Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Rzeszowie Agata Kosowska-Dudzik po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2014 roku w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym wniosku J. M. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata w sprawie z jego skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia [...] sierpnia 2014 r. Nr [...] w przedmiocie stosunków wodnych na gruncie - postanawia - I. przyznać skarżącemu prawo pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych, II. odmówić przyznania skarżącemu prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata.
J. M., w załączonym do jego skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie stosunków wodnych na gruncie urzędowym formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy, wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata. Zaznaczył w nim, że jest osobą nieporadną i słabo wykształconą (technik rolnik). W związku z powyższym nie jest w stanie samodzielnie bronić swoich interesów, zaś nie stać go na zlecenie reprezentowania go profesjonalnemu pełnomocnikowi. Podkreślił, że znajduje się w ciężkiej sytuacji życiowej i finansowej. Jest bowiem osobą niepełnosprawną. Nie pracuje. Mieszka wraz z matką, która jest osobą wymagającą całodobowej opieki (stan po udarze z niedowładem kończyn) oraz z uczącą się córką (23 lata) w domu o pow. 60 m.kw. na działce 18-arowej. Jest właścicielem nieruchomości rolnej - 1 05 ha. Natomiast jego matka jest właścicielką nieruchomości rolnej o pow. 3 ha. Posiada zadłużenie z tytułu świadczeń wypłacanych z funduszu alimentacyjnego na kwotę ok. 49 000 zł. Dochody rodziny to: 520 zł - uzyskiwane przez skarżącego świadczenie pielęgnacyjne, 1200 zł - emerytura matki oraz 250 zł - alimenty otrzymywane przez córkę. Comiesięczne wydatki to 400 zł - lekarstwa dla wnioskodawcy, matki oraz córki, która cierpi na alergię, 800-900 zł - wyżywienie, 350 zł - media, 200 zł - odzież, obuwie, kosmetyki, środki czystości, 200 zł - koszty dojazdu córki do szkoły, 40 zł - podatek rolny. Wnioskodawca zaznaczył, że nie wystarcza mu środków na zaspokojenie bieżących, podstawowych potrzeb tj. w zakresie wyżywienia czy ubrania i dlatego też musi pożyczać pieniądze od rodziny.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
J. M. ubiega się o przyznanie prawa pomocy w całkowitym zakresie, które z mocy art. 245 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), zwanej dalej "P.p.s.a." obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata. Taki wymiar wsparcia przez Państwo wymaga wykazania przez ubiegającego się o nie, że nie jest on w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Natomiast tzw. częściowe prawo pomocy, w myśl art. 245 § 3 P.p.s.a., to zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata. Przyznanie prawa pomocy w takich granicach uwarunkowane jest z kolei wykazaniem przez wnoszącego o nie, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny - art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.
Ze względu na fakt, że instytucja prawa pomocy ma wyjątkowy charakter, co wynika z art. 199 P.p.s.a. ustanawiającego zasadę ponoszenia przez strony kosztów postępowania sądowego, to przesłanki jej zastosowania w indywidualnym przypadku muszą być ściśle interpretowane. Związane jest to z faktem, że źródłem jej finansowania są środki publiczne, których wydatkowanie musi być rozważne. Dlatego też prawo pomocy, zwłaszcza to w najszerszych przewidzianych przez ustawodawcę granicach, winno odnosić się tylko do osób o naprawdę trudnej sytuacji materialnej, np. bezrobotnych pozbawionych jakichkolwiek źródeł dochodu. Każda zaś osoba, która dochodami dysponuje powinna natomiast partycypować w kosztach postępowania sądowego w ramach swoich możliwości finansowych.