Starszy Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Lucyna Picho po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2016 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym wniosku E. D. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego w sprawie ze skargi E. D. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] marca 2016 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania emerytury specjalnej postanawia: 1. umorzyć postępowanie w sprawie przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. 2. przyznać E. D. prawo pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie radcy prawnego o którego wyznaczenie zwrócić się do Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.
W toku postępowania w następstwie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 października 2016 r., skarżąca zwróciła się do Sądu z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika.
W oświadczeniu wskazała, że pozostaje w gospodarstwie domowym z mężem. Źródłem dochodu rodziny są emerytury w wysokości [...] zł męża i [...] zł skarżącej. Wnioskodawczyni ujawniła, że posiada majątek w postaci mieszkania o powierzchni [...] m2, który wymaga remontu. Strona ujawniła, że ponosi wydatki na: opłacenie ciepłej wody [...] zł, zimnej wody [...] zł, są to opłaty kwartalne, prądu w kwocie [...] zł, telefonu i Internetu [...] zł, gazu - [...] zł, opału na zimę w wysokości [...] zł, koszty ubezpieczenia [...] zł na rok, pożyczki [...] zł na miesiąc, koszty leczenia - ok. [...] zł, zakup jedzenia ok [...] zł miesięcznie, i ok. [...] zł na zakup środków czystości. Wnioskodawczyni nie ujawniła, że pozostaje w stosunku prawnym z adwokatem lub radcą prawnym.
Rozpoznając wniosek na wstępie należy zauważyć, że w określonych sprawach przepisy prawa zwalniają skarżących od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Tymi kosztami są opłaty sądowe oraz zwrot wydatków. Oznacza to, że skarżący we wskazanych w ustawie postępowaniach sądowoadministracyjnych nie mają obowiązku uiszczać kosztów sądowych (wpisu i opłaty kancelaryjnej) oraz wydatków. Natomiast wydatki za stronę zwolnioną od kosztów sądowych z mocy prawa wykładane są z części budżetu sądu administracyjnego, w zakresie tego zwolnienia. Sprawy o których mowa, wymienia enumeratywnie art. 239 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), zwana dalej p.p.s.a.). I tak w myśl przepisu art. 239 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a., zmienionego ustawą z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2015 r., poz. 658) i mającego zastosowanie w rozpoznawanej sprawie na podstawie art. 2 tej ustawy, nie mają obowiązku uiszczania kosztów sądowych skarżący w sprawach dotyczących pomocy i opieki społecznej.
Nie ulega wątpliwości, że skarga E. D. dotyczy decyzji wydanej w przedmiocie pomocy społecznej. W rezultacie, skarżąca w granicach niniejszej sprawy jest z mocy prawa zwolniony z obowiązku ponoszenia wszelkich kosztów sądowych. Ponieważ w niniejszej sprawie nie istnieje obowiązek ponoszenia przez skarżącego kosztów sądowych, rozpoznanie wniosku w tym zakresie jest zbędne (art. 249a p.p.s.a.).
Zgodnie natomiast z art. 262 powołanej ustawy, przepisy o przyznaniu prawa pomocy, w zakresie dotyczącym zastępstwa prawnego, mają odpowiednie zastosowanie do stron korzystających z ustawowego zwolnienia od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Stosownie zaś do art. 245 § 1 i 3 tej ustawy, prawo pomocy może być przyznane stronie w zakresie częściowym i obejmować tylko ustanowienie radcy prawnego. Przyznanie tego prawa osobie fizycznej następuje na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 ustawy wtedy, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
W ocenie referendarza sądowego skarżąca wykazała, że pozostaje w sytuacji materialnej kwalifikującej ją do uwzględnienia wniosku. Wnioskodawczyni i pozostający z nia we wspólnym gospodarstwie domowym mąż, co prawda uzyskują stałe miesięczne dochody, jednak są to niewysokie świadczenia emerytalne, zatem po odliczeniu niezbędnych wykazanych wydatków pozostała kwota w sposób oczywisty nie wystarczy na samodzielnie opłacić kosztów ustanowienia pełnomocnika z wyboru bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla skarżącej i jej męża.
Z tego względu, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 239 § 1 pkt 1 lit. a i 254 § 1 oraz art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowiono, jak w sentencji.