Sąd Najwyższy jest związany cofnięciem wniosku o podjęcie uchwały w przedmiocie rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego /art. 13 pkt 4 i art. 20 ust. 2 ustawy o Sądzie Najwyższym - t.j. Dz.U. 1994 nr 13 poz. 48/.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 13 października 1994 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowo-Produkcyjnego "P." Spółka Cywilna w W. na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 31 grudnia 1992 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o wymiarze cła, w związku z wnioskiem składu 5 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 1994 r., III ARN 28/94, o podjęcie przez skład siedmiu sędziów Sądu Najwyższego uchwały zawierającej odpowiedź na poniższe zagadnienie prawne
Czy dla stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej na podstawie art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa, ze względu na wydanie jej bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, powinny być brane pod uwagę także skutki społeczno-ekonomiczne będące następstwem stwierdzenia nieważności decyzji oraz uzasadniony interes strony, która działała w zaufaniu do decyzji administracyjnej, uznanej następnie za nieważną?
postanowił: na podstawie art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 20 września 1984 r. o Sądzie Najwyższym /t.j. Dz.U. 1994 nr 13 poz. 48/ wobec cofnięcia wniosku pozostawić go bez rozpoznania.
Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 27 maja 1994 r. (...) przedstawił do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów Sądu Najwyższego następujące zagadnienie prawne: "Czy dla stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej, wydanej na podstawie art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa, ze względu na wydanie jej bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, powinny być brane pod uwagę także skutki społeczno-ekonomiczne będące następstwem stwierdzenia nieważności decyzji oraz uzasadniony interes strony, która działała w zaufaniu do decyzji administracyjnej, uznanej następnie za nieważną?" W uzasadnieniu postanowienia Sąd Najwyższy stwierdził, że powyższe zagadnienie prawne budzi poważne wątpliwości w sprawach wymiaru opłat celnych. Wątpliwości ujawniają się zwłaszcza wtedy, gdy centralny organ administracji celnej stwierdza nieważność ostatecznej decyzji o wymiarze cła od konkretnego towaru z tej przyczyny, że dokonany tą decyzją wymiar stawki celnej był nieprawidłowy. Zdaniem zwykłego składu Sądu Najwyższego oznacza to dla strony nieoczekiwane i w jej przekonaniu rażąco krzywdzące działanie administracji publicznej, skoro strona uiściła wymierzoną stawkę celną, wliczyła ją do ceny towaru /z reguły stronami w tych sprawach są podmioty gospodarcze importujące towary z zagranicy/, towar został sprzedany, a konieczność ponoszenia znacznie wyższych, wymierzonych ponownie /nawet po upływie kilku lat od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna/ opłat celnych może powodować finansowy krach przedsiębiorstwa. Ponadto dochodzenie przez strony odszkodowań w trybie art. 160 Kpa z reguły nie jest skuteczne. Przy rozpoznawaniu spraw tego rodzaju pojawia się poważna wątpliwość, czy zastosowanie niewłaściwej, z reguły niższej, stawki celnej może być w każdym przypadku identyfikowane z rażącym naruszeniem prawa w rozumieniu art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa, co zobowiązuje organy administracji celnej do stwierdzenia nieważności takich decyzji, czy też organy orzekające w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wymierzających stawki celne powinny uwzględniać także dyrektywy wynikające z konstytucyjnej zasady zaufania obywateli do organów państwa, względnie wartości pozaprawne mające istotne znaczenie dla ogólnych interesów państwa, jak na przykład skutki społeczno-gospodarcze.
Zwykły skład Sądu Najwyższego postanowieniem z dnia 13 października 1994 r. (...) cofnął wniosek o podjęcie przez skład siedmiu sędziów Sądu Najwyższego uchwały zawierającej odpowiedź na pytanie prawne objęte postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 1994 r., wobec czego pozostawiono powyższy wniosek bez rozpoznania. Kategoryczne sformułowanie zawarte w art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 20 września 1984 r. o Sądzie Najwyższym /t.j. Dz.U. 1994 nr 13 poz. 48/ nie zezwala bowiem składowi powiększonemu Sądu Najwyższego na ocenę zasadności cofnięcia wniosku o podjęcie uchwały zawierającej odpowiedź na zagadnienie prawne objęte takim wnioskiem. Należy zatem przyjąć, że skład powiększony Sądu Najwyższego jest związany postanowieniem zwykłego składu tego Sądu o cofnięciu wniosku o podjęcie przez skład powiększony uchwały, o której mowa w art. 13 pkt 4 tej ustawy, w związku z tym orzeczono jak w sentencji.