Dnia 9 lutego 2006 roku Naczelny Sąd Administracyjny w osobie: Sędziego NSA Zygmunta Zgierskiego po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2006 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia H. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 6 października 2005 roku, sygn. akt III SA/Po 280/05 oddalające wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi H. K. na postanowienie Wojewody Wielkopolskiego z dnia 14 lutego 2005 roku Nr SO.III-1.5111-2/05 w przedmiocie zawieszenia postępowania w sprawie wydania dowodu osobistego p o s t a n a w i a: oddalić zażalenie
We wniosku z dnia 13 maja 2005 roku H. K. zawarł żądanie przyznania mu prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Jak wynika z oświadczenia o stanie rodzinnym i majątkowym, skarżący prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Jest właścicielem domu o powierzchni 230 m kw. (w trakcie budowy od 1985 roku). Uzyskuje dochód z tytułu emerytury w wysokości 1.742,50 złotych miesięcznie. Jak wynika z przedstawionych zeznań dla podatku dochodowego za lata 2003 i 2004 skarżący uzyskiwał przychody z wynajmu części domu, jednakże deklarując znaczne koszty z tego tytułu wykazywał stratę z prowadzonej działalności. Skarżący nie zadeklarował posiadania żadnych oszczędności ani wartościowych przedmiotów, oświadczył natomiast, iż jest zadłużony u rodziny na kwotę 21.000 złotych.
Postanowieniem z dnia 6 października 2005 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. W motywach rozstrzygnięcia wskazano, iż skarżący posiada stałe źródło dochodu w postaci emerytury. Wartość żądanego wpisu sądowego w wysokości 100 złotych w zestawieniu z wysokością otrzymywanej emerytury w ocenie Sądu przemawia za uznaniem, iż strona jest w stanie uiścić kwotę wpisu bez uszczerbku koniecznego utrzymania. Odmawiając przyznania prawa pomocy Sąd miał na względzie także fakt, iż skarżący posiada majątek, z którego okresowo czerpie dochód w postaci czynszu z najmu.
Od powyższego postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego H. K. wniósł zażalenie. W zażaleniu skarżący stwierdził, iż Sąd nie wziął pod uwagę faktu, że strona od 8 lat nie osiąga żadnego dochodu i w związku z tym nie płaci podatku dochodowego, o czym świadczą przedstawione zeznania podatkowe. Sąd nie uwzględnił również faktu, że wysokość udokumentowanych wydatków skarżącego przekracza dochód osiągany z tytułu emerytury.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do przepisów art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 z późn. zm.), zwanej dalej p.p.s.a., osobie fizycznej przyznaje się, na jej wniosek, prawo pomocy w zakresie całkowitym, jeżeli wykaże ona, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, a w zakresie częściowym, jeżeli wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Wykazanie powyższych okoliczności powinno nastąpić poprzez złożenie stosownego oświadczenia obejmującego dokładne dane o stanie rodzinnym i majątkowym. Zatem to w interesie skarżącego leży przedstawienie wszelkich okoliczności, które wskazywałyby na fakt pozostawania w trudnej sytuacji materialnej. Strona powinna należycie uzasadnić i uprawdopodobnić okoliczności, które podaje we wniosku o przyznanie prawa pomocy. Jeżeli fakty, które podaje we wniosku, nie znajdują pokrycia w zgromadzonych dokumentach bądź aktach sprawy lub pozostają w sprzeczności z zawartymi tam informacjami o stanie majątkowym strony, istnieją podstawy do odmowy przyznania prawa pomocy (post. NSA z dnia 9 września 2004 r., FZ 360/04, niepubl.). Złożone przez skarżącego oświadczenie, o którym mowa w art. 252 § 1 p.p.s.a. nie zawierało tymczasem dostatecznych danych koniecznych do oceny jego rzeczywistych możliwości płatniczych, skarżący ograniczył się jedynie do przedstawienia takich danych, które mogły świadczyć o jego złym stanie majątkowym i braku dochodów. W oświadczeniu złożonym na urzędowym formularzu nie wykazał bowiem uzyskiwanej emerytury. Oświadczenie skarżącego budziło wątpliwości Sądu I instancji do tego stopnia, iż dwukrotnie korzystał on z uprawnień przysługujących na podstawie art. 255 p.p.s.a., wzywając stronę do przedstawiania dodatkowych informacji i dokumentów.
Naczelny Sąd Administracyjny podzielił pogląd Sądu I instancji, iż skarżący posiada środki umożliwiające poniesienie kosztów sądowych, gdyż dysponuje stałym źródłem dochodu w postaci emerytury w kwocie 1742,50 zł netto. Dokonując oceny zdolności płatniczych skarżącego występującego z żądaniem przyznania prawa pomocy, Sąd musi mieć na uwadze aktualną sytuację materialną strony. Uznać zatem należy, iż bez wpływu na tę ocenę pozostaje fakt, iż skarżący deklarował stratę z tytułu najmu części budynku w latach 1999 - 2004.
Z powyższych względów, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w postanowieniu.