Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie Przewodniczący referendarz sądowy Paweł Zaborniak po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J.J. o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie adwokata, w sprawie ze skargi wyżej wymienionego na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego, z dnia [...] marca 2008r., nr [...], wydaną w przedmiocie zasiłku celowego specjalnego, - postanawia - 1. umorzyć postępowanie w sprawie zwolnienia od kosztów sądowych, 2. ustanowić dla skarżącego adwokata.
II SA/Rz 332/08
Uzasadnienie
J. J. w sprawie swej skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego dotyczącej przyznania zasiłku celowego zwrócił się do Sądu administracyjnego o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie adwokata. Wniosek o prawo pomocy został uzasadniony wyjątkowo złą sytuacją majątkową strony.
Sprawa skargi J. J. na decyzję SKO zarejestrowana pod sygn. II SA/Rz 332/08, nie została zakończona przed WSA w Rzeszowie. Z uwagi na przedmiot skargi, Skarżący jest z mocy prawa zwolniony od obowiązku ponoszenia wszelkich kosztów sądowych.
Stwierdzono, co następuje:
Negatywną przesłanką przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych jest ustawowy obowiązek ponoszenia tych kosztów przez osobę składającą wniosek. Jeżeli osoba składająca wiosek o zwolnienie od kosztów sądowych nie może być zobowiązana do ich uiszczenia, postępowanie w sprawie przyznania prawa pomocy jest postępowaniem bezprzedmiotowym, gdyż w istocie nie istnieje przedmiot, który może zostać poddany ocenie sądu.
W określonych sprawach przepisy prawa zwalniają skarżących od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Tymi kosztami są opłaty sądowe oraz zwrot wydatków. Oznacza to, że skarżący w tych postępowaniach sądowoadministracyjnych nie mają obowiązku uiszczać kosztów sądowych (wpisu i opłaty kancelaryjnej) oraz wydatków. Wydatki za stronę zwolnioną od kosztów sądowych z mocy prawa wykładane są z części budżetu sądu administracyjnego, w zakresie tego zwolnienia. Sprawy, o których mowa wyżej, wymienia enumeratywnie art. 239 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.; zwana dalej P.p.s.a.). Ustawodawca w treści art. 239 pkt 1 lit. a P.p.s.a. zwolnił z obowiązku uiszczenia opłat sądowych skarżących w sprawach z zakresu pomocy i opieki społecznej.
Nie ulega wątpliwości, iż skarga J. J. jest sprawą z zakresu pomocy i opieki społecznej, gdyż zaskarżona decyzja SKO dotyczy zasiłku celowego. Przesłanki przyznania tego zasiłku ustalają przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004r., o pomocy społecznej (Dz. U. nr 64, poz. 593 ze zm.). W rezultacie, J. J. w granicach sprawy o sygn. II SA/Rz 332/08, jest z mocy prawa zwolniony z obowiązku ponoszenia wszelkich kosztów sądowych czyli wpisów sądowych, opłat kancelaryjnych i wydatków sądowych. Ponieważ w niniejszej sprawie nie istnieje obowiązek ponoszenia przez skarżącego kosztów sądowych, Jego wniosek należy uznać za bezprzedmiotowy. Dalszą konsekwencją tej konstatacji, jest konieczność umorzenia postępowania w sprawie przyznania prawa pomocy w granicach dotyczących kosztów sądowych.
W rozpoznawanej sprawie wniosek obejmuje również ustanowienie adwokata. Z tego powodu skarżący powinien udowodnić, że spełnia przesłanki przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym. Warunki uzyskania tej pomocy zostały ustalone przez ustawodawcę w treści art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.
Wskazane w treści wniosku PPF składniki majątku jak również uzyskiwane dochody pozwalają Sądowi stwierdzić, że J. J. pomimo braku obowiązku uiszczenia kosztów sądowych nie będzie w stanie zapłacić fachowemu pełnomocnikowi za koszty zastępstwa przed sądami administracyjnymi w tym w szczególności za sporządzenie skargi kasacyjnej. Pokrycie tych kosztów, mogłoby spowodować znaczny uszczerbek na poziomie koniecznego utrzymania skarżącego. Majątek wnioskodawcy nie jest znaczny. Skarżący zamieszkuje samotnie w lokalu o pow. 30 m-. Lokal, który zajmuje strona znajduje się w drewnianym budynku przeznaczonym do rozbiórki. Łączny dochód J. J. podał na kwotę 481,30 zł. Ta kwota pozostaje skarżącemu po odjęciu alimentów na syna. Składnikami dochodu J. J. jest renta inwalidzka oraz dodatek opiekuńczy. Poza lokalem oraz niewielkimi dochodami, strona nie posiada żadnych wartościowych składników majątkowych w tym oszczędności.
Nie można mieć żadnych wątpliwości, iż kwota uzyskiwanych dochodów nie jest wystarczająca, aby skarżący mógł liczyć na pokrycie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Pokrycie ciężarów ustanowienia fachowego pełnomocnika znacznie przekracza możliwości finansowe J. J.. Ich pokrycie uniemożliwiłoby zakup podstawowych dla egzystencji dóbr i usług w postaci żywności, lekarstw czy opłat związanych z utrzymaniem lokalu mieszkalnego. Oświadczenie strony opisujące stan dochodów potwierdza rodzinny wywiad środowiskowy znajdujący się w aktach administracyjnych sprawy. Stan zdrowia skarżącego nie pozwala przypuszczać, że w najbliższym czasie będzie on w stanie własnym staraniem polepszyć warunki życia. Dlatego też, opisana we wniosku sytuacja odpowiada przesłankom przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym, a które zostały określone w treści art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.
Z wyżej powołanych względów orzeczono o umorzeniu postępowania w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowiono adwokata w oparciu (art. 161 § 1 pkt 3 w związku z art. 239 pkt 1 lit. a, art. 246 § 1 pkt 2 i art. 258 § 2 pkt 7 P.p.s.a.).