Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie Piotr Godlewski po rozpoznaniu w dniu 7 sierpnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku S. G. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie z jej skargi na postanowienie Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] czerwca 2008 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia wniosku o wznowienie postępowania administracyjnego postanawia przyznać skarżącej prawo pomocy w postaci zwolnienia od kosztów sądowych.
S. G. wezwana do uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 100 zł. od skargi na postanowienie Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] czerwca 2008 r. Nr [...], w terminie do jego uiszczenia zwróciła się o przyznanie jej prawa pomocy obejmującego zwolnienie od kosztów sądowych (formularz PPF złożony osobiście przez skarżącą w siedzibie Sądu).
W jego uzasadnieniu wskazała, iż jest osobą samotną, liczącą 75 lat. Na koszty leczenia wydaje ponad 100 zł. miesięcznie. Na ponoszone przez nią wydatki składają się opłaty za gaz, energię elektrycz. i wodę - odpowiednio po 80, 100 i 35 zł./2-m-ce, podatek rolny i ubezpieczenie budynków - 250 i 200 zł./rok, zakup opału - ok.
2200 zł. rocznie. Aktualnie obciąża ją wydatek w wysokości 1500 zł. w związku z podłączaniem domu do sieci kanalizacyjnej.
Jak wynika z zawartego we wniosku oświadczenia, posiadany przez skarżącą majątek obejmuje zamieszkiwany przez nią stary drewniany dom o pow. 90 m-, budynek gospodarczy oraz odłogowaną nieruchomość rolną o pow. 2,41 ha. Jedyne źródło jej dochodów stanowi pobierana emerytura w wysokości 838 zł. brutto - 786 zł. netto (potwierdza to załączony odcinek przekazu pocztowego za miesiąc lipiec
2008 r.). Jako załącznik została także przedstawiona kserokopia zaświadczenia lekarskiego z dnia 2 stycznia 2006 r. poświadczającego długoletnie leczenie wnioskodawczyni "z powodu trwałych zmian osobowości po ekstremalnych przeżyciach w czasie działań w formacjach AK" oraz związany z jej niesamodzielnością wymóg opieki osób trzecich.
Rozpoznając założony wniosek uznano go za uzasadniony i mający oparcie w przedstawionych przez skarżącą okolicznościach.
Sytuacja osobista skarżącej (wiek, stan zdrowia, samotne zamieszkiwanie) oraz materialno - bytowa (posiadany majątek i dochody) nie jest na tyle dobra, aby bez uszczerbku dla swojego koniecznego utrzymania mogła ona ponieść związane ze swoim udziałem w sprawie koszty sądowe. Jest to podyktowane przede wszystkim kwotą przysługującej jej emerytury, która jest stosunkowo niska wobec obciążających ją wydatków związanych z zaspokajaniem jej bieżących potrzeb życiowych (zakup żywności, lekarstw, opału), ponoszonych opłat związanych z utrzymaniem domu (za energię elektrycz., gaz i wodę) oraz obciążających ją płatności (z tytułu podatku rolnego, ubezpieczenia budynków). Określone koszty niewątpliwie generuje chociażby doraźnie pojawiająca się potrzeba skorzystania z pomocy osób trzecich.
Uwzględnić tu należy także sygnalizowany wydatek związany z podłączeniem kanalizacji; chociaż kilkakrotnie przewyższa on łączną wysokość kosztów sądowych mogących wystąpić w sprawie po stronie S. G. (oprócz wpisu od skargi może to być opłata kancelaryjna od wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku w przypadku oddalenia skargi oraz wpis od skargi kasacyjnej; wszystkie w wysokości 100 zł.), to mając na uwadze chociażby wiek i stan zdrowia skarżącej nie można kwestionować jego zasadności.
Skarżąca wg złożonego oświadczenia nie dysponuje także żadnymi oszczędnościami, składnikami majątkowymi przynoszącymi dochody lub których sprzedaż - z przeznaczeniem na pokrycie kosztów sądowych - można by uznać za celową i możliwą w krótkim okresie czasu (kryteriom tym nie odpowiada posiadana przez nią nieruchomość rolna, której chociażby tylko z powodu wieku i stanu zdrowia nie jest w stanie uprawiać).
Skoro zatem wykazanie zagrożenia uszczerbkiem dla koniecznego utrzymania jest niezbędną przesłanką przyznania prawa pomocy w zakresie objętym wnioskiem, a wg dokonanej oceny S. G. warunek ten spełniła, uzasadnione jest przyznanie jej zwolnienia od kosztów sądowych w całości.
Odmowa przyznania jej wnioskowanego prawa pomocy mogłaby pozbawić ją prawa do sądowej kontroli zaskarżonej decyzji (poprzez brak możliwości opłacenia wpisu od skargi, co wiąże się z jej odrzuceniem), skorzystania ze wszystkich przysługujących jej jako stronie postępowania uprawnień (do sporządzenia uzasadnienia wyroku jeżeli skarga zostanie oddalona, zaskarżenia wydanego wyroku do sądu II instancji), bądź w sytuacji opłacenia kosztów sądowych spowodować istotne trudności w zaspokojeniu niezbędnych potrzeb życiowych.
Z tej przyczyny, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 w związku z art. 245 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzeczono jak w sentencji postanowienia.