Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Iwona Malicka po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2017 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym wniosku A. K. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia adwokata w sprawie ze skargi A. K. na bezczynność Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia [...] grudnia 2015 r. postanawia: 1. przyznać A. K. prawo pomocy w zakresie ustanowienia adwokata, 2. odmówić A. K. przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.
Skarżąca - A. K. złożyła w niniejszej sprawie wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata.
Wskazała, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym wraz z mężem, a na dochód rodziny składa się jej renta z tytułu niezdolności do pracy w wysokości 1.356,82 zł oraz wynagrodzenie męża z tytułu umowy o pracę w kwocie 4.208,57 zł - łącznie 5.565,39 zł. Podniosła, że jest osobą schorowaną (przeszła liczne operacje i czekają ją następne, schorzenia mają charakter trwały i pogłębiający się, wymaga stałej rehabilitacji, posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności), co wiąże się ze znacznymi wydatkami na leczenie - wizyty lekarskie, zabiegi oraz leki.
Oświadczyła, że oprócz samochodu marki [...] z 2001 r. nie posiada majątku ani oszczędności. Wskazała jednocześnie, że mąż posiada ½ budynku mieszkalnego w zabudowie szeregowej o powierzchni 32 m2 na działce o wielkości 72 m2.
Wnioskodawczyni do stałych kosztów utrzymania zaliczyła: opłaty za gaz, energię elektryczną, wodę, telefony, podatki od nieruchomości, telewizję oraz internet - w łącznej wysokości około 1.285 zł miesięcznie, wydatki związane z leczeniem: 800 zł na rehabilitację, około 900 zł na leki, około 120 zł na wizyty lekarskie i badania. Nadto wskazała, że ponosi koszty utrzymania samochodu - około 500 zł, spłaty rat kredytu, który musiała zaciągnąć wraz z mężem - 581,72 zł miesięcznie (ostatnia rata w styczniu 2022 r.), zakupu ubrań, środków czystości itp. - 200 zł. Wskazała, że na wyżywienie wydaje miesięcznie około 1.800 zł.
Do wniosku dołączyła kserokopie faktur, rachunków kasowych, decyzji rentowej, orzeczeń o stopniu niepełnosprawności, dokumentacji lekarskiej, umowy kredytowej.
Mając na względzie powyższe zważono, co następuje:
Prawo pomocy obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 244 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.). Prawo to może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym.
Należy stwierdzić, że stosownie do art. 199 powołanej ustawy, generalną zasadą postępowania sądowego jest ponoszenie przez stronę kosztów związanych z jej udziałem w sprawie.
Instytucja prawa pomocy (szczególnie w zakresie całkowitym) jest zatem wyjątkiem od generalnej zasady ponoszenia kosztów postępowania przez stronę i ma zastosowanie w uzasadnionych przypadkach. Dlatego też pomoc państwa, wyrażona w przepisach o prawie pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym, skierowana jest do osób, które albo mają bardzo niskie dochody, albo ich w ogóle nie posiadają, tj. do osób, które z uwagi na bardzo ciężką sytuację materialną, często nie mają zaspokojonych nawet podstawowych potrzeb życiowych.
Udzielenie stronie prawa pomocy jest formą dofinansowania jej z budżetu państwa, z tego względu Sąd, jako dysponent środków publicznych, odpowiedzialny za zasadność i legalność ich wydatkowania, ma obowiązek zbadania, czy strona wnioskująca o przyznanie prawa pomocy, rzeczywiście spełnia przesłanki do przyznania jej tego prawa.