Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Kremer po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia E. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 27 marca 2013 r., sygn. akt II SA/Bk 561/12 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi E. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łomży z dnia [...] czerwca 2012 r., nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji o ustaleniu warunków zabudowy we wznowionym postępowaniu postanawia: oddalić zażalenie.
Wnioskiem z dnia [...] grudnia 2012 r. skarżący wystąpił o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego. Skarżący wskazał, że samotnie prowadzi gospodarstwo rolne położone na bardzo słabych glebach. Orzeczeniem komisji lekarskiej KRUS z dnia [...] marca 2012 r. został uznany za czasowo niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym. Spowodowało to ograniczenie działalności do najmniej pracochłonnych czynności i w efekcie załamanie produkcji rolnej. Wskazał, że zaledwie pokrywa koszty prowadzenia gospodarstwa oraz jest zmuszony najmować pracowników. Są przeciwko niemu prowadzone cztery postępowania egzekucyjne, co paraliżuje jego życie i prowadzoną działalność. Majątek wnioskodawcy stanowi nieruchomość rolna o powierzchni 18 ha, drewniany dom o powierzchni 60 m² z 1908 r. oraz stare i niefunkcjonalne budynki gospodarskie. Nie posiada zgromadzonych oszczędności i przedmiotów wartościowych. Źródłem jego utrzymania jest renta w wysokości 360 zł miesięcznie oraz dochód z tytułu sprzedaży płodów rolnych. Wnioskodawca jednorazowo sprzedał zboże za 1.600 zł w sierpniu 2012 r. oraz w listopadzie 2012 r. otrzymał zwrot podatku akcyzowego w kwocie 540 zł. Obecnie jest zadłużony wobec osób fizycznych i instytucji publicznych. Z nadesłanych dokumentów wynika, że skarżący leczy się w poradni neurologicznej z uwagi na zaburzenia pamięci. Posiada 8 sztuk bydła, w tym 4 krowy, a także maszyny rolnicze, w tym ciągnik, przyczepę, maszyny do uprawy i pielęgnacji roślin. Wskazał, że na żywność w grudniu wydatkował 600 zł, na telefon 100 zł, natomiast zalega za trzy miesiące z opłatami za energię elektryczną. W grudniu 2012 r. nie poniósł żadnych wydatków z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, w okresie październik - grudzień 2012 r. nie sprzedawał płodów rolnych, w grudniu 2012 r. uiścił wpis w sprawach II SA/Bk 237/12 i II SA/Bk 561/12 pożyczając pieniądze od sąsiadów. Za rok bieżący nie otrzymał dopłat do prowadzenia produkcji rolnej. Przedłożył następujące dokumenty: wezwanie PZU z dnia do zapłaty kwoty 1.234,04 zł; wezwania dotyczące nieuiszczonych kosztów postępowania sądowego i grzywny w łącznej kwocie 2.418,60 zł; zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego na kwotę 994, 80 zł.
Postanowieniem z dnia 21 lutego 2013 r. referendarz odmówił przyznania skarżącemu prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Wskazując na obowiązek wykazania braku możliwości poniesienia kosztów postępowania, jak również na obowiązek ponoszenia kosztów sądowych, referendarz ocenił że skarżący nie wykazał, by znajdował się w sytuacji uniemożliwiającej poniesienie tych kosztów w sprawie niniejszej. Wyjaśniono, że strona posiada możliwości zarobkowe pozwalające na regulowanie wydatków związanych z bieżącym utrzymaniem, jaki prowadzeniem gospodarstwa rolnego, nadto treść złożonego oświadczenia budzi wątpliwości z punktu widzenia jego zgodności ze stanem rzeczywistym.
Sprzeciwem od tego postanowienia skarżący zarzucił m.in. pominięcie faktu jego ograniczonej zdolności do prowadzenia gospodarstwa (z uwagi na stan zdrowia po przebytym urazie) oraz brak obiektywizmu przy ocenie przedłożonej dokumentacji. Zarzucił brak znajomości zasad prowadzenia gospodarstwa rolnego przez osobę w podeszłym wieku, brak wiedzy na temat wymagań jakie stawia produkcja rolna, nieuzasadnione przypisanie skarżącemu "dużych możliwości zarobkowych". Wskazał, że jest osobą schorowaną, cierpi na zaburzenia pamięci oraz jest "nękany" procesami sądowymi.