Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Miron po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia E. S. na zarządzenie Zastępcy Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 15 lutego 2018 r. sygn. akt II SA/Wr 126/18 wzywające do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w sprawie ze skargi E. S. na decyzję Wojewody Dolnośląskiego z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę postanawia: oddalić zażalenie.
Zarządzeniem z dnia 15 lutego 2018 r. sygn. akt II SA/Wr 126/18, Zastępca Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu wezwał E. S. do uiszczenia wpisu od skargi na decyzję Wojewody Dolnośląskiego z dnia [...] listopada 2017 r., nr [...], w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę, w wysokości 500 zł w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi.
Zażaleniem E. S. zaskarżyła powyższe zarządzenie wnosząc jednocześnie o przyznanie jej prawa pomocy w zakresie całkowitym. W uzasadnieniu zażalenia podniesiono m.in., że zarządzeniem wymaga się od skarżącej ponoszenia nakładów finansowych w sprawie oczywiście zasadnej, czym naraża się ją na możliwość odrzucenia jej pisma tylko dlatego, że Sąd w swojej uznaniowości nie zwolni jej z kosztów postępowania. Konstytucyjna ochrona jest zatem w realiach Sądu odpłatna i mogą sobie na nią pozwolić tylko te osoby, które na to stać.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2017, poz. 1369 ze zm., dalej: p.p.s.a.) strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Stosownie natomiast do treści art. 220 § 1 i § 3 p.p.s.a. sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata. W tym przypadku przewodniczący wzywa wnoszącego pismo, aby uiścił opłatę w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania. Z powyższych przepisów wynika, że zasadą jest obowiązek uiszczenia wpisu sądowego od wnoszonego przez stronę pisma. Wyjątki od takiego obowiązku wymieniają przepisy ustawy - podmiotowe zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów (art. 239 p.p.s.a.) czy też instytucja prawa pomocy (art. 243 i następne p.p.s.a.).
W przedmiotowej sprawie Zastępca Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu zastosował w sposób prawidłowy powyższe przepisy - wezwał wnoszącą skargę do uiszczenia od niej wpisu sądowego. Prawidłowo została również określona wysokość należnego wpisu w kwocie 500 zł, stosownie do § 2 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 221., poz. 2193 ze zm.), zgodnie z którym wpis stały w sprawach skarg z zakresu budownictwa i architektury wynosi 500 zł. Przedmiot niniejszej skargi stanowi bowiem decyzja Wojewody Dolnośląskiego z dnia [...] listopada 2017 r., którą utrzymano w mocy decyzję Starosty Trzebnickiego z dnia [...] kwietnia 2017 r. nr [...] zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą P. G. pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego oraz budynku mieszkalnego jednorodzinnego z garażem na działce nr ewid.: [...] obręb [...]. Jest to zatem sprawa, o której mowa w § 2 ust. 3 pkt 1 ww. rozporządzenia. Zaskarżone zarządzenie nie narusza więc przepisów obowiązującego prawa.
Należy także wyjaśnić, że w postępowaniu wywołanym zażaleniem na zarządzenie wzywające do uiszczenia wpisu Naczelny Sąd Administracyjny bada jedynie prawidłowość wezwania zarówno co do samej zasady jak i wysokości. Zawarty w zażaleniu wniosek o przyznanie skarżącej prawa pomocy będzie podlegał rozpatrzeniu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, a obowiązek uiszczenia wpisu od skargi zaktualizuje się dopiero w przypadku nieuwzględnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy. W przypadku natomiast uwzględnienia ww. wniosku skarżąca nie będzie zobowiązana do uiszczenia wpisu (zob. postanowienie NSA z dnia 4 listopada 2015 r., sygn. akt I OZ 1412/15).
Nie można też uznać, aby w wyniku wezwania skarżącej do uiszczenia wpisu sądowego doszło do naruszenia przysługującego jej prawa do sądu. W tym bowiem zakresie gwarancję praw procesowych stanowi właśnie instytucja prawa pomocy, która umożliwia ludziom ubogim dochodzenie swoich praw przed sądem.
Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 oraz art. 198 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji postanowienia.