Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Rysz po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia C.C. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 30 września 2015 r. sygn. akt VI SA/Wa 1682/14 w zakresie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi C.C. na uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia [...] lutego 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia o odbyciu aplikacji adwokackiej postanawia: oddalić zażalenie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 30 września 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. odmówił C.C. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie z jego skargi na decyzję uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia [...] lutego 2014 r. w przedmiocie wydania zaświadczenia o odbyciu aplikacji adwokackiej.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd I instancji wskazał, że z informacji podanych w formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy oraz z nadesłanych dokumentów wynikało, iż skarżący prowadzi gospodarstwo domowe razem z żoną oraz synem i córką. Skarżący z tytułu wynagrodzenia za pracę uzyskuje dochód w wysokości 1696,19 zł netto miesięcznie (załączono zaświadczenie pracodawcy). Natomiast żona skarżącego z tytułu wynagrodzenia za pracę uzyskuje dochód w wysokości 2501,15 zł netto miesięcznie (załączono zaświadczenie pracodawcy). Skarżący posiada trzy nieruchomości, z których dwie wynajmuje i uzyskuje dochód w wysokości 2952 zł netto miesięcznie. Syn oraz córka skarżącego studiują (załączono zaświadczenia). Skarżący oświadczył, że ponosi koszty studiów i utrzymania dzieci w łącznej kwocie 3600 zł miesięcznie (nie przedstawiono dokumentów wskazujących na ponoszone koszty utrzymania). Dodatkowo skarżący poniósł, że wydatki miesięczne rodziny skarżącego i jego rodziny wynoszą 3414 zł. W sprzeciwie dodatkowo oświadczył, iż ponosi również dodatkowe koszty w prowadzonym gospodarstwie domowym.
Sąd I instancji stwierdził, że nie można uznać, iż przy osiąganych przez skarżącego oraz jego żonę comiesięcznych dochodach, skarżący nie był w stanie zgromadzić środków niezbędnych do dochodzenia swoich praw przed sądem. Sąd uznał, że skarżący jest osobą majętną, wskazując na posiadane przez niego nieruchomości, oraz możliwość utrzymywania studiujących dzieci poza miejscem zamieszkania.
Wobec powyższego Sąd I instancji na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 270, dalej jako p.p.s.a.), odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym.
C.C. złożył zażalenie na powyższe postanowienie, wnosząc o jego uchylenie i przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym. W uzasadnieniu podniósł przede wszystkim, że wbrew temu co stwierdził Sąd I instancji, przedstawił zestawienia przelewów, dokumentujące wydatki ponoszone na uczące się dzieci.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Prawo pomocy jest szczególną instytucją postępowania przed sądami administracyjnymi, która ma na celu zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego, a tym samym realizację uprawnień wynikających z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 6 Konwencji o ochronie prawa człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 roku (Dz. U. z 1993 roku, Nr 61, poz. 284 ze zm.).
Wskazać jednak należy, iż prawo dostępu do sądu nie ma charakteru absolutnego i może być przedmiotem uzasadnionych prawnie ograniczeń. W przypadku, gdy dostęp jednostki do sądu jest ograniczony czy to przez działanie prawa, czy faktycznie, ograniczenie tego prawa nie będzie sprzeczne z cytowanymi wyżej przepisami Konstytucji i Konwencji, gdy ograniczenie dostępu do sądu nie narusza samej istoty tego prawa i gdy zmierza do realizacji uzasadnionego prawnie celu, oraz gdy zachowana została rozsądna relacja proporcjonalności pomiędzy stosowanymi środkami a celem, do realizacji którego stosowane środki zmierzały. Stąd ograniczona ilość funduszy publicznych dostępna na udzielanie pomocy prawnej sprawia, że koniecznością systemu wymiaru sprawiedliwości jest przyjęcie procedury selekcji, a sposób, w jaki ta procedura funkcjonuje w poszczególnych sprawach, winien być pozbawiony arbitralności lub dysproporcjonalności i nie powinien rzutować na istotę prawa dostępu do sądu.