Wiesław Jakubiec - referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J. J. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na decyzję D.Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego we W. z [...] Nr [...] w przedmiocie nakazania doprowadzenia do stanu poprzedniego ścianę działową oddzielającą lokal mieszkalny od korytarza postanawia: 1. przyznać prawo pomocy w części dotyczącej zwolnienia z wpisu sądowego od skargi w zakresie przekraczającym kwotę 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych); 2. odmówić przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie.
W odpowiedzi na wezwanie o uzupełnienie braku skargi poprzez uiszczenie wpisu sądowego w wysokości 500 zł, skarżący złożył na urzędowym formularzu wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienie go z kosztów sądowych wskazując w uzasadnieniu, iż dochód jego czteroosobowej rodziny (w tym dwie małoletnie córki) wynosi netto 1.795, 78 zł, a wydatki kształtują się następująco: opłata za telefon- 115, 75 zł; za wodę- 150 zł; koszt przejazdu córki do szkoły- 156, 06 zł. Dodał, iż posiada mieszkanie o pow. 40 m2 .
W piśmie z dnia 20 maja 2008 r. skarżący oświadczył, iż otrzymał pomoc finansową od matki w celu opłacenia kosztów szkolenia córki (obozy, turnieje). Poinformował, iż ma zaciągnięty kredyt w banku w wysokości 4.500 zł i jest w stanie zapłacić wpis sądowy w wysokości 150 zł. Z załączonych do pisma dokumentów wynika, iż skarżący otrzymuje z opieki społecznej zasiłki na dzieci, nadto- że zobowiązany był do poniesienia opłaty za energię elektryczną- 209, 83 zł oraz podatek rolny- 46 zł. Z załączonej deklaracji podatkowej za 2007 r. wynika, iż skarżącemu przysługuje nadpłata podatku dochodowego w wysokości 615 zł, a saldo na posiadanym rachunku bankowym na dzień 19.05.2008 r. wyniosło 133,34 zł.
Prawo pomocy w zakresie częściowym może być przyznane, gdy wnioskodawca wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym - zwanej dalej u.p.s.a. (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.)). Podniesione przez skarżącego w toku postępowania okoliczności wskazują na zasadność uwzględnienia wniosku w części. Konieczność partycypowania przez skarżącego w kosztach sądowych (choćby w niewielkim zakresie) znajduje uzasadnienie w posiadanej przez niego sytuacji materialnej, w szczególności, iż sam wnioskodawca przyznał, iż jest w stanie uiścić wpis sądowy w wysokości 150 zł. Opłaty sądowe stanowią rodzaj danin publicznych. Zwolnienia od ponoszenia tego rodzaju danin stanowią odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 Konstytucji RP. Dlatego też muszą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby czy osób na współobywateli. W przypadku ubogiego społeczeństwa, jakim jest społeczeństwo polskie, prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu i bez majątku oraz pozbawionych (obiektywnie) możliwości uzyskania środków na ten cel z jakichkolwiek źródeł. Koszty sądowe należy traktować jako wydatki bieżące w budżecie rodziny, które powinny być zaspokajane na równi z innymi podstawowymi wydatkami. Do oceny możliwości uiszczenia przez skarżącego kosztów postępowania nie jest istotne źródło, z którego czerpie ona środki na koszty swego utrzymania (może to być m.in. wsparcie finansowe najbliższej rodziny np. matki czy pożyczka od osób trzecich). Fakt posiadania uprawnienia do otrzymania nadpłaty podatku dochodowego za rok 2007 w kwocie 615 zł przemawia również za nie uwzględnianiem wniosku w całym zakresie. Dla rozstrzygnięcia przedmiotowego wniosku podstawowe znaczenie ma okoliczność, iż na obecnym etapie postępowania nie istnieje obowiązek pokrywania jakichkolwiek kosztów sądowych (oprócz wpisu sądowego od skargi) i w tej sytuacji odmowa uwzględnienia wniosku w pozostałym zakresie nie pozbawia skarżącego prawa do sądu. W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 245 § 3 w zw. z art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 258 § 2 pkt 7 u.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.