Starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach Łukasz Strzępek po rozpoznaniu w dniu 1 sierpnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi R.D. na decyzję Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego w K. z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie wykonania obowiązku przedłożenia dokumentów uprawniających do dysponowania nieruchomościami na cele budowlane w kwestii wniosku uczestniczki postępowania W.D. o przyznanie prawa pomocy w zakresie ustanowienia zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata z urzędu postanawia: oddalić wniosek o przyznanie prawa pomocy
Na druku urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy W. D. zwróciła się o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie pełnomocnika w osobie adwokata z urzędu. W treści formularza wskazała, że samotnie prowadzi gospodarstwo domowe, poza domem o pow. 80 m2 oraz 30 arową działką nie posiada żadnego majątku, w tym oszczędności, papierów wartościowych lub też przedmiotów o wartości przekraczającej 3.000 euro. Jako źródło utrzymania wskazała świadczenie rentowe w wysokości 130 zł, a w druku formularza poinformowała, że w utrzymaniu domu pomaga jej rodzina.
Pismem z dnia 10 lipca 2014 r. referendarz sądowy wezwał W. D. do uprawdopodobnienia okoliczności podniesionych we wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez:
- podanie wysokości wydatków związanych z utrzymaniem się, tj. opłat za energię elektryczną, dostawy wody, odbiór śmieci, usługi telekomunikacyjne, wykup lekarstw itp.,
- udokumentowanie wysokości dochodów uzyskiwanych przez wnioskodawczynię z tytułu renty.
W odpowiedzi W. D. nadesłała kopie faktur za wodę, dostawy energii elektrycznej i gazu.
W toku rozpoznania wniosku zważono, co następuje:
Przepis art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. Poz. 270 ze zm. - zwana dalej P.p.s.a.) konstytuuje zasadę odpłatności postępowania sądowoadministracyjnego. Wyjątkiem od niej jest możliwość przyznania prawa pomocy, które stosownie do treści art. 245 §1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi może zostać przyznane stronie w zakresie całkowitym lub częściowym.
Ocena możliwości finansowych strony ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych dokonywana jest poprzez porównanie uzyskiwanego przez nią dochodu z wydatkami, które będzie zobowiązana ponieść w toczącym się postępowaniu sądowym. Aby jednak oceny tej można było dokonać w sposób wszechstronny i rzetelny, koniecznym jest uzyskanie jak najpełniejszego obrazu sytuacji materialnej skarżącego, czemu służy zarówno treść druku formularza PPF jak i możliwość wezwania o tzw. dodatkowe dokumenty źródłowe.
W realiach rozpoznawanej sprawy brak jest dostatecznych podstaw do uwzględnienia złożonego wniosku albowiem nie wykazano, że sytuacja materialna W.D. wyklucza samodzielne pokrycie wydatków zarówno z tytułu kosztów sądowych jak i na fachowego pełnomocnika.
Nadmienić trzeba, że nieprzypadkowo ustawodawca w art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. posłużył się zwrotem "wykaże". Oznacza to, że to na osobę ubiegającą się o przyznanie prawa pomocy został przerzucony ciężar przedstawienia swojej sytuacji materialnej w taki sposób, aby przekonać o zasadności złożonego wniosku. Instrumentem służącym wyjaśnieniu Uzyskanie dodatkowego oświadczenia strony lub dokumentów źródłowych dotyczących jej stanu majątkowego w trybie art. 255 P.p.s.a. służy uzupełnieniu stanu wiedzy sądu o sytuacji strony (por. postanowienie NSA z dnia 28 stycznia 2009 r. sygn. akt II GZ 332/08 - System Informacji Prawniczej Lex nr 551914). Konsekwencją uchylenia się od tego obowiązku lub udzielenia niekompletnych informacji może być odmowa przyznania prawa pomocy (tak orzekł NSA np. w postanowieniu z dnia 30 lipca 2009 r. sygn. akt I FZ 180/09 - Lex nr 552208, w postanowieniu z dnia 28 lipca 2009 r. sygn. akt I OZ 744/09 - Lex nr 552504, w postanowieniu z dnia 23 marca 2012 sygn. akt I OZ 184/12 - 1136769 oraz w postanowieniu z dnia 28 marca 2012 r. sygn. akt I OZ 182/12 - Lex 1136768).