Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Rzeszowie Agata Kosowska-Dudzik po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2017 roku w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym wniosku R. K. i R. K. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi R. K. i R. K. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2017 r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania do udostępnienia nieruchomości - postanawia - odmówić przyznania prawa pomocy.
R. K. i R. K. wezwani do solidarnego uiszczenia kwoty 200 zł od ich skargi na decyzję Wojewody [...] w przedmiocie zobowiązania do udostępnienia nieruchomości wnieśli o zwolnienie od kosztów sądowych. Z wniosku tego, jak i z oświadczenia uzupełniającego wynika, że wymienieni prowadzą wspólne gospodarstwo domowe wraz z niepełnosprawnym w stopniu znacznym i niezdolnym do samodzielnej egzystencji synem, który jest uczestnikiem Warsztatu Terapii Zajęciowej przez pięć dni w tygodniu, a na zajęcia te dowożony jest przez rodziców. Wymienieni mieszkają w domu o pow. 72 m.kw. Majątek rodziny stanowią także nieruchomości rolne o pow. 0,3823 ha oraz nieruchomość budowlana wraz ze znajdującym się na niej drewnianym budynkiem o pow. 52 m.kw., jak też dziewięcioletni samochód osobowy. Wskazany drewniany dom przeznaczony jest do rozbiórki, pozbawiony mediów, od dawna niezamieszkały. Dochody rodziny to: renta skarżącego - 759,13 zł, świadczenie pielęgnacyjne i zasiłek pielęgnacyjny pobierany przez skarżącą - 1559 zł oraz renta socjalna syna stron - 644,63 zł. Natomiast comiesięczne wydatki rodziny przedstawiają się następująco: wyżywienie - 1200 zł (z uwagi na specjalną dietę dla syna), lekarstwa dla syna - 100 zł, paliwo zużywane na dowóz syna na zajęcia terapeutyczne - 225 zł, gaz - 65 zł, prąd - 78 zł, woda - 40 zł, wywóz śmieci 24 zł, opał - 175 zł, podatek lokalny - 56 zł, ubezpieczenie domu - 10 zł, telefon stacjonarny - 53 zł, trzy telefony komórkowe - 75 zł.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
Strony postępowania sądowego obowiązane są do ponoszenia związanych z nim kosztów, a powyższe wynika z brzmienia art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.), zwanej dalej "P.p.s.a.". Wstępując na drogę sądową winny mieć więc zgromadzone stosowne środki na ten cel. W wyjątkowych jednak przypadkach tj., gdy zgromadzenie potrzebnej kwoty pieniężnej nie jest obiektywnie rzecz biorąc możliwe, wówczas z pomocą przychodzi Państwo, finansując w ramach instytucji prawa pomocy udział strony w określonym postępowaniu sądowym. Z uwagi jednak na to, że przedmiotowa instytucja stanowi odstępstwo od wyrażonej wyżej reguły, jej zastosowanie możliwe jest tylko i wyłącznie w przypadkach, w których zebranie środków na samodzielne sfinansowanie swojego udziału w postępowaniu leży poza jakimikolwiek możliwościami strony.
W ocenie rozpoznającej niniejszy wniosek, R. K. i R. K. nie wykazali, by nie byli w stanie pokryć kosztów sądowych w niniejszej sprawie, których aktualna wysokość to 200 zł. Należy bowiem mieć na uwadze, że comiesięczne dochody wszystkich osób tworzących wspólne gospodarstwo domowe to 2962,76 zł, natomiast comiesięczne konieczne wydatki to kwota ok. 2100 zł. Oznacza to, że do dyspozycji pozostaje kwota ok. 800 zł, która jest wystarczająca do pokrycia zarówno obecnych kosztów sądowych, jak i tych, które mogą pojawić się na dalszych etapach postepowania, a które będą już jednostkowo niższe. Wzięto przy tym pod uwagę argumentację wnioskodawców, że w związku ze stanem zdrowia syna, część wydatków ma charakter nieprzewidywalny, co jednak nie może wpłynąć na sposób rozstrzygnięcia wniosku, bowiem jak już wyżej zaznaczono, prawo pomocy stanowi wyjątek, zaś regułą jest uiszczanie przez stronę kosztów postępowania z jej udziałem.
W myśl art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a., częściowe prawo pomocy, a więc np. zwolnienie od kosztów sądowych przyznawane jest osobie, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Nie można stwierdzić, by osoby, które dysponują co miesiąc wolną kwotą ok. 800 zł nie miały możliwości poniesienia wydatku wynoszącego 200 zł (wpis od skargi), która to kwota stanowi ¼ wskazanego wyżej wolnego dochodu. Należy też wskazać, że nie można jako koniecznego uznać wydatku na cztery telefony w łącznej kwocie 128 zł. Wynika to z brzmienia wskazanego art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a., który wskazuje, że tylko wydatki dotyczące bezpośrednio egzystencji wyprzedzają obowiązek zapłaty kosztów sądowych. Wskazać także trzeba na fakt posiadania przez strony dwóch nieruchomości budowlanych.
Z podanych względów orzeczono o odmowie przyznania R. K. i R. K. prawa pomocy, czego podstawę stanowił art. 258 § 2 pkt 7 w zw. z art. 245 § 3 i art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.