Dnia 17 stycznia 2012 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Jerzy Stelmasiak po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2012 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Z.Ś. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 6 grudnia 2011 roku, sygn. akt II SA/Rz 1077/11 odmawiające zwolnienia skarżącej od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi Z.Ś. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia [...] sierpnia 2011 roku, znak: [...] w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 6 grudnia 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie odmówił Z.Ś. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie z jej skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia [...] sierpnia 2011 r. w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy. W uzasadnieniu Sąd I instancji wyjaśnił, iż we wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżąca oświadczyła, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z synem, uzyskują miesięczny dochód wysokości 2006,20 zł oraz posiada dom o powierzchni 54 m2 i nieruchomość rolną o powierzchni 0,98 ha. W ocenie Sądu, skarżąca nie wykazała, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Sąd pokreślił, że ma ona zaspokojone potrzeby mieszkaniowe, a ponadto posiada majątek jakim jest nieruchomość rolna. Sąd wskazał, że przedmiotowa sprawa dotyczy decyzji ustalającej warunki zabudowy, co oznacza, iż wnioskodawczyni planuje inwestycję, która zawsze wiąże się z dużym nakładem finansowym. Wprawdzie skarżąca podniosła, iż działkę, na której inwestycja ma być realizowana, zamierza darować córce, która będzie następnie rzeczywistym inwestorem, jednak twierdzenie to nie może zmienić oceny Sądu w rozpoznawanym przedmiocie. Obecnie bowiem to skarżąca wystąpiła z wnioskiem o ustalenie warunków zabudowy, a więc zasadnym jest przyjęcie, iż to ona w przyszłości planuje budowę domu, którego dotyczy skarżona decyzja. Skoro zaś zamierza przenieść własność przedmiotowej działki na córkę, to córka może partycypować w poniesieniu kosztów w niniejszej sprawie.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła Z.Ś. podnosząc, że bez pomocy syna nie byłaby w stanie ponieść kosztów utrzymania domu ani utrzymania siebie. Wskazała, że posiadana nieruchomość ma znikomą wartość materialną. Podkreślił także, że nie jest w stanie i nie zamierza ponosić kosztów inwestycji poczynionej na tej nieruchomości.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Z treści art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) wynika, że osobie fizycznej może być przyznane na jej wniosek prawo pomocy w zakresie całkowitym, jeżeli wykaże, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Użyte w art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. określenie "gdy osoba wykaże" oznacza, że to na wnioskodawcy spoczywa obowiązek wykazania, iż jej dochody i sytuacja życiowa nie pozwalają na poniesienie jakichkolwiek czy choćby pełnych kosztów postępowania. Strona powinna należycie uzasadnić i uprawdopodobnić okoliczności, które podaje we wniosku o przyznanie prawa pomocy.
Rozstrzygnięcie Sądu I instancji było efektem obiektywnej oceny sytuacji majątkowej skarżącej na podstawie przedłożonych dokumentów. Naczelny Sąd Administracyjny podziela pogląd Sądu I instancji, że brak było podstaw do przyznania prawa pomocy skarżącej.
Przede wszystkim podkreślić należy, że ocenie Sądu podlega sytuacja finansowa gospodarstwa domowego, w więc zarówno skarżącej jak i jej syna. Niewątpliwie miesięczny dochód skarżącej jest bardzo niski i nie pozwalałby jej na poniesienie kosztów postępowania sądowego. Jednakże dochód miesięczny całego gospodarstwa domowego jest znacznie wyższy i to właśnie ten dochód był oceniany. Słusznie również Sąd zauważył, że przedmiotowa sprawa dotyczy decyzji ustalającej warunki zabudowy dla inwestycji umiejscowionej na działce należącej do skarżącej, zatem należy przyjąć że jest ona inwestorem i zamierza wybudować dom, co wiąże się bezsprzecznie z bardzo wysokimi nakładami finansowymi. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd I instancji zasadnie uznał, że sytuacja finansowa skarżącej pozwala jej na poniesienie kosztów sądowych oraz ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika reprezentującego ją w sprawie.
Dodatkowo podkreślić należy, iż zasadą jest ponoszenie kosztów postępowania przez stronę (art. 199 p.p.s.a) zatem decydując się na prowadzenie postępowania sądowego strona musi liczyć się z faktem, że wiąże się z nim ponoszenie kosztów sądowych.
Z tych względów, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji.