Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Roman Hauser po rozpoznaniu w dniu 22 października 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia E. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 29 sierpnia 2013 r., II SA/Bk 270/13 odmawiające przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi E. S. na postanowienie Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Białymstoku z dnia [...] stycznia 2013 r., nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki zbiornika na nieczystości postanawia oddalić zażalenie.
E. S. wystąpił o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. Wskazał, że samotnie prowadzi gospodarstwo rolne. Orzeczeniem komisji lekarskiej KRUS został uznany za czasowo niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym. Spowodowało to ograniczenie działalności do najmniej pracochłonnych czynności i w efekcie oznaczało spadek dochodów. Majątek wnioskodawcy stanowi nieruchomość rolną o powierzchni 18 ha, drewniany dom o powierzchni 60 m2 z 1908 r. oraz stare i niefunkcjonalne budynki gospodarskie. Nie posiada zgromadzonych oszczędności i przedmiotów wartościowych. Źródłem jego utrzymania jest renta w wysokości 653 zł miesięcznie oraz dochód z tytułu sprzedaży płodów rolnych. Wnioskodawca jednorazowo sprzedał zboże za 1600 zł w sierpniu 2012 r., a w listopadzie 2012 r. otrzymał zwrot podatku akcyzowego w kwocie 554 zł zaś w lutym 2013 r. zwrot kosztów sądowych - 124 zł. Obecnie jest zadłużony na 14000 zł. Z nadesłanych dokumentów wynika, że skarżący posiada 8 sztuk bydła, w tym 3 krowy, a także maszyny rolnicze, w tym ciągniki i przyczepę. Wniokodawca wskazał, że miesięcznie na żywność wydatkował 600 zł, 150 zł za telefon, 130 zł na energię elektryczną, 36 zł za wywóz nieczystości i 30 zł za wodę. W okresie od lutego 2013 r. do kwietnia 2013 r. nie sprzedawał płodów rolnych. Skarżący wskazał, że opłaca dodatkowo koszty sądowe w czterech sprawach zawisłych w Sądzie Rejonowym w Zambrowie na łączną kwotę 1080,36 zł, a dopłata do prowadzenia produkcji rolnej wyniosła 2335,43 zł. E. S. zakupił olej napędowy za kwotę 1160 zł.
Postanowieniem z dnia 16 lipca 2013 r. referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku (zwanego dalej "WSA") odmówił przyznania wnioskodawcy prawa pomocy w zakresie całkowitym.
E. S. wniósł sprzeciw od powyższego postanowienia, zarzucając przede wszystkim pominięcie faktu jego ograniczonej zdolności do prowadzenia gospodarstwa oraz brak obiektywizmu przy ocenie przedłożonej dokumentacji. Zarzucił uwagę na brak znajomości zasad prowadzenia gospodarstwa rolnego przez osobę w podeszłym wieku oraz brak wiedzy na temat wymagań, jakie stawia produkcja rolna. Wskazał, że jest osobą schorowaną, wobec niego prowadzonych jest siedem postępowań egzekucyjnych oraz, że jest "nękany" procesami sądowymi.
WSA, odmawiając przyznania wnioskodawcy prawa pomocy we wnioskowanym przez niego zakresie, wskazał, że skarżący nie wykazał w wystarczający sposób, iż znajduje się w sytuacji uniemożliwiającej mu poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania sądowego. Zdaniem Sądu pierwszej instancji z wniosku i przedstawionych dokumentów wynika, że skarżący prowadzi gospodarstwo rolne i posiada 8 sztuk bydła i otrzymuje dopłaty unijne. Z oświadczenia wnioskodawcy wynika, że w 2013 r. otrzymał z tego tytułu 2335,43 zł. Skarżący uzyskuje ponadto dochód z tytułu renty w wysokości 465,14 zł netto miesięcznie. Źródłem jego utrzymania są także dochody ze sprzedaży płodów rolnych (ostatni dochód z tego tytułu to według oświadczenia 1600 zł w sierpniu 2012 r.). Skarżący uzyskał zwrot podatku akcyzowego w kwocie 554 zł. Wykazane wydatki miesięczne związane z utrzymaniem własnym wynoszą około 800 zł. Dodatkowo w okresie marzec - maj 2013 r. skarżący dokonał zakupu oleju napędowego za kwotę 1158 zł. Analizując powyższe dane w kontekście złożonego wniosku WSA uznał więc, wykazane wydatki zdają sie przekraczać deklarowane dochody wnioskodawcy. Ponadto, w ocenie Sądu, samo oświadczenie dotyczące sytuacji majątkowej budzi uzasadnione wątpliwości, co do jego zgodności ze stanem rzeczywistym. Przede wszystkim należy wskazać na brak możliwości określenia faktycznych źródeł dochodu wnioskodawcy poza rentą w wysokości