Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Renata Owczarzak (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Grażyna Malinowska-Wasik Sędzia WSA Grzegorz Saniewski Protokolant Katarzyna Korycka po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 11 sierpnia 2009 r. sprawy ze skargi A. B. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania i stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania postanawia: zawiesić postępowanie w sprawie.
II SA/Bd 523/09
Uzasadnienie
Decyzją z [...] marca 2009 r. [...] działający z upoważnienia Burmistrza [...] Ośrodek Pomocy Społecznej uchylił decyzję tego organu z [...] października 2008 r. przyznającą A. B. na rzecz syna A. B. zasiłek rodzinny od 1 października do 1 stycznia 2009 r., a decyzją z tej samej daty nr [...] orzeczono o zwrocie części świadczenia.
Obie decyzje uzyskały walor decyzji ostatecznych, gdyż w przepisanym prawem terminie nie wniesiono od nich odwołania. Pismem z dnia [...] kwietnia 2009 r. (złożonym w MOPS - [...]kwietnia 2009 r.) skarżąca złożyła odwołania od obu decyzji wraz z wnioskami o przywrócenie terminu. Wnioski skarżącej spotkały się z odmową organu, który uznał, że nie wystąpiły przesłanki uzasadniające przywrócenie terminu (brak winy w dokonaniu czynności procesowej).
Oceniając prawidłowość wydania postanowienia o odmowie przywrócenia terminu konieczne jest zbadanie czy organ prawidłowo ocenił, czy strona ponosi winę w uchybieniu terminu do wniesienia odwołania, ale istotne też jest wskazanie na szerszy aspekt sprawy związany z prowadzoną sprawą administracyjną w ogóle. Konsekwencją uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia jest wydanie decyzji o zwrocie nienależnie przyznanego świadczenia.
Istotne zatem jest, by w pierwszej kolejności nastąpiły ostateczne rozstrzygnięcia co do decyzji o uchyleniu decyzji przyznającej świadczenie, w tym także te o charakterze wypadkowym (a więc dotyczące ostatecznego wyniku postępowania w przedmiocie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania), których konsekwencje bezpośrednio wpływają na decyzję, która uzyskała walor ostateczności. Pozytywne rozpoznanie wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania uchyla skutki ostateczności decyzji i pozwala na przystąpienie do oceny merytorycznej zaskarżonej decyzji. Wynik postępowania w tym przedmiocie bezpośrednio rzutuje na zasadność decyzji o zwrocie świadczenia.
Po wniesieniu skargi do Sądu na postanowienia o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia obu odwołań dochodzi do sytuacji, w których w zależności od wyniku sprawy Sąd może bądź podzielić argumenty organu, bądź uznać, że postanowienia o odmowie przywrócenia terminu były wadliwe. Wyrok Sądu w tym przedmiocie będzie zatem bezpośrednio wpływał na decyzje merytoryczne.
Doprowadzenie do równoległego rozpoznania skarg na postanowienia o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji o uchyleniu decyzji przyznającej świadczenie i decyzji o zwrocie nienależnego świadczenia może w zależności od wyniku postępowania, aktywności procesowej strony (np. wniesienia skargi kasacyjnej tylko od jednego z rozstrzygnięć) doprowadzić do niespójności rozstrzygnięć a wręcz ich sprzeczności. Jedną z możliwości eliminujących sprzeczność decyzji powiązanych jest możliwość wznowienia postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 8 kpa. Musi jednak wystąpić przesłanka tam określona, a więc, że decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało uchylone lub zmienione. Należy jednak poszukać takich rozwiązań, które można zastosować wcześniej, zwłaszcza, że przeciwko równoległemu rozpoznaniu obu spraw przemawia również to, że oceniając prawidłowość postanowienia w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji nakazującej zwrot nienależnie pobranego świadczenia nie ma możliwości w ramach art. 134 i 135 kpa (rozpoznania w graniach sprawy) dokonania oceny prawidłowości decyzji, której dotyczy wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania, także co do tego, że decyzja została wydana przedwcześnie.