Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Iwona Malicka po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2016 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym wniosku J. C. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego w sprawie ze skargi J. C. na Centralną Wojskową Komisję Lekarską w przedmiocie niedołożenia należytej staranności przy rozpatrywaniu odwołania od orzeczenia komisji lekarskiej postanawia: odmówić przyznania J. C. prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 30 marca 2016 r. odrzucił skargę J. C. wniesioną w niniejszej sprawie.
Skarżący wnioskiem z dnia 10 maja 2016 r. wystąpił o przyznanie mu prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego, podnosząc, że sprawa dotyczy skargi kasacyjnej od wydanego w sprawie orzeczenia.
W uzasadnieniu wniosku wskazał, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym wraz z żoną, a na dochód rodziny składa się emerytura jego w wysokości 6.330 zł, emerytura jego żony w kwocie 2.700 oraz dochody z jego działalności gospodarczej w wysokości 4.000 zł, łącznie 13.030,00 zł netto. Podniósł, że do stałych kosztów utrzymania rodziny należą opłaty mieszkaniowe - 900 zł, spłata rat kredytu mieszkaniowego - 2.900 zł miesięcznie, leasing samochodu - 2.000 zł miesięcznie, spłata rat kredytu konsumpcyjnego - 2.900 zł miesięcznie. Oświadczył, że posiada wraz z żoną dom o powierzchni 280 m2, dom w zabudowie szeregowej o wielkości 178 m2, działkę budowlaną o powierzchni 10a, 60.000 zł oszczędności, fundusze inwestycyjne na kwotę 3.000 zł oraz dwa samochody osobowe - [...] z 2005 r. oraz [...] z 2010 r.
Mając na względzie powyższe zważono, co następuje:
Stosownie do art. 245 § 1 i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), prawo pomocy może być przyznane stronie w zakresie całkowitym i obejmować zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. Przyznanie tego prawa osobie fizycznej następuje na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 cytowanej ustawy wtedy, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Udzielenie stronie prawa pomocy jest formą dofinansowania jej z budżetu państwa i winno sprowadzać się jedynie do przypadków, w których strona rzeczywiście nie posiada środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym i wykaże to w sposób przekonywujący.
Instytucja prawa pomocy jest zatem wyjątkiem od generalnej zasady ponoszenia kosztów postępowania przez stronę i ma zastosowanie w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Dlatego też pomoc państwa, wyrażona w przepisach o prawie pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym, skierowana jest do osób, które albo mają bardzo niskie dochody, albo ich w ogóle nie posiadają, tj. do osób, które z uwagi na bardzo ciężką sytuację materialną, często nie mają zaspokojonych nawet podstawowych potrzeb życiowych.
Sąd, jako dysponent środków publicznych, odpowiedzialny za zasadność i legalność ich wydatkowania, ma obowiązek zbadania, czy strona wnioskująca o przyznanie prawa pomocy, rzeczywiście spełnia przesłanki do przyznania jej tego prawa.
Ze złożonego w niniejszej sprawie wniosku o przyznanie prawa pomocy, wynika, że wnioskodawca posiada wraz z żoną stałe dochody w łącznej wysokości 13.030 zł, a także oszczędności w wysokości 60.000 oraz fundusze inwestycyjne na kwotę 3.000 zł. Stałe miesięczne wydatki nie wyczerpują natomiast miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego strony - wynoszą (zgodnie z oświadczeniem skarżącego) około 8.700 zł.
Należy również wskazać, że z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, iż zobowiązania cywilnoprawne (m.in. raty kredytu) nie mogą mieć pierwszeństwa przed kosztami postępowania sądowego (postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 lutego 2006 r., sygn. akt I OZ 83/06, publ. jw.). Przedkładanie należności o charakterze prywatnoprawnym nad publicznoprawnymi nie może skutkować przerzuceniem ciężaru finansowania postępowań sądowo-administracyjnych na Skarb Państwa (por. Naczelny Sąd Administracyjny, m.in. w orzeczeniach z dnia 25 kwietnia 2006 r., sygn. akt I FZ 150/06, z dnia 9 lutego 2006 r., sygn. akt I FZ 9/06, czy z dnia 14 czerwca 2005 r., sygn. akt II OZ 475/05 dostępne w bazie orzeczeń www. nsa.gov.pl).
Powyższe okoliczności pozwalają na stwierdzenie, że wnioskodawca nie wykazał w niniejszej sprawie, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Z tego względu, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 w zw. z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowiono, jak w sentencji.