Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA: Włodzimierz Ryms (sprawozdawca), Sędziowie NSA: Zofia Flasińska, Marek Stojanowski, po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2012 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi B. i J. T. o stwierdzenie niezgodności z prawem wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 12 kwietnia 2007 r., sygn. akt II SA/Gd 625/06 w zakresie oddalenia skargi B. i J. T. na decyzję Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Gdańsku z dnia [...] września 2006 r. nr [...] w przedmiocie prawidłowości wykonania robót budowlanych postanawia: odrzucić skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem wyroku.
B. i J. T. wnieśli skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 12 kwietnia 2007 r. o oddaleniu ich skargi na decyzję Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Gdańsku z dnia [...] września 2006 r. w przedmiocie prawidłowości wykonania robót budowlanych, podnosząc, że niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego (art. 32 ust. 1 i art. 64 ust. 2 Konstytucji RP).
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem wyroku podlega odrzuceniu.
Stosownie do zasady wyrażonej w art. 285a § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012, poz. 270), dalej P.p.s.a., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego przysługuje, gdy zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Oznacza to, że skarga taka nie przysługuje, jeżeli stronie przysługiwał środek odwoławczy, jednakże strona nie skorzystała z tego środka lub środek taki został odrzucony.
W art. 285a § 2 P.p.s.a. został określony wyjątek od tej zasady, który polega na tym, że skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego, jeżeli strony nie skorzystały z przysługujących im środków prawnych, ale tylko wówczas gdy niewykorzystanie przysługującego stronie środka zaskarżenia stanowiło wyjątkowy przypadek i gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela oraz gdy nie jest już możliwa zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych. Strona wnosząca skargę na podstawie art. 285a § 2 P.p.s.a. obowiązana jest w skardze, poza innymi warunkami wymienionymi w art. 285e § 1 P.p.s.a., wykazać, że występuje wyjątkowy przypadek uzasadniający wniesienie skargi, co obejmuje także wykazanie dlaczego nie wykorzystała środka zaskarżenia (art. 285e § 1 pkt 5 P.p.s.a.). Skargę, która nie spełnia wymagań określonych w art. 285e § 1 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny odrzuca na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 285h § 1 P.p.s.a. Takie stanowisko zostało zaprezentowane w postanowieniach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 grudnia 2011 r., sygn. akt II ONP 2/11, z dnia 25 lutego 2011 r., sygn. akt I ONP 14/11 oraz z dnia 17 grudnia 2010 r., sygn. akt I ONP 16/10. Pogląd, że jeżeli strona wnosi skargę na podstawie art. 285a § 2 P.p.s.a., to musi wykazać, iż występuje wyjątkowy przypadek uzasadniający wniesienie skargi, został wyrażony także w literaturze prawniczej (B. Dauter, R. Hauser "Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego" Warszawa 2010 r.). Zdaniem autorów wyjątkowość przypadku odnosi się również do przyczyn, które spowodowały, że strona nie wykorzystała przysługujących jej środków prawnych.