Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie: Przewodniczący Sędzia WSA Paweł Zaborniak po rozpoznaniu w dniu 14 lipca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku W. N. o częściowe zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego w sprawie z jego skargi na postanowienie Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania - p o s t a n a w i a - odmówić częściowego przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego.
II SA/Rz 459/13
Uzasadnienie
Przedmiotem skargi W. N. skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie (dalej WSA) jest postanowienie Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii z [...] lutego 2013 r. nr[...], wydana w sprawie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania.
WSA postanowieniem z 5 grudnia 2013 r. odmówił W. N. zwolnienia od kosztów sądowych. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 28 stycznia 2014 r., sygn. II OZ 43/14 utrzymał w mocy postanowienie WSA.
W terminie do uiszczenia wpisu sądowego od skargi skarżący złożył na urzędowym formularzu wniosek o przyznanie prawa pomocy PPF, w zakresie częściowego zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego.
Postanowieniem z 30 maja 2014 r. referendarz sądowy WSA - odmówił skarżącemu prawa pomocy w żądanym przez niego zakresie.
Od tego postanowienia w dniu 30 czerwca 2014 r. W. N. nadał w urzędzie pocztowym do WSA sprzeciw, domagając się zwolnienia z wpisu sądowego, w części ponad kwotę 20 zł. Skarżący podniósł, że referendarz sądowy nie rozpoznał rzetelnie jego wniosku i nie zgodził ze stanowiskiem referendarza zawartym w postanowieniu objętym sprzeciwem.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.; określanej dalej P.p.s.a.), w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym.
Stosownie do art. 245 § 1, § 2 i 3 P.p.s.a. oraz art. 246 § 1 P.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane osobie fizycznej w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie zastępcy procesowego m.in. adwokata, radcy prawnego (art. 245 § 2 P.p.s.a.), gdy osoba wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Natomiast w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków, albo od opłat sądowych i wydatków lub tylko ustanowienie zastępcy prawnego, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Podkreślenia wymaga, że obowiązek stron ponoszenia kosztów związanych ze swoim udziałem w sprawie wynika z art. 199 P.p.s.a. i dotyczy wszystkich osób posiadających jakiekolwiek środki majątkowe i dochody, jeżeli poniesienie tych kosztów nie będzie wiązało się dla nich z uszczerbkiem w koniecznym utrzymaniu.
Udzielenie stronie prawa pomocy jest formą dofinansowania jej z budżetu państwa i powinno mieć miejsce w sytuacjach, gdy zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe. W doktrynie wyrażono pogląd, iż zwolnienie od ponoszenia opłat sądowych jest odstępstwem od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równomiernego ponoszenia, wynikającego z art. 84 Konstytucji i dlatego może być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby na współobywateli (por. B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi" Komentarz, wyd. Zakamycze 2005, str. 594).