Starszy referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Iwona Malicka po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2018 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym wniosku D. G. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego w sprawie ze skargi D. G. na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] grudnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie częściowego umorzenia kredytu studenckiego postanawia: 1. przyznać D. G. prawo pomocy w zakresie ustanowienia radcy prawnego, 2. odmówić skarżącemu przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.
Skarżący w skardze na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w przedmiocie częściowego umorzenia kredytu studenckiego wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego.
Wskazał, że prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z rodzicami. Oświadczył, że nie posiada żadnego majątku, a jedynie 100 zł oszczędności, natomiast rodzice posiadają poniemiecką nieruchomość. Podniósł, że jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym i otrzymuje rentę socjalną w wysokości 644,63 zł. Wyjaśnił, że na łączny dochód gospodarstwa domowego w wysokości 4.073,88 zł składa się również świadczenie pielęgnacyjne, które otrzymuje jego matka w kwocie 1.300 zł oraz emerytura ojca w wysokości 2.129,25 zł. Do kosztów swojego utrzymania zaliczył zakup leków w wysokości 300 zł miesięcznie, opłaty za obozy rehabilitacyjne w wysokości około 2.000 zł rocznie, a do stałych kosztów utrzymania domu - opłaty za wodę - 100 zł miesięcznie, opłaty za energię elektryczną - 120 zł, opłaty za telefon i internet - 150 zł, koszty zakupu opału - 1.000 zł, wywóz nieczystości - 250 zł na kwartał.
Mając na względzie powyższe zważono, co następuje:
Prawo pomocy obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 244 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.). Prawo to może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym.
Należy stwierdzić, że stosownie do art. 199 powołanej ustawy, generalną zasadą postępowania sądowego jest ponoszenie przez stronę kosztów związanych z jej udziałem w sprawie.
Udzielenie stronie prawa pomocy jest formą dofinansowania jej z budżetu państwa, z tego względu Sąd, jako dysponent środków publicznych, odpowiedzialny za zasadność i legalność ich wydatkowania, ma obowiązek zbadania, czy strona wnioskująca o przyznanie prawa pomocy, rzeczywiście spełnia przesłanki do przyznania jej tego prawa.
Prawo pomocy, szczególnie w zakresie całkowitym, winno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu i bez majątku.
W myśl zaś art. 246 § 1 pkt 1 cytowanej ustawy, prawo pomocy przysługuje osobie fizycznej w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Natomiast przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym następuje wówczas, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 tej ustawy).
Ze złożonego w niniejszej sprawie wniosku o przyznanie prawa pomocy oraz akt sprawy wynika, że skarżący ukończył studia, otrzymuje rentę socjalną z uwagi na znaczny stopień niepełnosprawności oraz znacznie ograniczoną możliwość samodzielnej egzystencji. Pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym wraz z rodzicami, którzy posiadają stałe dochody. Łączny dochód gospodarstwa domowego wnioskodawcy wynosi ponad 4.000 zł. Nadto strona korzysta z pomocy brata w opłaceniu wyjazdów na obozy rehabilitacyjne. Stałe miesięczne koszty utrzymania domu oraz zakupu leków wynoszą około 1.700 zł. Należy podkreślić, że to osoby najbliższe w pierwszej kolejności są zobowiązane do zaspakajania koniecznych potrzeb członków rodziny, a dopiero, gdy z przyczyn obiektywnych nie jest to możliwe - powołane do tego instytucje społeczne i państwowe.
Z uwagi na powyższe uznano, że wnioskodawca nie wykazał, że w jego sytuacji zachodzą przesłanki do przyznania mu prawa pomocy w zakresie całkowitym.
Jednocześnie jednak, biorąc pod uwagę aktualne koszty utrzymania, fakt, że skarżący pozostaje w stałym specjalistycznym leczeniu, ponosi dodatkowe koszty leczenia, a średni dochód na osobę w rodzinie wynosi około 1.300 zł, należało uznać, iż wnioskodawca nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Dlatego, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2, art. 254 § 1, art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi postanowiono, jak w sentencji.