Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Wojciech Wiktorowski po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku G. F. z dnia 19 stycznia 2009 r. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi G. F. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] września 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku postanawia: 1. oddalić wniosek w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych, 2. ustanowić dla G. F. w niniejszej sprawie radcę prawnego w ramach przyznania prawa pomocy, o którego wyznaczenie zwrócić się do Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.
G. F. zwróciła się o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, tj. o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie radcy prawnego z urzędu.
Z podanej przez wnioskodawczynię w rubryce 10 formularza wniosku kwoty dochodu miesięcznego brutto wynika, że dochód ten w pięciooosobowym gospodarstwie domowym wynosi 1862 zł. Na dochód ten składa się wynagrodzenie męża skarżącej (zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia z trzech miesięcy wydane przez pracodawcę - w aktach). Ponadto dochód ten uzupełniają przyznane skarżącej i jej mężowi świadczenia rodzinne wraz dodatkami, świadczenie socjalne w postaci dodatku mieszkaniowego oraz zasiłki celowe (zaświadczenie MOPS w G. z dnia [...] lutego 2009 r. nr [...]).
Według pozostałych informacji zamieszczonych we wniosku i treści dokumentów źródłowych złożonych do akt sprawy (decyzje Prezydenta Miasta G.w sprawie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatku do zasiłku rodzinnego oraz ustalenia prawa do zasiłku pielęgnacyjnego) w gospodarstwie domowym skarżącej pozostaje trójka, uczących się dzieci (pełnoletni syn i dwie małoletnie córki), a miesięczne wydatki w tym gospodarstwie wynoszą co najmniej 518 zł (kopie rachunków za energię elektryczną i zestawienie opłat za zajmowany lokal mieszkalny - złożone do akt sprawy).
W myśl zaś z art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; dalej powoływana jako ppsa), prawo pomocy przysługuje osobie fizycznej w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, zaś w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
W pierwszej kolejności należy rozpoznać wniosek w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Otóż, stosownie do treści art. 239 pkt 1 lit. "e" ppsa, nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych strona skarżąca działanie lub bezczynność organu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Do tej kategorii spraw zalicza się także sprawa ze skargi G. F., ponieważ przedmiotem skargi w niniejszej sprawie jest decyzja rozstrzygająca o prawie do świadczenia przewidzianego w ustawie z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), a więc akt administracyjny ściśle dotyczący praw z zakresu ubezpieczeń społecznych. Należy podkreślić, że zwolnienie to ma charakter ustawowy, co oznacza, że strona skarżąca działanie organu w tej kategorii spraw nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych już od momentu wszczęcia postępowania sądowoadministracyjnego (wniesienia skargi) poprzez cały tok tego postępowania zarówno przed sądem pierwszej instancji - wojewódzkim sądem administracyjnym - jak i przed sądem II instancji - Naczelnym Sądem Administracyjnym. Tym samym, w sytuacji ustawowego zwolnienia Sąd nie wydaje w tym zakresie odrębnego orzeczenia, bowiem skutek w postaci zwolnienia od kosztów sądowych nastąpił już w momencie wniesienia skargi, a w konsekwencji złożony w tym właśnie zakresie przez stronę wniosek podlega oddaleniu.
Dlatego na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 cyt. ppsa, postanowiono, jak w pkt 1 sentencji.
Odrębnie należy natomiast rozpoznać wniosek w zakresie ustanowienia pełnomocnika z urzędu. Podstawą oceny dopuszczalności przyznania prawa pomocy jest bowiem rzeczywista sytuacja materialna w gospodarstwie domowym osoby ubiegającej się o przyznanie takiego prawa.
Osiągany w gospodarstwie domowym skarżącej dochód pochodzący w znaczącej części ze świadczeń rodzinnych (zasiłki rodzinne wraz z dodatkami oraz zasiłki celowe) przy uwzględnieniu podstawowych potrzeb jej rodziny (w tym trójki uczących się dzieci) uniemożliwia, zdaniem Sądu, poniesienie przez nią kosztów ustanowienia radcy prawnego. W związku z tym należy uznać, że zostały spełnione przesłanki obligujące Sąd do przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.
Z tych względów na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 i art. 258 § 2 pkt 7 ppsa, postanowiono jak w pkt 2 sentencji.