Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Grzegorz Czerwiński po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 16 grudnia 2020 r., sygn. akt II SA/Bk 788/20 o odmowie wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi J. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] września 2020 r., znak: [...] w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku postanowieniem z dnia 16 grudnia 2020 r., sygn. akt II SA/Bk 788/20, po rozpoznaniu wniosku J. S. (dalej jako wnioskodawca lub skarżąca) o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie z jej skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] września 2020 r., znak: [...] w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy dla inwestycji polegającej na przebudowie, rozbudowie i nadbudowie budynku mieszkalnego z niezbędną infrastrukturą, w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej na działce nr [...] w obrębie W., gm. W., na podstawie art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej jako P.p.s.a.), odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji.
Sąd przywołał treść art. 61 § 3 P.p.s.a. zawierającego przesłanki wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu lub czynności a następnie powołał się na ugruntowane w orzecznictwie sądów administracyjnych stanowisko, że udzielić ochrony tymczasowej można wyłącznie w stosunku do aktu posiadającego przymiot wykonalności, tzn. takiego, gdy można na skutek jego wykonania, w sposób dobrowolny lub przymusowy, doprowadzić do sytuacji, która będzie odpowiadała zawartemu w tym akcie rozstrzygnięciu. Zaskarżony akt musi zatem wywoływać skutki materialnoprawne. Wykonalności w tym znaczeniu nie posiada decyzja o ustaleniu warunków zabudowy. Taka decyzja ma co do zasady charakter deklaratoryjny i związany, co oznacza, że stwierdza istnienie pewnego stanu faktycznego i prawnego oraz nie wymaga wykonania. Wyznacza ona sposób zagospodarowania terenu, określa podstawowe parametry zmiany jego zagospodarowania, które będą podlegały uszczegółowieniu dopiero na etapie wydawania pozwolenia na budowę.
Sąd podzielił stanowisko orzecznictwa, że decyzja o warunkach zabudowy nie upoważnia do rozpoczęcia prac budowlanych i aczkolwiek rozpoczyna pewien etap inwestycyjny, bowiem po jej uzyskaniu następuje zazwyczaj wystąpienie o pozwolenie na budowę, to jednak sama w sobie nie może powodować niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
Sąd zauważył, że zgodnie z art. 63 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym decyzja o warunkach zabudowy nie rodzi praw do terenu oraz nie narusza praw własności i uprawnień osób trzecich. Nie rodzi zatem bezpośrednich skutków, o których mowa w art. 61 § 3 P.p.s.a., gdyż takie mogą wystąpić wyłącznie wskutek wykonania decyzji o pozwoleniu na budowę.
Zdaniem Sądu, istnienia przesłanek, o których mowa w art. 61 § 3 P.p.s.a. nie można upatrywać wyłącznie w możliwości ubiegania przez inwestora o pozwolenie na budowę po wydaniu warunków zabudowy. Sąd nie jest też uprawniony, na etapie postępowania wpadkowego o wstrzymanie wykonania decyzji o warunkach zabudowy, oceniać prawdopodobieństwa wydania pozwolenia na budowę. Nawet jednak gdyby ono zostało już wydane (jak wynika z uzasadnienia wniosku o wstrzymanie wykonania), nadal nie zmienia to faktu braku przymiotu materialnoprawnej wykonalności decyzji o warunkach zabudowy.