Instytucja pomocy prawnej jest wyjątkiem od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez strony. Celem prawa pomocy jest zapewnienie realizacji konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które ze względu na brak odpowiednich środków nie są w stanie ponieść między innymi kosztów sądowych (wpisu) czy kosztów wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika. Ciężar dowodu co do wykazania przesłanek uzasadniających przyznanie prawa pomocy spoczywa na podmiocie występującym z takim żądaniem, co wynika z treści art. 246 § 1 pkt 1 i pkt 2 p.p.s.a. Prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu i bez majątku oraz pozbawionych obiektywnie możliwości uzyskania środków na ten cel z jakichkolwiek źródeł (postanowienie NSA z 26 października 2010 r., I OZ 819/10, LEX nr 742076). Prawo to ma służyć najuboższym, dla których konieczność ponoszenia kosztów związanych z postępowaniem sądowym oznaczałaby faktyczne ograniczenie lub pozbawienie prawa do sądu (H. Knysiak-Molczyk, Przesłanki przyznania prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Przegląd Prawa Publicznego 2007, nr 4, s. 36-39).
W niniejszej sprawie wpis sądowy od skargi wynosi 500 zł (§ 2 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz. U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.).
Analiza sytuacji materialnej A.P. prowadzi do wniosku, że została spełniona ustawowa przesłanka o której mowa w art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. Skarżąca opiekuje się bowiem niepełnosprawnym mężem oraz ma na utrzymaniu dwoje małoletnich obecnie dzieci, przy czym na udokumentowany dochód rodziny (poza świadczeniem wychowawczym przyznanym na dzieci) składa się renta małżonka oraz świadczenia z pomocy społecznej w łącznej kwocie ok. 1473 zł netto. Koszty utrzymania mieszkania i stałych opłat (w tym kosztów zakupu leków), określone przez skarżącą na ok. 500 zł miesięcznie, zostały udokumentowane za miesiąc październik 2017 r. na kwotę 362,14 zł (spłaty zobowiązania cywilnoprawnego, zaciągniętego w komercyjnej instytucji pożyczkowej nie wzięto przy tym pod uwagę, gdyż nie korzystają one z pierwszeństwa przed zobowiązaniami publicznoprawnymi, do jakich należą koszty sądowe), jednakże pomimo tego, w świetle powszechnej wiedzy i zasad doświadczenia życiowego oczywistym jest, iż dochody w podanej wyżej wysokości z trudem wystarczają na zaspokojenie niezbędnych, podstawowych potrzeb bytowych czteroosobowej rodziny. Dodatkowo w sprawie nie wystąpiły okoliczności pozwalające na podważenie wiarygodności oświadczenia skarżącej odnośnie sytuacji majątkowej jej rodziny.
Uzasadnione jest zatem przyznanie skarżącej prawa pomocy w zakresie całkowitym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego, bowiem wynikająca z poczynionych ustaleń sytuacja finansowa nie pozwala jej na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania.
W tej sytuacji, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. orzeczono jak na wstępie.