Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Iwona Malicka po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2016 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym wniosku D. S. i R. S. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego w sprawie ze skargi R. S. i D. S. na postanowienie Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] marca 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uwzględnienia wniosku postanawia 1. przyznać skarżącym prawo pomocy w zakresie ustanowienia radcy prawnego, 2. odmówić skarżącym przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 22 stycznia 2016 r. oddalił złożoną skargę na postanowienie Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych w przedmiocie odmowy uwzględnienia wniosku.
R. S. i D. S. złożyli wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego.
Powyższy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 maja 2016 r., do którego zostały dołączone kserokopie rachunków oraz innych dokumentów finansowych.
Skarżący oświadczyli, że prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, są osobami starszymi, przewlekle chorymi, a na dochód ich gospodarstwa domowego składają się świadczenia emerytalno-rentowe w łącznej wysokości 2.170 zł netto - (R. S. - 1.300 zł, D. S. - 870 zł).
Wskazali, że do stałych kosztów utrzymania ich gospodarstwa domowego należą: opłaty za ogrzewanie, wodę, stan techniczny budynku - około 375 zł, koszty leczenia i leków - około 200 zł, opłaty za wywóz śmieci - 18 zł, opłaty za energię elektryczną - średnio 80 zł miesięcznie, opłaty za ubezpieczenie samochodu - 499 zł rocznie oraz jego użytkowanie - paliwo - około 200 zł miesięcznie, podatek od nieruchomości 126 zł rocznie. Oświadczyli, że oprócz domu o powierzchni 200 m2, oraz samochodu osobowego, nie posiadają majątku ani oszczędności.
Mając na względzie powyższe zważono, co następuje:
Prawo pomocy obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 244 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Prawo to może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym.
Należy stwierdzić, że stosownie do art. 199 tej ustawy, generalną zasadą postępowania sądowego jest ponoszenie przez stronę kosztów związanych z jej udziałem w sprawie.
Udzielenie stronie prawa pomocy jest formą dofinansowania jej z budżetu państwa i winno sprowadzać się jedynie do przypadków, w których strona rzeczywiście nie posiada środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym i wykaże to w sposób przekonywujący.
Instytucja prawa pomocy jest zatem wyjątkiem od generalnej zasady ponoszenia kosztów postępowania przez stronę i ma zastosowanie w szczególnie uzasadnionych przypadkach.
Prawo pomocy winno być więc udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu i bez majątku.
W myśl art. 246 § 1 pkt 1 cytowanej ustawy, prawo pomocy przysługuje osobie fizycznej w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Natomiast przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym następuje wówczas, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 tej ustawy).
Ze złożonego w niniejszej sprawie wniosku o przyznanie prawa pomocy oraz załączonych dokumentów wynika, że skarżący posiadają stałe dochody w postaci świadczeń emerytalno-rentowych w łącznej wysokości 2.170 zł, mieszkają w domu jednorodzinnym, prowadzą gospodarstwo na własne potrzeby, posiadają samochód osobowy i ponoszą koszty jego eksploatacji. Nadto w niniejszej sprawie uiszczali należne koszty sądowe. Z tego względu uznano, że wnioskodawcy nie wykazali, że w ich sytuacji zachodzą przesłanki do przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym.
Jednocześnie jednak, biorąc pod uwagę aktualne koszty utrzymania i leczenia, fakt, że skarżący są osobami starszymi, przewlekle chorymi, należało uznać, iż wnioskodawcy nie są w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, w zakresie ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika, bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu.
Dlatego, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2, art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi postanowiono, jak w sentencji.