Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Barbara Adamiak po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Prokuratora Rejonowego [...] w [...] i Gminy Miejskiej [...] na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 stycznia 2018 r. sygn. akt I SA/Wa 2061/17 w zakresie odrzucenia skargi w sprawie ze skargi Prokuratora Rejonowego [...] w [...] na orzeczenie Komisji Regulacyjnej do Spraw Gmin Wyznaniowych Żydowskich z dnia [...] r., sygn. akt [...] w przedmiocie przeniesienia nieodpłatnie na rzecz Gminy Wyznaniowej własności nieruchomości postanawia: 1. oddalić zażalenie Prokuratora Rejonowego [...] w [...] 2. odrzucić zażalenie Gminy Miejskiej [...]
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 26 stycznia 2018 r. w sprawie I SA/Wa 2061/17 odrzucił skargę Prokuratora Rejonowego [...] w [...] na orzeczenie Komisji Regulacyjnej do Spraw Gmin Wyznaniowych Żydowskich z dnia [...] r., sygn. akt [...] w przedmiocie przeniesienia nieodpłatnie na rzecz Gminy Wyznaniowej własności nieruchomości.
W uzasadnieniu wskazano, że skargę jako wniesioną po upływie terminu należało odrzucić. Wydawanie orzeczeń przez Komisję regulowała ustawa z 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 1798) oraz wydane na jej podstawie zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 10 października 1997 r. w sprawie szczegółowego trybu działania Komisji Regulacyjnej do Spraw Gmin Wyznaniowych Żydowskich (M.P. z 1997 r., nr 77, poz. 730). Ustawa przewidywała możliwość wszczęcia na wniosek gminy żydowskiej lub Związku Gmin postępowania w przedmiocie przeniesienia na rzecz gminy żydowskiej lub Związku Gmin własności nieruchomości lub ich części przejętych przez Państwo, a które w dniu 1 września 1939 r. były własnością gmin żydowskich lub innych wyznaniowych żydowskich osób prawnych, działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że w orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjmowano, że orzeczenia Komisji wydane na podstawie art. 33 ust. 2 i 3 ustawy z 20 lutego 1997 r. nie są decyzjami administracyjnymi wydanymi przez "inny podmiot" w rozumieniu art. 1 pkt 2 K.p.a. i nie przysługuje na nie skarga do sądu administracyjnego. Przepis art. 33 ust. 5 ustawy z 20 lutego 1997 r. stał się przedmiotem kontroli Trybunału Konstytucyjnego, który wyrokiem z 13 marca 2013 r., sygn. akt. K 25/10 orzekł, że art. 33 ust. 5 w związku z art. 33 ust. 2 zdanie trzecie ustawy z 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej rozumiany w ten sposób, że nie wyłącza innych niż odwołanie środków prawnych od orzeczenia Komisji Regulacyjnej, jest zgodny z: art. 165 ust. 2, art. 31 ust. 3, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego opublikowany został 11 kwietnia 2013 r. (Dz. U. z 2013 roku, poz. 432). Trybunał Konstytucyjny nie przesądził jednak, czy orzeczenia wydane przez Komisję stanowią decyzję, czy też rozstrzygnięcie o cechach aktu administracyjnego sensu largo (pkt 3.4.8 uzasadnienia). Uznał jednak, że sformułowanie "Od orzeczenia zespołu orzekającego nie przysługuje odwołanie" oznacza, że postępowanie jest jednoinstancyjne, co nie wyłącza wniesienia wniosku o wznowienie czy stwierdzenie nieważności orzeczenia (pkt 3.4.11 uzasadnienia). Trybunał wywiódł, że ustawodawca w art. 33 ust. 5 nie wykluczył dopuszczalności sądowej kontroli zgodności z prawem wydanego orzeczenia w postępowaniu sądowoadministracyjnym (pkt 3.4.12 uzasadnienia). Stanowisko to powtórzone zostało we wnioskach (pkt 3.5 uzasadnienia). Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 14 kwietnia 2015 r., sygn. akt ISA/Wa 2479/14 wskazał, że orzeczenie Komisji jest decyzją administracyjną. W zakresie trybu wnoszenia skargi uznał, że przed jej wniesieniem należy wezwać do usunięcia naruszenia prawa, w trybie 52 § 4 P.p.s.a., a skuteczne wezwanie nie jest ograniczone żadnym terminem. Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 28 kwietnia 2017 r., sygn. akt II OSK 2099/15 oddalił skargę kasacyjną od powyższego wyroku uznając, że sąd pierwszej instancji zasadnie przyjął, iż orzeczenie Komisji jest decyzją. Odmiennie jednak niż sąd pierwszej instancji uznał, że termin do wniesienia skargi wynosi 30 dni od doręczenia decyzji, a skarga winna być wniesiona za pośrednictwem organu, który ją wydał. Sąd kasacyjny uznał, że w sprawie nie mógł mieć zastosowania art. 52 § 4 P.p.s.a bowiem przepis ten nie dotyczy decyzji administracyjnych.