Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Rzeszowie Agata Kosowska-Dudzik po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2015 roku w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym wniosku J. P. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata w sprawie z jego skargi na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z dnia [...] grudnia 2014 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków - postanawia - odmówić przyznania skarżącemu prawa pomocy.
J. P. wezwany został do uiszczenia kwoty 200 zł odpowiadającej wysokości wpisu w sprawie zainicjowanej jego skargą na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w przedmiocie odmowy wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków. W odpowiedzi przedłożył - na wymaganym przez prawo urzędowym formularzu - wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata. Podniósł, że wspólne z nim gospodarstwo domowe tworzą żona oraz dwójka synów (19 i 29 lat). Skarżący wraz z jednym z synów są osobami bezrobotnymi, bez prawa do zasiłku związanego z tym statusem. Drugi syn studiuje w [...], natomiast żona prowadzi działalność gospodarczą, która jednak od listopada 2014 r. jest zawieszona z uwagi na to, że nie przynosiła dochodów. Wnioskodawca prowadzi natomiast gospodarstwo rolne o powierzchni 1,42 ha w postaci upraw sadowniczych i jagodowych, jednak ze względu na znaczny wiek tych upraw nastąpiła konieczność wymiany drzewostanu. Dlatego też obecnie gospodarstwo to nie przynosi jeszcze żadnych plonów, a w konsekwencji i dochodów. Wnioskodawca zwrócił uwagę, że brak uzyskiwania jakichkolwiek dochodów, jak też oszczędności zmusił go do zaciągnięcia pożyczki u rodziny, którą jednak będzie musiał spłacić, gdy odzyska stabilność finansową. Z otrzymanych w formie pożyczki środków skarżący pokrywa miesięczne wydatki na utrzymanie gospodarstwa tj. opłaty za wodę, wywóz nieczystości, podatki, ubezpieczenia, energię, opał - ok. 1100 zł, na spłatę kredytów hipotecznych zaciągniętych na remont domu - 1000 zł oraz wydatki na utrzymanie rodziny (zakup odzieży, żywności, obuwia, środków czystości), materiałów stosowanych w gospodarstwie domowym i rolnym oraz na studia jednego z synów (bilety na komunikację, zakwaterowanie, pomoce naukowe). Rodzina nie pobiera jakichkolwiek świadczeń z pomocy społecznej. Majątek wnioskodawcy to dom o powierzchni 148 m.kw. oraz wspomniana nieruchomość rolna - 1,42 ha. W oparciu o powyższe strona stwierdziła, że nie jest przygotowana na ponoszenie kosztów postępowania.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
Zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, o co ubiega się skarżący, wchodzą w zakres tzw. całkowitego prawa pomocy, o czym stanowi art. 245 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), zwanej dalej "P.p.s.a". Natomiast zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub tylko ustanowienie adwokata to prawo pomocy w zakresie częściowym - art. 245 § 3 P.p.s.a. Przesłankę przyznania tego pierwszego stanowi niemożność poniesienia jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a.), natomiast brak możliwości poniesienia pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny decyduje o potrzebie udzielenia częściowego wsparcia (art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.). Instytucja prawa pomocy to instytucja wyjątkowa, o czym przesądza brzmienie art. 199 P.p.s.a. stanowiącego, że regulacje odnoszące się do niej to przepisy szczególne wobec obowiązującej w postępowaniu sądowoadministracyjnym zasady ponoszenia przez jego strony wszelkich związanych ze swoim udziałem w sprawie kosztów. Z tej przyczyny, ustanowione przez ustawodawcę przesłanki przyznania prawa pomocy muszą podlegać ścisłej interpretacji, tak by nie doszło do nadużycia tejże instytucji, przeznaczonej do zapewnienia prawa do sądu osobom ubogim, którym brak środków pieniężnych lub ich niedostateczna ilość uniemożliwiłaby obronę swoich interesów na drodze sądowej. Finansowanie prawa pomocy odbywa się bowiem z funduszy publicznych, których ograniczona ilość nakazuje szczególną ostrożność przy ich wydatkowaniu.