Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Kremer po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. Z. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 21 października 2013 r., sygn. akt II SAB/Ol 60/12 o odmowie przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi A. Z. na bezczynność Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Olsztynie w rozpoznaniu wniosku z dnia [...] kwietnia 2012 r. o stwierdzenie nieważności postanowienia Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z dnia [...] lutego 2012 r. postanawia: oddalić zażalenie
Skarżący wniósł o przyznanie prawa pomocy w rozpatrywanej sprawie. Z rubryki nr 4 wynika, że zakresem żądania wnioskodawcy objęte jest ustanowienie adwokata i zwolnienie od kosztów sądowych, podczas, gdy z rubryk nr 5, 9 i 11, że ustanowienie adwokata (wskazanego imiennie) i częściowe zwolnienie od kosztów sądowych, obejmujące zwolnienie wyłącznie od wpisu od skargi. Według oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku i dochodach, wnioskodawca sam prowadzi gospodarstwo domowe. Jego majątek stanowią: "budynek mieszkalny do rozbiórki 111,54 m2", mieszkanie o powierzchni ok. 36 m2 oraz nieruchomość rolna o powierzchni 0,59 ha. Wnioskodawca nie wykazał żadnych zasobów pieniężnych, przedmiotów wartościowych oraz dochodów. Podniósł, iż jest osobą ubogą, zarejestrowaną w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłków. Wskazał, iż "posiadana nieruchomość rolna nie stanowi źródła dochodu (...) a jedynie pomoc w konsumpcyjnym źródle utrzymania strony przez prowadzenie na posiadanych nieruchomościach upraw na całoroczne potrzeby konsumpcyjne" oraz, że "z posiadanej nieruchomości (...) nie czerpie zarobków a jedynie wykorzystuje ją do swoich potrzeb, celem przeżycia". Oświadczył, iż nie posiada "jakichkolwiek przedmiotów wartościowych i realnych oszczędności finansowych", a środki pieniężne na jego koncie zostały zablokowane przez komornika.
W celu uzupełnienia informacji na temat sytuacji materialnej wnioskodawcy oraz wyjaśnienia wątpliwości powstałych na tle złożonego przez niego oświadczenia, wnioskodawca wezwany został do złożenia oświadczenia wskazującego: czy żądanie przyznania prawa pomocy obejmuje zwolnienie wyłącznie od wpisu, czy też od wszystkich kosztów sądowych, które są lub mogą być w przyszłości wymagalne w niniejszej sprawie; źródło utrzymania w ostatnich sześciu miesiącach; stałe miesięczne wydatki, ich rodzaj, wysokość i źródło finansowania; sposób wykorzystywania nieruchomości wykazanych w formularzu wniosku (w tym odrębnie każdej z wykazanych pod pozycją "nieruchomość rolna"), a ponadto, wobec tego, że nieruchomości te nie przynoszą dochodu - wskazującego przyczyny braku ich wykorzystania w celu pozyskania źródła dochodu (np. z tytułu dzierżawy, najmu, itp.) lub ostatecznie sprzedaży oraz dokumentów źródłowych: kopii aktów notarialnych nabycia nieruchomości wykazanych w formularzu wniosku (z ewentualnym usunięciem danych zbywcy) i wyciągów z rachunków bankowych za okres ostatnich sześciu miesięcy. W wezwaniu zawarte zostało pouczenie, zgodnie z którym niezastosowanie się do wezwania może stanowić podstawę odmowy przyznania prawa pomocy.
W odpowiedzi, wnioskodawca wyjaśnił, że zakres jego żądania wynika bezsprzecznie z treści wniosku i wystarczy zapoznać się z tym wnioskiem, aby ustalić jego formę i zakres. Oświadczył, iż nie posiada jakiegokolwiek dochodu, a tym samym nie ma też źródła utrzymania. Z tego względu, nie może wykazać również swoich wydatków, gdyż ich samodzielnie nie ponosi. Może natomiast przedstawić wydatki, na które łoży jego rodzina, która jednak nie stanowi rodziny w rozumieniu rubryki nr 6 formularza wniosku, tj. nie jest rodziną wspólnie zamieszkującą i gospodarującą z wnioskodawcą. Rodzina ta nie ma też żadnego obowiązku łożenia na jego potrzeby (niezbędne), a czyniąc to dobrowolnie ponosi faktyczny uszczerbek w swoim bycie finansowym i utrzymaniu. Wnioskodawca przedłożył jednocześnie kopie dowodów potwierdzających opłacenie - jak wskazał przez rodzinę - wydatków z tytułu podatków od nieruchomości, za energię elektryczną i opłaty eksploatacyjne za mieszkanie. Dodał, że nie ma możliwości przedstawienia dowodów potwierdzających ponoszenie wydatków na wyżywienie, gdyż jego rodzina wspomaga go w tym zakresie w formie gotowych posiłków i artykułów spożywczych. Wnioskodawca wyjaśnił również, że w mieszkaniu mieszka, budynek mieszkalny do rozbiórki i grunt o pow. 403 m2, na którym jest posadowiony ten budynek, nie nadają się natomiast do jakiegokolwiek wykorzystania, podobnie jak działka o pow. 500 m2, porośnięta krzewami i drzewami, na której znajdują się ponadto pozostałości fundamentów. Odnośnie "nieruchomości rolnej (...) wykazanej wnioskiem" wyjaśnił, iż wykorzystuje ją "na (...) potrzeby żywnościowe". Podkreślił, iż korzysta z niej "w celach prywatnych poprzez jej uprawę i w takiej ilości ile jest to wykonalne i konieczne celem swojego i pomagającej (...) rodziny utrzymania w wyżywieniu poprzez uprawę produktów rolnych w postaci warzyw w takiej ilości, aby je spożytkować na bieżące żywnościowe potrzeby jak i zapasy oraz i przetwory na zimę". Zauważył przy tym, iż "uprawia nie cały posiadany areał, (...), ale tylko tyle ile faktycznie daje się uprawiać i tyle ile ma w tym możliwości uprawnej." Wskazał, iż nie czerpie z upraw dochodu, gdyż nie jest rolnikiem i nie stać go na związane z działalnością rolniczą opłaty, a przy tak małym areale byłoby to ponadto nieopłacalne. Dodał, iż nie prowadzi również działalności gospodarczej, na dowód czego załączył kopie zaświadczeń naczelnika urzędu skarbowego. Do pisma wnioskodawca załączył ponadto kopie: zaświadczenia z urzędu pracy, potwierdzającego, że jest osobą bezrobotną, aktów notarialnych z usuniętymi danymi o rodzajach działek, ich przeznaczeniu, położeniu i wartości, a także historię rachunku bankowego oraz wydruk o stanie tego rachunku.