzystnej dla tej gminy decyzji organu drugiej instancji,
2/ art. 7, art. 8, art. 11 Kpa oraz art. 328 par. 2 Kpc w związku z art. 59 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym wobec przejścia do porządku nad faktem, że Prezydent Miasta P., wydając w niniejszej sprawie decyzji jako organ pierwszej instancji, nie działał jako podmiot reprezentujący Miasto P., lecz jako podmiot realizujący kompetencję starosty, wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej, z mocy art. 142 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami /t.j. Dz.U. 2000 nr 46 poz. 543/ w związku z art. 4 pkt 9 lit. "b" tej ostatniej ustawy,
3/ art. 27 ust. 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym wobec odrzucenia skargi Miasta P. - jako osoby prawa cywilnego - na wyżej wymienioną decyzję Wojewody W. mimo braku zaistnienia okoliczności, które by uzasadniały wydanie tego typu rozstrzygnięcia;
II. naruszenie interesu Rzeczypospolitej Polskiej:
1/ wobec doprowadzenia do naruszenia zasady równości wobec prawa gmin, jako osób prawa cywilnego, w tym przypadku gmin miejskich na prawach powiatu i pozostałych gmin, wobec - w istocie - ustalenia, że zarząd gminy miejskiej na prawach powiatu nie jest upoważniony do wniesienia w imieniu tej gminy skargi do NSA na niekorzystne dla gminy rozstrzygnięcie organu drugiej instancji w sprawie, w której wydał decyzję prezydent takiej gminy - miasta na prawach powiatu - w ramach przyznanych mu kompetencji starosty, wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej, podczas gdy do wniesienia skargi do NSA byłby upoważniony zarząd gminy nie stanowiącej miasta na prawach powiatu w analogicznej sprawie, to jest w sprawie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości stanowiącej aktualnie własność takiej gminy,