Starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach - Łukasz Strzępek po rozpoznaniu w dniu 19 października 2015 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Gminy [...] na uchwałę Sejmiku Województwa [...] z dnia [...] r. nr[...] w przedmiocie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania w kwestii wniosku uczestniczki postępowania J. B. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych postanawia: oddalić wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych
Na druku urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy J.B. zwróciła się o zwolnienie od kosztów sądowych. W druku formularza podała, że samotnie zamieszkuje w budynku o pow. 100 m2, a w skład jej majątku wchodzi również nieruchomość rolna o pow. 9,86 ha. Źródłem utrzymania się strony są dochody z renty rodzinnej oraz diety radnej w łącznej wysokości 1707 zł brutto miesięcznie. Ponieważ informacje zawarte w druku formularza okazały się niewystarczające dla rozpoznania złożonego wniosku, strona została wezwana do ich uprawdopodobnienia poprzez udokumentowanie wysokości swoich dochodów, w tym ewentualnych dopłat do posiadanych gruntów rolnych, a także struktury oraz poziomu wydatków.
Strona nie udzieliła odpowiedzi na to wezwanie.
Rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy zważono co następuje:
Przepis art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U.z 2012 r. poz. 270 ze zm. - zwana dalej P.p.s.a.) konstytuuje zasadę odpłatności postępowania sądowoadministracyjnego. Wyjątkiem od niej jest możliwość przyznania prawa pomocy, które stosownie do treści art. 245 §1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi może zostać przyznane stronie w zakresie całkowitym lub częściowym.
Przyznanie prawa pomocy w formie zwolnienia od kosztów sądowych może nastąpić wobec osoby fizycznej, która wykaże że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania sądowego bez uszczerbku w utrzymaniu swoim i swojej rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.).
Przedmiotem badania przy analizie wniosku o przyznanie prawa pomocy jest całokształt okoliczności związanych z sytuacją materialną wnioskodawcy.
W realiach rozpoznawanej sprawy brak jest dostatecznych podstaw do uwzględnienia wniosku skarżącej albowiem nie wykazano, że jej sytuacja materialna wyklucza samodzielne pokrycie wydatków z tytułu kosztów sądowych.
Nadmienić trzeba, że nieprzypadkowo ustawodawca w art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. posłużył się zwrotem "wykaże". Oznacza to, że to na osobę ubiegającą się o przyznanie prawa pomocy został przerzucony ciężar przedstawienia swojej sytuacji materialnej w taki sposób, aby przekonać o zasadności złożonego wniosku. Instrumentem służącym wyjaśnieniu Uzyskanie dodatkowego oświadczenia strony lub dokumentów źródłowych dotyczących jej stanu majątkowego w trybie art. 255 P.p.s.a. służy uzupełnieniu stanu wiedzy sądu o sytuacji strony (por. postanowienie NSA z dnia 28 stycznia 2009 r. sygn. akt II GZ 332/08 - System Informacji Prawniczej Lex nr 551914). Konsekwencją uchylenia się od tego obowiązku lub udzielenia niekompletnych informacji może być odmowa przyznania prawa pomocy (tak orzekł NSA np. w postanowieniu z dnia 30 lipca 2009 r. sygn. akt I FZ 180/09 - Lex nr 552208, w postanowieniu z dnia 28 lipca 2009 r. sygn. akt I OZ 744/09 - Lex nr 552504, w postanowieniu z dnia 23 marca 2012 sygn. akt I OZ 184/12 - 1136769 oraz w postanowieniu z dnia 28 marca 2012 r. sygn. akt I OZ 182/12 - Lex 1136768).
Przede wszystkim strona nie udokumentowała ani wysokości swoich dochodów ani tez rozmiaru wydatków przeznaczanych na bieżące utrzymanie. Sąd to zaś dwie podstawowe informacje, które pozwalają ocenić możliwości finansowe osoby. Porównanie tych dwóch wartości pozwala bowiem stwierdzić ile środków pozostaje do dyspozycji strony po opłaceniu wydatków związanych z pokryciem niezbędnych potrzeb egzystencjalnych. W realiach niniejszej sprawy wiadomo zaś jedynie to, że strona zdeklarowała łączny, miesięczny dochód w wysokości 1707 zł brutto. Sam ten fakt nie może zaś świadczyć o trudnym położeniu materialnym wnioskodawczyni. Jest bowiem ona właścicielką gruntów rolnych o pow. ponad 9 ha, co do których nie wiadomo, czy przynoszą one jakiekolwiek pożytki cywilne (czynsz z tytułu ich dzierżawy lub dochód ze sprzedaży plonów). Nic nie wiadomo również na temat ewentualnych dopłat do tych gruntów ze środków wspólnotowych, co ma znaczenie dla oceny kondycji materialnej osoby wnioskującej o prawo pomocy.
W opisywanej sytuacji brak wskazanych wyżej informacji wyklucza możliwość jednoznacznego stwierdzenia, ze J. B. jest osobą, której sytuacja materialna wyklucza samodzielne poniesienie ewentualnych kosztów sądowych.