Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Grzegorz Dobrowolski po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2017 r. na posiedzeniu niejawnym sprzeciwu od postanowienia starszego referendarza sądowego z dnia 14 września 2017 r. o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi M. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności w przedmiocie nakazania podłączenia nieruchomości do kanalizacji sanitarnej postanawia: utrzymać w mocy postanowienie starszego referendarza sądowego z dnia 14 września 2017 r.
Na druku urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżąca zwróciła się o zwolnienie od kosztów sądowych. W druku podała, że zamieszkuje wraz s synem (pełnoletnim) w budynku mieszkalnym o pow. około 102 m2. Syn wnioskodawczyni jest właścicielem gospodarstwa rolnego o pow. 1,25 ha natomiast ani skarżąca ani jej potomek nie posiadają żadnego innego majątku. Źródłem utrzymania się strony i jej syna są dochody z emerytury (1450 zł netto miesięcznie) oraz zasiłek jej syna (520 zł). W druku formularza zaznaczono, że uzyskiwany dochód pomniejszany jest o potrącenie komornicze w wysokości 400 zł; koszty utrzymania samochodu - 100 zł miesięcznie; spłata kredytu na zakup samochodu - 100 zł; kupno gazu w butli - 65 zł; dostawy wody - 80 zł miesięcznie oraz zakup energii elektrycznej - 100 zł i zakup lekarstw - 100 zł. Strona zaznaczyła również, że w miarę możliwości udziela wsparcia finansowego swojemu wnukowi.
Pismem z dnia 18 sierpnia 2017 r. skarżąca została wezwana do uprawdopodobnienia okoliczności podniesionych we wniosku poprzez:
- udokumentowanie dochodów swoich oraz swojego syna;
- udokumentowanie faktu zajęcia komorniczego, o którym wspomniano we wniosku;
- udokumentowanie wydatków związanych z utrzymaniem się;
- nadesłanie kserokopii dowodu rejestracyjnego posiadanego samochodu oraz harmonogramu spłat rat kredytu zaciągniętego na jego zakup.
W odpowiedzi strona nadesłała dokumenty obrazujące jedynie część dokonywanych wydatków, wyciąg z rachunku bankowego (obejmujący wszakże okres [...] r. - [...] r.); bankowy dowód wypłaty 1050 zł oraz kopię decyzji przyznającej jej synowi - J. W. specjalny zasiłek opiekuńczy w związku ze sprawowaniem opieki nad matką w wysokości 520 zł miesięcznie.
Mając powyższe na uwadze starszy referendarz sądowy postanowieniem z dnia 14 września 2017 r. odmówił skarżącej przyznanie prawa pomocy. W uzasadnieniu uznał, że sytuacja skarżącej, jakkolwiek odległa od optymalnej, nie pozwala jednak stwierdzić jej niezdolności do uiszczenia wpisu od skargi. Zwrócono uwagę na niewykazanie przez wnioskodawczynię kosztów utrzymania samochodu i spłaty rat pożyczki zaciągniętej na jego zakup oraz na fakt udzielania przez nią wsparcia finansowego wnukom.
Pismem z 29 września 2017 r. skarżąca złożyła sprzeciw od powyższego postanowienia. W sprzeciwie podtrzymała swoje wcześniejsze stanowisko dodając nowe argumenty na jego poparcie, jak opłacanie ubezpieczenia na samochód oraz koszty opału (zakup 2 ton węgla za kwotę 1.500 zł).
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do treści art. 260 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm., zwanej dalej p.p.s.a.) sąd rozpatrując sprzeciw wydaje postanowienie, w którym zaskarżone zarządzenie lub postanowienie referendarza sądowego zmienia albo utrzymuje w mocy. Zgodnie z § 2 tego przepisu, wniesienie sprzeciwu od zarządzenia lub postanowienia referendarza sądowego wstrzymuje jego wykonalność, a sąd orzeka jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu. Z kolei art. 245 p.p.s.a. stanowi, że przyznanie prawa pomocy może nastąpić bądź w zakresie całkowitym, bądź częściowym.
Odnosząc się zatem do wniosku M. W. należy podnieść, iż w myśl zasady wynikającej z art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a., przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym (zgodnie z art. 245 § 3 p.p.s.a. mogącym obejmować zwolnienie od kosztów sądowych, na które składają się opłaty i wydatki) następuje wtedy, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
W tym zakresie stanowisko referendarza sądowego uznać należy za zasadne. Ponieważ skarga dotyczy decyzji w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności innego aktu dlatego też wpis zgodnie z § 2 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 221, poz. 2193 ze zm.) wynosi 200 zł. Jest to zarazem maksymalna wysokość jednorazowej wpłaty jaką może ponieść skarżąca (wszystkie dalsze opłaty mogą wynieść 100 zł) i w kontekście ujawnionych przez skarżącą dochodów i wydatków mieszcząca się w granicach jej możliwości płatniczych.
Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd na mocy art. 260 p.p.s.a. w związku z art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. postanowił jak na wstępie.