Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie Agnieszka Bińczyk po rozpoznaniu w dniu 1 października 2010 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku G. L. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi G. L. i J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]" Nr "[...]" w przedmiocie podziału nieruchomości postanawia odmówić przyznania wnioskodawczyni prawa pomocy.
Wyrokiem z dnia 10 czerwca 2010 r., sygn. akt II SA/Ol 344/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie oddalił skargę G. L. i J. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]", Nr "[...]".
We wniosku z dnia 2 września 2010 r., złożonym wspólnie przez skarżących, będących małżonkami, G. L., ujawniając zamiar złożenia skargi kasacyjnej od przedmiotowego wyroku, wniosła o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego. W uzasadnieniu podniosła, iż oboje z mężem nie są w stanie ponieść przedmiotowych kosztów postępowania bez uszczerbku koniecznego dla nich utrzymania. Zgodnie z oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku i dochodach wnioskodawczyni prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z mężem. Do majątku małżonków należy dom o powierzchni "[...]" (do remontu kapitalnego), nieruchomość rolna o powierzchni "[...]" oraz samochód osobowy marki "[...]", rok prod. "[...]" (zarejestrowany na męża wnioskodawczyni). Nieruchomość obciążona jest hipoteką na kwotę "[...]". W rubryce nr 10 jako jedyne źródło dochodu 2-osobowej rodziny wykazano emeryturę męża wnioskodawczyni w kwocie "[...]" brutto. W rubrykach nr 8 i 11, dodano, iż gospodarstwo rolne prowadzi wnioskodawczyni - utrzymuje kilka "[...]", których chów nie daje jednak żadnego dochodu, gdyż nie ma na nie zbytu, a ponosić trzeba koszty zbioru siana, w tym wynajęcia niezbędnego sprzętu. Obecnie wnioskodawczyni ponosi ponadto z mężem zwiększone koszty utrzymania ze względu na zakup opału na zimę, do zapłaty pozostają również zaległe składki KRUS w łącznej kwocie "[...]".
Wskazać należy, iż zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej w skrócie ppsa, przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, następuje jeśli osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Jeśli natomiast osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, to przyznawane jest prawo pomocy w zakresie częściowym. Z przytoczonych przepisów wynika, że w postępowaniu o przyznanie prawa pomocy, to na stronie ciąży obowiązek wykazania, iż znajduje się w sytuacji uprawniającej ją do otrzymania prawa pomocy. Składając wniosek o przyznanie prawa pomocy, strona powinna zatem należycie go uzasadnić, a w warunkach określonych w art. 255 ppsa przedłożyć dodatkowe oświadczenia i dokumenty źródłowe pozwalające na zweryfikowanie złożonego przez nią oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku i dochodach oraz dokonanie oceny jej rzeczywistej sytuacji materialnej. Stosownie bowiem do art. 255 ppsa, jeżeli przedmiotowe oświadczenie okaże się niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego strony i jej możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, to ma ona obowiązek złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenia i dokumenty źródłowe. Zgodnie z § 4 pkt 1-6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie określenia wzoru i sposobu udostępnienia urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz sposobu dokumentowania stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego wnioskodawcy (Dz. U. Nr 227, poz. 2245), zwanego dalej rozporządzeniem RM, dokumentami źródłowymi, które w przypadkach budzących wątpliwości mogą potwierdzać przedstawione przez wnioskodawcę dane o jego majątku, dochodach i stanie rodzinnym, mogą być w szczególności odpisy zeznań podatkowych za ostatnie dwa lata kalendarzowe, wyciągi i wykazy z posiadanych rachunków bankowych, w tym kont i lokat dewizowych z okresu ostatnich trzech miesięcy, wypisy z rejestrów urzędowych, odpis aktualnych bilansów, zaświadczenia o wysokości wynagrodzeń, honorariów i innych należności oraz otrzymywanych świadczeń z okresu ostatnich dwu lat, zaświadczenie o sytuacji rodzinnej wnioskodawcy wydawane przez właściwą do spraw zdrowia lub opieki społecznej jednostkę organizacyjną gminy. Podkreślić jednocześnie należy, iż wskazany w § 4 rozporządzenia RM, katalog dokumentów źródłowych, których przedłożenia można domagać się od stron postępowania, ma charakter przykładowy, o czym świadczy użyty w tym przepisie zwrot "w szczególności". W konsekwencji wybór żądanych dokumentów źródłowych uzależniony jest od indywidualnych okoliczności rozpoznawanej sprawy. Zarówno w ppsa, jak i w rozporządzeniu RM, nie wymieniono natomiast, nawet w sposób przykładowy, rodzaju dodatkowych oświadczeń, które strona zobowiązana jest przedłożyć na wezwanie Sądu. Powyższe oznacza natomiast, iż ich wybór, zależny od okoliczności sprawy, pozostawiono uznaniu Sądu.