Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Z. M. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie skargi na bezczynność Burmistrza C. p o s t a n a w i a I) zwolnić Z. M. od kosztów sądowych; II) ustanowić dla Z. M. adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka w K.
Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek Z. M., na urzędowym formularzu PPF, o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie skargi na bezczynność Burmistrza C.
Z oświadczenia zawartego we wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że skarżący pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym wraz z żoną L. M. oraz córką A. M. Miesięczny dochód rodziny wynosi 850,70 zł i stanowi go świadczenie rentowe skarżącego w wysokości 790,70 zł oraz zasiłek rodzinny w wysokości do 60 zł. W skład majątku skarżącego wchodzi dom o powierzchni 112 m- (w tym 50 m- dożywocie ojca skarżącego), nieuprawiana nieruchomość rolna wielkości 2,99 ha oraz stodoła i obora (nieużywane w stanie rozpadu). Skarżący nie wykazuje natomiast posiadania zasobów pieniężnych, jak również cennych przedmiotów o wartości powyżej 3000 euro.
Uzasadniając wniosek o przyznanie prawa pomocy skarżący podniósł, że jest osobą ubogą, schorowaną, przebywającą od 25 lat na rencie. Jest inwalidą [...] grupy stopnia znacznego o orzeczonej niezdolności do samodzielnej egzystencji, borykającym się z problemami kardiologicznymi, reumatologicznymi, neurologicznymi oraz narządu wzroku. Większość uzyskiwanego świadczenia skarżący przeznacza na przejazdy do Kliniki Okulistycznej w [...] (jeden przejazd z opiekunem to koszt około 350 zł), do lekarza w B. (100 - 120 zł) oraz na zakup koniecznych lekarstw (250-300 zł). Skarżący posiada zadłużenie w banku na kwotę 6.000 zł. Żona skarżącego jest osobą niepełnosprawną bez prawa do renty. Córka, uczennica Technikum [...], ma także orzeczenie o niepełnosprawności.
Mając powyższe na uwadze, zważono, co następuje:
Instytucja przyznania prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym ma na celu zapewnienie realizacji prawa do sądu stronie, która ze względu na trudną sytuację finansową nie może ponieść kosztów związanych ze swym udziałem w sprawie. Przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późniejszymi zmianami) następuje w określonych przypadkach. W zakresie całkowitym, gdy osoba wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. W zakresie częściowym zaś, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania dla siebie i rodziny. Przez uszczerbek utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, o którym we wskazanym przepisie, należy rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej strony skarżącej, w taki sposób, iż nie jest ona w stanie zapewnić sobie minimum warunków socjalnych.
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi jest formą dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno sprowadzać się do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe. Zwolnienie od kosztów sądowych - co do zasady - powinno dotyczyć przede wszystkim osoby fizyczne znajdujące się w ubóstwie, które z uwagi na swoją sytuację materialną i życiową nie są w stanie ponieść kosztów sądowych i dlatego postępowanie z ich udziałem winno kredytować państwo. Ubiegający się o taką pomoc powinien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.
W ocenie orzekającego skarżący uwiarygodnił w sposób wystarczający, że nie posiada dostatecznych środków na pokrycie kosztów sądowych w sprawie oraz kosztów wynagrodzenia pełnomocnika z wyboru, bez uszczerbku w utrzymaniu koniecznym siebie i rodziny. Z oświadczenia zawartego we wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że źródłem utrzymania trzyosobowej rodziny M. jest świadczenie rentowe skarżącego w wysokości 790,70 zł oraz świadczenie rodzinne na córkę w wysokości 60 zł. Skarżący jest osobą schorowaną, niewidomą, ponosi koszty leczenia i rehabilitacji. Żona skarżącego jest osobą niepełnosprawną bez prawa do renty. Na utrzymaniu skarżącego pozostaje niepełnosprawna córka pobierająca naukę w technikum. Uzyskiwane w miesiącu dochody z trudem wystarczają na pokrycie podstawowych potrzeb życiowych rodziny i ma możliwości poczynienia z nich jakichkolwiek oszczędności. Sytuacja finansowa skarżącego jest trudna, uzasadnia zatem przyznanie mu prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w całości oraz ustanowienie adwokata z urzędu.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji postanowienia na podstawie art. art. 245 § 1 i 2, art. 246 § 1 pkt 1 w zw. z art. 258 § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami).