Starszy Referendarz sądowy Lucyna Picho Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku P. K. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi P. K. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia[...] października 2015 r., nr [...] w przedmiocie cofnięcia pozwolenia na broń palną myśliwską postanawia: odmówić przyznania P. K. prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.
W związku z wezwaniem do uiszczenia wpisu od skargi w wysokości 200 zł (k-14), P. K. skierował do Sądu wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.
Z oświadczenia złożonego na urzędowym formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że wnioskodawca pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z żona i synem. Źródłem utrzymania małżonków jest dochód żony w wysokości [...] zł, syn nie uzyskuje żadnego dochodu, pozostaje na utrzymaniu rodziców i studiuje. Skarżący ujawnił, że posiada majątek w postaci mieszkania o powierzchni [...] m2, będącego małżeńską wspólnota majątkową, żona jest właścicielką zabudowanej nieruchomości położonej w O. Wnioskodawca podniósł, że pozostaje w trudnej sytuacji majątkowej, obecnie nie ma żadnych dochodów, prowadzona przez niego działalność gospodarcza znalazła się w fazie likwidacji, dodatkowo ciążą na nim liczne zobowiązania związane z tą działalnością, które łącznie sięgają kilkuset złotych. Z tego względu nie jest on w stanie uregulować kosztów sądowych w sprawie, nie również skąd pożyczyć takiej kwoty, w chwili obecnej rodzina wspiera go materialnie.
Na wstępie wskazać należy, że zgodnie z art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje:
1) w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania,
2) w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym - wówczas obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego, lub częściowym - wówczas obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków, albo od opłat sądowych i wydatków, lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 1, § 2 i § 3 powołanej ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).
Stwierdzić należy, że przedstawiona przez P. K. sytuacja majątkowa nie daje podstaw do uwzględnienia złożonego przez niego wniosku.
Zauważyć należy, że przy ocenie zasadności wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym ustawodawca nakazuje stosowanie surowych kryteriów oceny. Strona domagając się uwzględnienia takiego wniosku w całości musi wykazać, że znajduje się w wyjątkowo trudnej sytuacji, która w znaczący sposób odbiega od przeciętnej. Nie bez powodu w przepisie art. 246 § 1 pkt 1 powołanej ustawy posłużono się zwrotem "nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania". Tylko te osoby, które wykażą, iż ich sytuacja materialna jest wyjątkowo ciężka mogą oczekiwać, że zostaną zwolnione z kosztów sądowych.
W rozpoznawanej sprawie skarżący nie wykazał, iż pozostaje w niezwykle trudnej sytuacji majątkowej, z wniosku wynika, że strona ma zabezpieczone potrzeby bytowe, jak również rodzina utrzymuje się z dochodu małżonki skarżącego w kwocie ponad [...] zł. Skarżący wskazał co prawda, iż poniósł straty z powodu prowadzonej działalności gospodarczej i posiada z tego tytułu liczne zobowiązania, jednakże w sądownictwie administracyjnym utrwaliła się reguła, iż zobowiązania cywilnoprawne nie mogą mieć pierwszeństwa przed kosztami postępowania sądowego. (Z dołączonych dokumentów wynika, że należności egzekucyjne pokrywane są z kwot uzyskiwanych ze sprzedaży ruchomości skarżącego). Przedkładanie należności o charakterze prywatnoprawnym nad publicznoprawnymi nie może skutkować przerzuceniem ciężaru finansowania postępowania przed sądem na Skarb Państwa, a tym samym na innych podatników (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 czerwca 2013 r., sygn. akt I FZ 224/13). Brak jest racjonalnego uzasadnienia dla przyjęcia stanowiska, iż to budżet powinien kredytować w tym zakresie stronę skarżącą.