Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Jezielska po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2017r. na posiedzeniu niejawnym sprzeciwu J C od postanowienia Starszego referendarza sądowego w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie z dnia "[...]"r. sygn. akt "[...]" w przedmiocie prawa pomocy w sprawie ze skargi J C na bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w E w przedmiocie zasiłku stałego postanawia utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.
J C złożył skargę na bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w E w sprawie zasiłku stałego. Jednocześnie wniósł o przyznanie mu prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata. Podał, że prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z dwójką dzieci, z których jedno jest studentem, a drugie uczniem liceum. Dodał, że dzieci pozostają na jego utrzymaniu oraz że nie pobierają zasiłku z ośrodka pomocy społecznej, ani z innych instytucji. Oświadczył, że posiada dwa mieszkania o powierzchni "[...]" m2 (każde o wartości ok. "[...]" zł). Wykazał także posiadanie wierzytelności w wysokości "[...]" zł. Ponadto oświadczył, że uzyskuje dochód z MOPS w kwocie "[...]" zł i jako dochód jednego z dzieci podał alimenty z funduszu alimentacyjnego w kwocie "[...]" zł. Wskazał, że miesięczne koszty utrzymania mieszkania to kwota ok. "[...]" zł, a reszta wydatków to zakup żywności, odzieży, obuwia, środków czystości i inne okazjonalne zakupy.
Postanowieniem Starszego referendarza sądowego z dnia "[...]"r. umorzono postępowanie w zakresie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych i odmówiono ustanowienia dla skarżącego adwokata. W uzasadnieniu podano, że z akt administracyjnych sprawy wynika, że skarżący prowadzi 1-osobowe gospodarstwo domowe, a wykazane we wniosku dzieci nie mieszkają pod wskazanym przez skarżącego adresem jego zamieszkania, zaś skarżący został zobowiązany sądownie do wypłaty na ich rzecz alimentów w łącznej kwocie "[...]" zł. W latach "[...]" skarżący pobierał świadczenia z ZUS, osiągając z tego tytułu dochód - w "[...]" r. (za okres od maja do grudnia) w łącznej kwocie "[...]" zł, co stanowiło w tym okresie średnio "[...]" zł miesięcznie, zaś w "[...]" r. (za okres od stycznia do marca) w łącznej kwocie "[...]" zł, co stanowiło w tym okresie średnio "[...]" zł miesięcznie. Podano, że skarżący prowadzi działalność gospodarczą, a wartość spisu z natury na koniec "[...]"r. to "[...]" zł, przychód w tym roku to "[...]" zł, koszty uzyskania przychodu stanowią kwotę "[...]" zł, a dochód - "[...]" zł. Podano ponadto, że skarżący posiada dwa samochody (osobowy i ciężarowy), których jest współwłaścicielem i których nie użytkuje. Wyjaśniono, że z mocy art. 239 § 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm., dalej jako: p.p.s.a.) skarżący nie ma w niniejszej sprawie obowiązku uiszczenia kosztów sądowych i dlatego postępowanie o przyznanie prawa pomocy w tym zakresie zostało umorzone. Odnosząc się do kwestii ustanowienia adwokata podano, że zgodnie z art. 262 p.p.s.a., do stron korzystających z ustawowego zwolnienia od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych odpowiednie zastosowanie mają przepisy o przyznaniu prawa pomocy, w zakresie dotyczącym zastępstwa prawnego na zasadach prawa pomocy. Jak wynika zaś z odpowiedniego zastosowania art. 245 § 3 i art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika dla osoby fizycznej następuje, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść związanego z tym kosztu, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Wskazano, że pomimo stosownego oświadczenia we wniosku skarżący nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z dziećmi, lecz gospodarstwo 1-osobowe, a na rzecz dzieci zobowiązany jest jedynie płacić alimenty. Podniesiono, że do majątku skarżącego należą dwa mieszkania, wierzytelność w kwocie "[...]" zł, a ponadto w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą skarżący dysponuje składnikami majątku, objętymi spisem z natury, których wartość na koniec "[...]"r. stanowiła kwotę "[...]" zł. Ponadto w grudniu "[...]"r. skarżący był współwłaścicielem dwóch samochodów - osobowego i ciężarowego. Wyjaśniono przy tym, że wprawdzie te składniki majątku nie zostały wykazane we wniosku o przyznanie prawa pomocy, jednakże z dokumentów zgromadzonych w aktach administracyjnych nie wynika, aby skarżący się ich wyzbył, a we wniosku nie wykazał też ewentualnych środków pieniężnych z tego tytułu. Podano, że skarżący nie zwiesił działalności gospodarczej, a dochód z niej w "[...]"r. wyniósł "[...]" zł. Wskazano, że z dokumentów znajdujących się w aktach administracyjnych wynika ponadto, że z przerwami w okresie od maja "[...]"r. do marca "[...]"r. skarżący korzystał ze świadczeń z ZUS, z tytułu których osiągnął w tym okresie dochód w wysokości średnio "[...]" zł miesięcznie, a w kwietniu "[...]"r. powinna być mu zostać kwota "[...]" zł z tytułu przyznanego zasiłku stałego. Podniesiono, że wysokość środków pieniężnych, jakimi skarżący dysponował w przeciągu ostatnich 12 miesięcy znacznie przewyższa wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, co - jak przyjmuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych - przy rozsądnym gospodarowaniu pozwala nie tylko na zabezpieczenie niezbędnych kosztów utrzymania, ale również na poczynienie pewnych oszczędności. Zatem nie można stwierdzić, że skarżący nie posiadał możliwości sfinansowania kosztów postępowania związanych z ustanowieniem adwokata. Wprawdzie od maja "[...]"r. wysokość środków pieniężnych może ograniczyć się do wysokości zasiłku stałego, lecz nie oznacza to, że skarżący pozbawiony będzie możliwości zdobycia środków na sfinansowanie swojego udziału w postępowaniu sądowym, gdyż posiada majątek, którego wartość znacznie przewyższa koszty postępowania w niniejszej sprawie. Zatem skarżący może zdobyć środki pieniężne na sfinansowanie swojego udziału w postępowaniu sądowym, bez uszczerbku koniecznego dla siebie utrzymania, wykorzystując posiadany majątek. Podano, że sposób, w jaki właściciel wykorzystuje swój majątek nie może pozostawać bez wpływu na ocenę, czy posiada on dostateczne środki na poniesienie kosztów postępowania sądowego. Posiadany majątek może bowiem przynosić potencjalne pożytki, może również służyć jako zabezpieczenie pożyczki lub kredytu, jeśli właścicielowi, który jest zobowiązany do poniesienia określonych wydatków, brakuje bieżących środków finansowych.