Interes prawny, o którym mowa w art. 101 ust. 1 u.s.g., czy też ściślej rzecz biorąc negatywny związek między sferą indywidualnych praw i obowiązków skarżącego a zaskarżonym aktem, musi być aktualny i musi dotyczyć takiej sytuacji prawnej, którą można określić jako własna, indywidualna i konkretna danej osoby.
W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że interes prawny do wniesienia skargi na uchwałę musi być aktualny, przy czym dość często zastrzeżenie to odnosi się jedynie do chwili wejścia aktu w życie. Oczywiście do naruszenia interesu prawnego strony dochodzi z chwila wejścia w życie uchwały, jednakże wywołany tym naruszeniem stan musi być aktualny, tj. musi się utrzymywać także w chwili wniesienia skargi do sądu.
Stan takiego naruszenia musi być aktualny i nie może dotyczyć sytuacji ewentualnych, czy przyszłych, jak również nie może odnosić się do zdarzeń z przeszłości, które na skutek upływu czasu utraciły jakiekolwiek znaczenie prawne, zdezaktualizowały się.
Co do zasady interes prawny narusza akt obowiązujący i kształtujący aktualną sytuację prawną właściciela nieruchomości. Z drugiej strony sam fakt uchylenia uchwały nie może sam w sobie skutkować prostym stwierdzeniem co do bezprzedmiotowości postępowania. Postanowienia planu miejscowego mogą mieć bowiem taki charakter, że pomimo ich formalnego uchylenia, nadal mogą kształtować sytuację prawną właściciela nieruchomości.
Powyższe wymaga szczególnie wnikliwego zbadania wpływu zaskarżonego aktu na realnie istniejącą sytuację prawną właściciela nieruchomości, przy uwzględnieniu tego, że interes prawny narusza co do zasady akt obowiązujący, zaś akt nieobowiązujący wywołuje taki skutek jedynie wyjątkowo, w ściśle określonych sytuacjach.
W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego wskazuje się, że jeżeli nadal możliwe jest zastosowanie uchylonego przepisu do jakiejkolwiek sytuacji z przeszłości, teraźniejszości lub przyszłości, to przepis taki nie utracił mocy obowiązującej i nie ma podstaw do umorzenia postępowania.
Odnosząc takie stwierdzenie do realiów niniejszej sprawy uznać należałoby, że nieobowiązująca już uchwała w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego naruszałaby interes prawny lub uprawnienie skarżącego tylko wówczas, gdyby zawarte w niej postanowienia w jakikolwiek sposób nadal dotyczyły jego sytuacji prawnej. Związek taki istniałby tylko wtedy, gdyby uchwała ta spowodowała trwałe, a więc utrzymujące się do chwili obecnej następstwa w postaci pozbawienia skarżącego konkretnych uprawnień lub nałożenia na niego ściśle określonych obowiązków.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Czaja Sędziowie Sędzia WSA Grzegorz Grymuza (sprawozdawca), Asesor sądowy Jerzy Parchomiuk Protokolant Starszy asystent sędziego Bartłomiej Pastucha po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2019 r. na rozprawie sprawy ze skargi W. W. na uchwałę Rady Gminy z dnia [...] marca 2001 r. Nr [...] w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy [...] postanawia odrzucić skargę.
Rada Gminy uchwałą z dnia [...] marca 2001 r. Nr [...] w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy [...] (dalej także jako: "uchwała") dokonała zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, wprowadzając między innymi na obszarze N. tereny o następujących funkcjach: 5.24 MN - zabudowa jednorodzinna na działce o numerze ewidencyjnym [...] wyodrębniona z jednostki funkcjonalno-przestrzennej nr [...] zgodnie z załącznikiem nr [...] do uchwały (§ 1 ust. 6 pkt 1 uchwały). W § 4 uchwały ustalono stawki opłaty planistycznej od wzrostu wartości nieruchomości, będącego skutkiem wejścia w życie zmiany planu.
Uchwała, w części obejmującej § 1 ust. 6 pkt 1 oraz załącznik nr [...], dotyczącej terenu położonego w jednostce funkcjonalno-przestrzennej N. 5.24 - zabudowa jednorodzinna (MN) na działce o numerze ewidencyjnym [...], została zaskarżona skargami do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie przez Wojewodę L. oraz W. W. (dalej także jako "skarżący"). Skarżący domagali się stwierdzenia nieważności uchwały w zaskarżonej części.
W. W. zarzucił organowi naruszenia przepisów ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym określających zasady postępowania przy uchwalaniu miejscowych planów zagospodarowania, a w szczególności przepisów art. 1 ust. 2 pkt. 1-6, art. 2 ust. 2, art. 3 pkt 2, art. 6 ust. 1, art. 7, art. 8 ust. 1 i 3, art. 9 ust. 1, art. 10 ust. 1 pkt. 1-8, art. 12 ust. 1, 2 i 4, art. 18 ust. 1 i ust. 2 pkt. 1, 2, 2a, 3, 4a, 5, 11, 13, art. 26, w sytuacji: gdy prawidłowa wykładnia prowadzi do wniosku, iż ze względu na fakt, że przepisami ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym uregulowany jest proces dokonywania zmian miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, to w sprawie przystąpienia do zmiany planu zagospodarowania dla działki [...] w N. powinna być podjęta przez Radę Gminy stosowna uchwała, zaś projekt rysunku planu zagospodarowania powinien zawierać granice ewidencyjne tej działki oraz powinien zawierać stosowne planowane rozwiązania projektowe, i dopiero po tym fakcie projekt planu powinien być przedstawiony do uzgodnień, a następnie do zatwierdzenia przez Radę Gminy.
Odnośnie zasadniczego zarzutu skargi W. W. stwierdził, że przesłana mu wraz z pismem treść uchwały (załącznik 15 do pisma z [...].11.2015 r.) z [...] maja 2000 r. nr [...] jest wadliwa, gdyż nie zawiera w wykazie numeru jego nieruchomości. W dalszym postępowaniu nie zawiadomiono skarżącego o tym, żeby była później podjęta jakakolwiek inna uchwala dotycząca działki [...] w związku z przystąpieniem do przeprowadzenia zmian planu zagospodarowania przestrzennego gminy [...]. W związku z tym doszedł do wniosku, iż dalsza procedura planistyczna, dotycząca działki [...] w N. , nie miała podstaw prawnych.
W dalszej części skargi, uzupełnionej pismem z dnia [...] września 2016 r., W. W. przedstawił także uzasadnienie pozostałych zarzutów postawionych w skardze. Skarżący podniósł m.in., że uchwała naruszyła art. 1 ust 2 i art. 2 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, poprzez nieuwzględnienie wymagań ochrony środowiska przyrodniczego, wynikających z przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych (w tym art. 7.1 tej ustawy) nieuwzględnienie wymaganego niezbędnego dojazdu i drogi pożarowej (w tym placu do manewrowania wozów strażackich), możliwości zaopatrzenia w wodę do celów pożarowych do obiektów planowanej zabudowy jednorodzinnej oraz nieuwzględnienie walorów ekonomicznych przestrzeni i prawa własności, poprzez nieuwzględnienie faktycznych granic władania nieruchomości, jakie były określone w ewidencji gruntów na dzień przystąpienia do realizacji zmiany planu zagospodarowania. Według skarżącego teren zabudowy jednorodzinnej MN pokazany na załączniku 12 do uchwały otoczony jest terenami upraw polowych RP, nie ma zatem możliwości, żeby przez teren o podobnej funkcji jak teren MN dostać się do drogi publicznej. W jego ocenie naruszono również art. art. 6.1 i 6.7, poprzez brak wcześniejszego określenia polityki przestrzennej gminy na drodze uchwalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, art. 7 poprzez niedocenianie wymogu sposobu stanowienia prawa gminnego oraz art. 8.1. i 8.3, poprzez niedostosowanie rysunku planu zagospodarowania do tekstu uchwały rady gminy ze względu na brak na rysunku planu granic działki ewidencyjnej nr [...] w N., co oznacza, że nie jest możliwe ustalenie faktycznego obszaru działki, której dotyczy zmiana przeznaczenia. Skarżący wskazał ponadto na naruszenia art. 9.1 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym poprzez brak uwzględnienia przepisu art. 21 ust. 1 ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne, art. 10.1 poprzez brak linii rozgraniczających teren przeznaczony bezpośrednio pod zabudowę i funkcje z nią związane (komunikacja i infrastruktura techniczna) od terenu, na którym dalej mogą być bez przeszkód prowadzone wyłącznie uprawy polowe na gruntach rolnych, podlegających ustawowej ochronie, art. 18.2, poprzez zaniechanie zbadania spójności rozwiązań projektu planu z polityką przestrzenna gminy określoną w studium, o którym mowa w art. 6, brak opinii i uzgodnień właściwych organów administracji rządowej stosownie do przedmiotu planu, gdyż rysunek projektu planu nie przedstawiał przedmiotu opinii, czyli działki [...]. Ponadto nie przedstawiono Radzie Gminy do uchwalenia projektu planu dla działki [...] w Nasutowie oraz informacji o wynikach badań, o których mowa w art. 18 ust. 2 pkt 2a, gdyż badań nie przeprowadzono, zaś przedstawiony projekt nie zawierał rysunku z działką [...] oraz nie przedstawiono Wojewodzie L. uchwały Rady Gminy wraz z dokumentacją planistyczną, dotyczącą działki [...] w celu oceny zgodności z prawem, gdyż działki tej nie pokazano na rysunku planu.