Zdaniem Sądu porównanie dochodu osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym ze skarżącym oraz ich wydatków (doliczając wydatki związane z zakupem środków spożywczych itd.) i wysokości środków na rachunku bankowym skarżącego (stan na 30 czerwca 2015 r. [...] zł) pozwala stwierdzić, że skarżący posiada środki pozwalające pokryć koszty ustanowienia pełnomocnika z wyboru.
Zażaleniem R. H. zaskarżył powyższe postanowienie podnosząc, iż nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z żoną i teściową.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a., stronie może zostać przyznane prawo pomocy w zakresie częściowym, gdy strona wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Z konstrukcji tego przepisu wynika, że to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania, iż znajduje się w sytuacji materialnej uprawniającej do przyznania prawa pomocy.
Instytucja prawa pomocy jest procesową gwarancją mającą umożliwić realizację wyrażonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji prawa do sądu, jednakże pomoc ze strony państwa udzielana jest na określonych w ustawie procesowej warunkach. Instytucja prawa pomocy jest wyjątkiem od generalnej zasady ponoszenia kosztów postępowania przez stronę i ma zastosowanie w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Obowiązek zagwarantowania skutecznego dostępu do sądu nie oznacza konieczności zagwarantowania stronom bezwarunkowego prawa do uzyskania bezpłatnej pomocy prawnej ani prawa do zwolnienia od kosztów sądowych.
Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy w pierwszej kolejności należy podkreślić, że słusznie Sąd pierwszej instancji nie dał wiary twierdzeniom skarżącego odnośnie nieprowadzenia przez niego wspólnego gospodarstwa domowego wspólnie z żoną i teściową. Zebrana w sprawie dokumentacja nie pozwala bowiem przyjąć, że skarżący prowadzi to gospodarstwo samodzielne. Należy w pełni podzielić dokonane w tej kwestii szczegółowe ustalenia Sądu pierwszej instancji.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, oceniając sytuację majątkową wnioskodawcy Sąd I instancji właściwie także uznał, że nie uzasadnia ona przyznania skarżącemu prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Rodzina skarżącego uzyskuje stały miesięczny dochód w wysokości ok. [...] zł netto. Dodatkowo złożony wyciąg z rachunku bankowego skarżącego wskazuje na posiadanie środków finansowych w wysokości ok. [...] zł. Mając na uwadze powyższe okoliczności oraz wysokość udokumentowanych wydatków stwierdzić należy, że wnioskodawca nie należy do osób rzeczywiście ubogich, które obiektywnie nie są w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku koniecznego utrzymania dla siebie i rodziny.
Podkreślenia wymaga również, że skarżący, zgodnie z art. 239 pkt 1 lit. c p.p.s.a., nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych.
Reasumując należy stwierdzić, że Sąd pierwszej instancji w sposób pełny i wnikliwy dokonał analizy sytuacji materialnej skarżącego i uznał, że nie została spełniona przesłanka z art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. Oceny tej nie podważyły okoliczności powołane w zażaleniu.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji.