Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Asesor sądowy Brygida Myszyńska - Guziur po rozpoznaniu w dniu 28 grudnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze sprzeciwu S. C. od decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Chełmie z dnia 23 listopada 2022 r., nr SKO.II.41/1673/IP/2022 w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej postanawia: I. odrzucić sprzeciw; II. zwrócić stronie skarżącej wpis od sprzeciwu w wysokości 100 (sto) złotych.
Decyzją z dnia 23 listopada 2022 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Chełmie po rozpatrzeniu odwołania M. R. od decyzji Starosty Chełmskiego z dnia 26 października 2022 r. odmawiającej udostępnienia informacji publicznej uchyliło w całości zaskarżoną decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.
Sprzeciw do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie od przedmiotowej decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Chełmie złożył Starosta Chełmski wnosząc o jej uchylenie.
W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Chełmie wniosło o odrzucenie sprzeciwu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 50 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2022 r., poz. 329 ze zm. - dalej: "p.p.s.a.") uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym.
Zgodnie zaś z art. 64a p.p.s.a. od decyzji, o której mowa w art. 138 § 2 k.p.a., skarga nie przysługuje, jednakże strona niezadowolona z treści decyzji może wnieść od niej sprzeciw. W myśl art. 64b p.p.s.a. do sprzeciwu od decyzji stosuje się odpowiednio przepisy o skardze, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej (art. 64b § 1). W postępowaniu wszczętym sprzeciwem od decyzji przepisu art. 33 nie stosuje się (art. 64b § 3).
W okolicznościach niniejszej sprawy sprzeciw od decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego, wydanej w trybie art. 138 § 2 k.p.a., wniósł Starosta Chełmski, który w sprawie orzekał jako organ pierwszej instancji.
Zgodnie z art. 32 p.p.s.a. stronami w postępowaniu przed sądem administracyjnym są skarżący oraz organ, którego działanie lub bezczynność jest przedmiotem skargi. Zarówno w orzecznictwie sądowym jak i w doktrynie nie budzi wątpliwości, że przymiotu strony w postępowaniu przed sądem administracyjnym nie ma organ, który wydał zaskarżony akt w pierwszej instancji (wyrok NSA z dnia 3 lutego 2006 r., sygn. akt I OSK 824/05, lex nr 194374, akceptowany przez J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2010 r., str. 102). Tak samo w oparciu o art. 50 § 1 p.p.s.a. przyjmuje się, że legitymacji skargowej nie mają organy administracji publicznej, które orzekały w sprawie i to niezależnie w której instancji (postanowienie NSA z dnia 2 marca 2005 r., sygn. akt II GSK 387/05, lex nr 197511, postanowienie NSA z dnia 1 lutego 2006 r., sygn. akt I OSK 386/05, lex nr 194022).
Jak już wyżej wskazano postępowanie sądowoadministracyjne wszczyna się na podstawie skargi wniesionej przez uprawniony podmiot (art. 50 § 1 p.p.s.a.), a struktura tego postępowania ukształtowana jest jako spór prowadzony przed niezawisłym sądem przez dwa podmioty: skarżącego - czyli podmiot żądający udzielenia ochrony prawnej i organ administracji publicznej, którego działanie lub zaniechanie stało się przyczyną zgłoszonego żądania udzielenia ochrony prawnej. Należy jednak podkreślić, że postępowanie sądowoadministracyjne może być uruchomione tylko z inicjatywy podmiotu pozostającego - poza - systemem organów, których działalność ma podlegać kontroli przez sąd administracyjny (Tadeusz Woś, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2009 r., s. 273, postanowienie NSA z dnia 04 stycznia 2012 r., sygn. I OZ 1085/11). Podkreślić również należy, że w jednym postępowaniu nie może mieć miejsce łączenie funkcji procesowych organu prowadzącego postępowanie i strony tego postępowania. Niedopuszczalne jest, aby ten sam podmiot działał jako organ administracji publicznej a następnie składał skargę na akt organu odwoławczego o odmiennej treści. Nie do przyjęcia jest stanowisko, aby ten sam podmiot zajmował pozycję raz organu, innym razem strony postępowania, w zależności od etapu załatwienia sprawy z zakresu administracji publicznej (por. wyrok NSA z dnia 1 lutego 2006 r., sygn. akt I OSK 386/05; wyrok NSA z dnia 3 lipca 2007 r., sygn. akt I OSK 931/07; postanowienie NSA z dnia 24 stycznia 1997 r., sygn. akt IV SA 802/95, uchwała składu 7 sędziów NSA z dnia 19 maja 2003 r., sygn. akt OPS 1/03 - CBOSA).
Mając powyższe na względzie wskazać należy, że skarżący działając jako organ administracji publicznej pierwszej instancji wydał w dniu 26 października 2022 r. decyzję w sprawie udostępnienia informacji publicznej. Tym samym utracił on uprawnienie do występowania zarówno w postępowaniu administracyjnym, jak i w postępowaniu sądowoadministracyjnym w charakterze strony. W świetle powyższego organ pierwszej instancji nie jest uprawniony do występowania ze sprzeciwem od decyzji organu odwoławczego wydanej na podstawie art. 138 § 2 k.p.a.
Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 i § 3 w zw. z art. 64b § 1 p.p.s.a. uznał sprzeciw wniesiony w niniejszej sprawie za niedopuszczalny i orzekł jak w sentencji postanowienia (pkt I).
O zwrocie wpisu od sprzeciwu w wysokości 100 zł orzeczono na podstawie art. 232 § 1 pkt 1 p.p.s.a.