Postanowieniem z dnia 27 lipca 2015 r., sygn. akt IV SA/Gl 733/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odmówił przyznania skarżącemu prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata.
W uzasadnieniu Sąd podkreślił, że R. H. korzysta w niniejszej sprawie ze zwolnienia od kosztów sądowych z mocy samego prawa, co wynika z art. 239 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2012, poz. 270 ze zm., dalej: p.p.s.a.), a zatem jego wniosek podlega rozpoznaniu jedynie w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata.
Zdaniem Sądu R. H. nie wykazał, aby spełniał przesłanki do przyznania mu prawa pomocy we wskazanym zakresie. Ustalenia wymagała przede wszystkim kwestia, czy wnioskodawca gospodaruje samotnie, czy też prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wspólnie z innymi członkami rodziny. W przypadku bowiem wspólnego gospodarowania z innymi, przy rozpoznawaniu wniosku o przyznanie prawa pomocy nie można ograniczać się jedynie do oceny sytuacji majątkowej i dochodów wnioskodawcy, lecz należy uwzględnić sytuację majątkową i dochody wszystkich domowników.
We wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżący nie wymienił żadnych innych osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego, natomiast w odpowiedzi na wezwanie Sądu wskazał, że zamieszkuje razem z żoną i teściową. Jednakże oświadczył, że żona i teściowa prowadzą od 1 czerwca 2015 r. odrębne gospodarstwo domowe. Zdaniem Sądu o wspólnym prowadzeniu gospodarstwa domowego przez skarżącego, jego żonę i teściową świadczy m.in. dokonywanie z rachunku bankowego skarżącego opłat m. in. za energię elektryczną (saldo z rachunku, faktury za energię wystawione są na żonę skarżącego), wpływ na ten rachunek świadczenia żony z pomocy społecznej (saldo rachunku, oświadczenie skarżącego w piśmie z 17 lipca 2015 r.). Ponadto faktury za gaz wystawione są na skarżącego i jego żonę. W ocenie Sądu zebrana w sprawie dokumentacja nie pozwala przyjąć, że skarżący prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Istotą odrębnego gospodarstwa jest bowiem ponoszenie we własnym zakresie kosztów związanych z utrzymaniem, w tym w szczególności wydatków związanych z eksploatacją lokalu w którym się zamieszkuje (zwłaszcza ponoszenie opłat za media), zakupem wyżywienia, środków czystości, czy ubrań. Wobec tego przyjąć należy, że R. H. pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym wraz z żoną i teściową. W takiej sytuacji konieczne jest zbadanie sytuacji majątkowej tych osób, bowiem dopiero całokształt uzyskiwanych przez wszystkich członków takiego gospodarstwa dochodów, jak również wielkość ponoszonych wydatków, pozwalała ustalić czy wnioskodawca jest w stanie, przynajmniej częściowo, ponieść ciężar kosztów związanych z prowadzonym postępowaniem sądowym.
Dalej Sąd podniósł, że jak wynika z nadesłanych dokumentów, rodzina skarżącego osiąga łączny dochód w wysokości [...] zł netto, ponosi średniomiesięcznie wydatki związane z utrzymaniem mieszania i garażu (czynsz, media, opłaty publicznoprawne itd) w wysokości około 600 zł oraz opłaty za telefon i telewizję kablową w kwocie 118 zł. Ponadto skarżący wydaje na lekarstwa około 200 zł miesięcznie, pokrywa przynajmniej część kosztów prowadzenia działalności gospodarczej przez córkę (vide saldo rachunku bankowego, przelew w wysokości 286,12 zł) oraz spłaca raty kredytu w kwocie 204 zł. W tym miejscu Sąd zauważył jednak, że spłata kredytu czy też regulowanie zobowiązań córki z tytułu działalności gospodarczej nie uzasadnia twierdzenia, że są to wydatki, których ponoszeniu należy przyznać pierwszeństwo przed wydatkami związanymi z udziałem w postępowaniu przed sądem administracyjnym, w tym pokryciem kosztów ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika.