Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Agnieszka Góra po rozpoznaniu w dniu 30 października 2013r. na posiedzeniu niejawnym wniosku E.R. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata z urzędu w sprawie skargi na pismo Urzędu Miasta K. z dnia 11 czerwca 2013r. Nr [...] w przedmiocie przeznaczenia do zbycia lokalu mieszkalnego p o s t a n a w i a I. zwolnić skarżącą od kosztów sądowych, II. ustanowić dla skarżącej adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka w K.
W dniu 23 października 2013r. skarżąca E.R. złożyła wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze swej skargi na pismo Urzędu Miasta K. z dnia 11 czerwca 2013r. wydane w przedmiocie przeznaczenia do zbycia lokalu mieszkalnego.
Skarżąca domaga się zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych oraz ustanowienia kwalifikowanego pełnomocnika z uwagi na bardzo niskie dochody, a co za tym idzie - brak wystarczających środków, koniecznych do uiszczenia kosztów i ustanowienia adwokata. Skarżąca wskazuje, iż jest osobą ubogą, w bardzo trudnej sytuacji materialnej. Dodaje, iż utrzymuje się jedynie z wynagrodzenia za pracę w kwocie 800 zł, nie ma majątku, korzysta z pomocy MOPS w formie dopłat do czynszu.
Zdaniem orzekającego, wniosek strony skarżącej zasługuje na uwzględnienie.
Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, iż skarżąca prowadzi gospodarstwo domowe samodzielnie. Utrzymuje się z wynagrodzenia za pracę w kwocie 800 zł. Ponosi koszty utrzymania w łącznej wysokości ok. 180 zł, korzysta również z pomocy MOPS.
Z akt sprawy wynika, iż skarżąca nie posiada na własność żadnych nieruchomości. Nie wykazuje we wniosku o przyznanie prawa pomocy faktu posiadania wartościowych ruchomości czy też oszczędności. Dodaje natomiast, iż koszty utrzymania gospodarstwa domowego miesięcznie wynoszą około 180 zł przy dopłacie z MOPS. Resztę pieniędzy wydaje na żywność i artykuły pierwszej potrzeby.
Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych i przyznania kwalifikowanego zastępstwa prawnego stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić należnych kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.
Zgodnie z art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane, gdy osoba wykaże, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym - gdy wykaże, iż nie w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny.
Użyte w art. 246 sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku spoczywa na wnioskodawcy.