Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Gliniecki po rozpoznaniu w dniu 3 sierpnia 2007 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. C. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 14 grudnia 2004 r., sygn. akt II SAB/Wr 6/98 o umorzeniu postępowania w sprawie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym we Wrocławiu w sprawie ze skargi K. i E. C. i K. K. na bezczynność Prezydenta Miasta L. w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie
Postanowieniem z dnia 14 grudnia 2004 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu umorzył postępowanie ze skargi K. i E. C. i K. K. na bezczynność Prezydenta Miasta L. w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, że postanowieniem z dnia 8 grudnia 1999 r. Sąd zawiesił postępowanie w sprawie w związku ze śmiercią stron postępowania K. i E. C. Pismami z dnia 27 czerwca 2002 r., 10 czerwca i 7 lipca 2003 r. Sąd zwracał się do skarżącego K. K. i do J. C. (syna zmarłych skarżących) o nadesłanie informacji, czy zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe po K. i E. C. i wskazanie kręgu następców prawnych. Następnie Sąd pismami z dnia 28 października 2003 r. i 8 lipca 2004 r. zwracał się do skarżącego i do J. C. o nadesłanie oświadczenia, czy podtrzymują skargę. Działania te pozostały bez odpowiedzi, dlatego Sąd na podstawie art. 130 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) zwanej dalej p.p.s.a. umorzył postępowanie w sprawie.
W skardze kasacyjnej od tego postanowienia wniesionej w dniu 3 kwietnia 2007 r. (postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2007 r. Sąd przywrócił termin do wniesienia skargi kasacyjnej) J. C. wniósł o uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i zasądzenie kosztów postępowania, zarzucając naruszenie przepisów postępowania przez uznanie, że zachodziła podstawa do umorzenia postępowania. W skardze kasacyjnej podniesiono, że w dacie orzekania o umorzeniu postępowania Sądowi wiadomym było, że następcą prawnym po zmarłych rodzicach był J. C.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest oparta na usprawiedliwionych podstawach. W myśl art. 130 § 1 zdanie drugie p.p.s.a. sąd umarza postępowanie w razie stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która utraciła zdolność sądową, a w każdym razie po upływie trzech lat od daty postanowienia o zawieszeniu z tej przyczyny.
W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że instytucja umorzenia postępowania związana z niemożnością nadania sprawie dalszego biegu jest środkiem represyjnym wobec procesowej bezczynności stron w sytuacji, gdy ich aktywność mogłaby doprowadzić do usunięcia przyczyny zawieszenia postępowania (por. postanowienie SN z 17 grudnia 1998 r., II CKN 713/98). Nie ma jednak wątpliwości, że prawidłowe zastosowanie art. 130 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 124 § 1 pkt 1 p.p.s.a. musi zapewniać stronie prawo do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji). Wadliwe umorzenie przez sąd postępowania, może prowadzić w istocie do pozbawienia następców prawnych zmarłego prawa do rozpoznania skargi. Umorzenie postępowania powinno być zatem poprzedzone zbadaniem, czy w sprawie nie zaszły okoliczności sprzeciwiające się wydaniu takiego rozstrzygnięcia. Z tych przyczyn należało uznać skargę kasacyjną za uzasadnioną, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, przed podjęciem rozstrzygnięcia w przedmiocie umorzenia postępowania sądowego, powinien był wyjaśnić przyczyny zwrotu korespondencji. Istniała możliwość ewentualnego usunięcia przyczyny zawieszenia postępowania i nadanie sprawie dalszego biegu.
Prawidłowo rozumiany przepis art. 130 § 1 p.p.s.a. nie dopuszcza możliwości umorzenia postępowania w wypadku, gdy nie było podstaw do jego zawieszenia lub gdy przesłanka zawieszenia w trakcie biegu trzyletniego terminu ustała. Tymczasem w niniejszym postępowaniu, w konsekwencji nieustalenia przyczyny zwrotu korespondencji, postępowanie w sprawie umorzono, podczas gdy powód zawieszenia postępowania faktycznie ustał (w aktach sprawy znajdują się kserokopie postanowień Sądu Rejonowego w L. z dnia 9 lipca 1999 r., sygn. akt I NS 499/99 i z dnia 7 września 2000 r., sygn. akt I Ns 1250/99, z których wynika, że po zmarłych rodzicach spadek objął w całości J. C.).
Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a. uchylił zaskarżone postanowienie.